Baliqchilik asoslari

Epizootologik ma’lumotlar. Zararlangan baliqlarni ham yozda
va ham qishda uchratish mumkin. Kasallik ko‘proq Boltiqbo‘yi
respublikalarida, Sankt-Peterburgda, Arxangelsk, Òyumen ob-
lastlarida, Orol dengizida uchraydi. Invaziyaning ekstensivligi
80—90%. Baliqlar, asosan, yilning bahor-yoz oylarida zararla-
nadi. Odam yoki go‘shtxo‘r hayvonlar yilning barcha fasllarida
zararlanishlari mumkin.
Patogenezi. Qo‘zg‘atuvchining jinsiy voyaga yetgan shakli odam
va go‘shtxo‘r hayvonlarning organizmiga mexanik, toksik ta’sir
etib, ikkilamchi infeksiyalarning rivojlanishi uchun qulay sharoit
yaratadi. Baliqlar organizmida esa plerotserkoidlar quyidagicha
ta’sir etadi. Organ va mushak to‘qimalarida o‘zgarish kuzatiladi,
mushaklarning elastikligi yo‘qoladi, strukturasi o‘zgaradi, mu-
shak bog‘lamlari o‘rtasida biriktiruvchi to‘qima hosil bo‘ladi.
Klinik belgilari. Kasal hayvonlar holsizlangan bo‘ladi, o‘sish-
rivojlanishdan orqada qoladi, ishtahasi buziladi (keraksiz narsa-
larni iste’mol qiladi).

---

189
Òashxis. Jinsiy voyaga yetgan parazitlarning bor-yo‘qligini
aniqlashda gelmintokoprologik tekshiruv o‘tkaziladi. Baliqlarni
esa gelmintologik tekshiruv asosida plerotserkoidlarni topib qo‘-
yiladi. Buning uchun kompressorum usuli ishlatiladi. Mushak
bo‘lagidan, ichki organlardan namuna olinib, kompressorum
oynasi orasiga qo‘yib yaxshilab ezamiz va mikroskopda tekshira-
miz. Bunda plerotserkoidlarni topishimiz mumkin.
Davolash, oldini olish va qarshi kurashish. Odam va hayvonlarda
gelmintsizlantirish usuli qo‘llaniladi. Baliqlarda davolash usuli
ishlab chiqilmagan. Difillobotrioz bo‘yicha nosog‘lom xo‘jaliklar-
dan ovlangan baliqlarni xom yoki yaxshi pishirilmasdan turib
hayvonlarga yedirmaslik. Qishda baliqlarni iste’molga chiqarishdan
oldin ularni muzlatish. Xom baliqlarni 14 kun davomida tuzlash.
Dioktofimoz — bu it va boshqa go‘shtxo‘r hayvonlarning ne-
matodoz kasalligi bo‘lib, Dioctophymidae oilasiga mansub
Dioctophyme renale ning hayvonlarning siydik pufagida, siydik
chiqaruvchi kanalda, qorin va ko‘krak qafasida, ba’zan esa yuragida
parazitlik qilishi natijasida qo‘zg‘atiladi.