Bank auditi


- jadval  Bank auditini o’tkazish huquqini beruvchi sertifikatga ega bo’lgan va faoliyat


Download 351.87 Kb.
bet7/44
Sana09.01.2022
Hajmi351.87 Kb.
#263535
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   44
Bog'liq
Bank auditi-fayllar.org

2- jadval 
Bank auditini o’tkazish huquqini beruvchi sertifikatga ega bo’lgan va faoliyat 
ko’rsatayotgan auditorlik tashkilotlar ro’yxati
3
 
№ 
Auditorlik tashkilotlarning nomi 
Xorijiy auditorlik tashkilotlari 
1.  
«PraysvoterxausKuperc» MCHJ 
2.  
«Ernst & Young» MCHJ 
3.  
«Deloitte & Touche» MCHJ 
4.  
«Grant Thornton» MCHJ 
Mahalliy auditorlik tashkilotlari 
5.  
«PKF MAK ALYANS» MCHJ 
 
Respublikamizning  bozor  munosabatlariga  o’tishi  yangi  sharoitda  faoliyat 
ko’rsata oladigan tijorat banklari tizimini shakllantirishni taqozo etdi. Mustaqillik 
yillarida  olib  borilgan  islohotlar  natijasida  turli  mulkchilikka  asoslangan  tijorat 
banklari  tizimi  vujudga  keldi.  Xalqaro  tajribaga  tayangan  holda  bank  tizimining 
isloh  qilinishi  natijasida  xalqaro  standartlar  talablariga  ko’ra,  ularning  boshqaruv 
infratuzilmasi,  nazorat  tizimini  shakllantirish  bilan  bog’liq  muammolarni  xal 
qilishga erishildi. Bazel qo’mitasining talablariga binoan bank boshqaruvi faoliyati 
                                                           
3
O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki ma’lumoti.
 


va nazorati tizimini evolyutsion yo’l bilan takomillashtirish borasida yagona davlat 


siyosati  yurgizilib,  qator  me’yoriy  hujjatlar  majmui  yaratildi.  Natijada  bank 
amaliyotiga  tashqi  nazorat  monitoringi  va  mustaqil  audit  kabi  tushunchalar  kirib 
keldi.  
Shu munosabati bilan bank tizimi ichki nazoratini olib borish, uning shakli, 
usuli  va  uslublarini  tanlashga,  boshqaruv  tizimi  qarorlari  va  moliyaviy  hisobotlar 
tekshiruv  tizimini  ta’minlovchi  ichki  auditni  tashkil  qilishga  katta  e’tibor 
berilmoqda.  
Bunday  sharoitda  ichki  audit  tizimi  faoliyatini  nazorat  va  boshqaruv 
vositasiga  aylantirishga,  uning  nazariy,  uslubiy  va  tashkiliy  asoslarini  xalqaro 
standart  talablariga  mos  ravishda  takomillashtirishga  qaratilgan  faoliyati 
samaradorligi va barqarorligini ta’minlash imkoniyati bo’lmaydi.  
Bizningning  fikrimizcha,  bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  bank  tizimining 
mamlakat  iqtisodiyotida  tutgan  o’rni  salmoqli  bo’lishida  boshqaruvning  tarkibiy 
qismi  bo’lgan  ichki  auditga  nazoratning  zarur  elementi  sifatida  yondashish 
muhimdir.  Zero,  ichki  audit  banklarning  moliyaviy  holatini  va  ular  tomonidan 
ko’rsatilayotgan xizmatlar sifatini baholashga, bozor ehtiyojlarini aniqlash va shu 
tariqa  banklarning  ish  samaradorligini  oshirishda  ular  uchun  bozorda  samarali 
raqobat muhitini yaratishda katta yordam beradi. Tadbirkorlik faoliyati jarayonida 
daromad olish, iqtisodiy sub’ektlar rivojlanishining optimal traektoriyasiga erishish 
uchun  eng  maqbul  vositalar  zarurligi  bois,  aksariyat  mulkdorlar  ichki  audit 
xizmatining mavjud bo’lishidan manfaatdordirlar.  
Bank  auditi  maxsuslashtirilgan  tashkilotlarni  tashkil  etishni  talab  etib,  bir 
qator  xususiyatlarga  ega.  Bank  va  boshqa  moliya-kredit  uyushmalarida  auditorlik 
tekshiruvi  xuddi  kredit  tizimlari  singari  xizmat  ko’rsatilayotgan  xo’jalikda 
malakali  tekshirishni  va  maxsus  javobgarlikni  talab  qiladi.  Audit  natijalari  yillik 
hisobotning  tasdiqlanishi,  balansni  chop  etish  va  kredit  tashkilotlarining  umumiy 
ishini baholashda xizmat kilar ekan, auditorlik xulosasi ob’ektiv va to’g’ri yozilishi 
shart.  Olib  borilgan  auditorlik  izlanishlarining  natijalari  shuni  ko’rsatadiki, 
auditorlik tekshiruvining samarali bulishi uzaro qizikish xamda tekshiruvchi shaxs 
tekshirilayotgan  bank  hisob  va  hisobotlarining  to’g’riligini  ta’minlashi  lozim. 
Bunda barcha kamchiliklarni aniqlab bartaraf etish kerak. 
Normal
  audit  jarayoni  ichki  nazoratni  baholash,  tanlov  asosida  buxgalteriya 
kitoblariga kiritilgan operatsiyalarni tasniflash va umumlashtirishni o’z ichiga oladi. 
Shu 
bilan
 birga, bank filialidagi auditda ichki nazorat qilish tizimining mavjudligi, 
muhim shart sifatida, turli xil kuzatuvning hisobot mexanizmlari, parallel audit, daromad 
audita,  ichki  inspektsiya  va  qonuniy  audit  kabi  nazoratlarning  mavjudligi  bilan 
ta’minlanadi. 


Shu 
sababli


,  Bank  filialidagi  audit  holatida,  aniqlik  kiritish  va  tekshirish  kabi 
jarayonlarga  e’tibor  berilmaydi.  Yuqoridagi  Bank  filiali  auditi  “aktiv  va  passiv  balans 
auditi”  nomi  mashhurdir.  Shunga  muvofiq,  filial  auditorlari  muhim  e’tiborni  aktiv  va 
passiv  balansidagi  asosiy  o’ringa  ega  bo’lgan  “Kredit  va  avanslar”ga,  Hindiston  Zahira 
Bankining
 rivojlanish bilan bog’liq bo’lgan daromadlar hisobi, aktivlar tasnifi va mablag’ 
ajratuvchiga qaratadi. 
Yutuqlarni
 ko’rsatuvchi daromadlar hisobi hisoblash usuli asosida hisoblanib, bu 
erda  yutuqlarni  ko’rsatmaydigan  daromaddagi  (YuKD)  sof  foyda  sog’lomlashtirish 
yozuvi asosida banklar tomonidan amal qilinadigan daromadlar hisobini sog’lomlashtirish 
usulini inobatga olgan holda amalga oshiriladi. 
Moliyalashtirish
  foizi:  Daromadlarning  YuKDga  nisbatan  hisobini  yuritish, 
ularning  shartlari  qayta  o’zgartirish/qayta  rejalashtirish/qayta  muhokamalashga  duchor 
bo’lishi, bo’lmasligidan qat’iy nazar, naqd pulga asoslangan holda bajarilgan bo’lishi va 
bunda muddati o’tgan barcha foizlar moliyalashtirilmasligi lozim. AGar barcha muddati 
o’tgan  foizlar  daromad  sifatida  qaralsa,  uning  umumiy  miqdoriga  teng  ravishdagi 
ta’minoti  bo’lishi  lozim.  Boshqacha  qilib  aytganda,  foizlarni  qoplash  YuKD  dan  kelib 
chiqqanda agar daromad sifatida qaralsa, ular to’liq ta’minlangan bo’lishi lozim. 
 

Download 351.87 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling