Baliqchilik asoslari

Patogenez va patologoanatomik o‘zgarishlar. Organizm
bo‘ylab migratsiya qilayotgan lichinkalar jigar, buyrak, suzgich
pufagi, to‘qimalar, qon tomirlarni jarohatlaydi. Chavoqlarda
suzgich pufagidagi qon tomirlarni ham jarohatlaydi. Chavoqlarda
suzgich pufagining devori ancha yupqa bo‘lganligi uchun mig-
ratsiya qilayotgan lichinkalar ularni tezda yirtadi, natijada gaz
almashinuvi va harakat koordinatsiyasi buziladi, suvda harakat
qila olmaydi va tezda nobud bo‘lishiga sabab bo‘ladi.
O‘lgan baliqlarni yorib ko‘rilganda jigarda yallig‘lanish ja-
rayoni kuzatiladi, kattalashgan loy-tuproqli rangda pulpasi qon
quyilish bilan yumshagan, bo‘shashgan bo‘ladi. Buyraklar bir
necha marta kattalashgan, qon bilan to‘lgan. Suzgich pufagining
devorida yallig‘langan ko‘kimtir iflos mozaik (aralash-quralash)
chiziqlar kuzatiladi.
Suzgich pufagining devoridagi qon tomirlar kuchli katta-
lashgan, qon bilan to‘lgan. Òana bo‘shliqlarida qizg‘ish tusdagi
ekssudat to‘plangan. Ushbu yilgi baliqlarning tana bo‘shlig‘ida

---

197
urg‘ochi filometroides nematodalarini uchratish mumkin. Ular
jigar bilan ichaklar orasida joylashgan bo‘lib, bahorgacha shu
yerda saqlanib qoladi. Qon tarkibida ham o‘zgarish kuzatiladi.
Leykotsitoz holati, gemoglobin 6—8% ga pasaygan, eritrotsit soni
kamaygan, leykotsitar formulada esa polimorf o‘zakli leykotsit
va neytrofillar tomoniga siljigan bo‘lib, ularning soni 1,5—3 ma-
rotaba ko‘paygan bo‘ladi.
Òashxis. Kasallikning o‘tkir oqimiga tashxis qo‘yish uchun
kasallikning klinik belgilarini inobatga olib chavoqlarni gelmin-
tologik yorib ko‘rish natijasiga qarab qo‘yiladi. Ichki organlar,
suzgich pufagi bilan birgalikda olinib kompressorum usulida
tekshiriladi. Bunda ko‘p miqdordagi lichinkalarni topish mumkin.
Kasallikning surunkali oqimini aniqlashda esa baliqlarni klinik
tekshiruvdan o‘tkazib, gelmintologik yorib ko‘rish usuli qo‘l-
laniladi. Kompressorum usulida ichki organlar: jigar, buyrak,
suzgich pufagidan namuna olib tekshiriladi, bunda lichinka yoki
jinsiy voyaga yetgan erkak filometroideslarni topish mumkin.