KINEMATIKANÍŃ TIYKARLARÍ
Mexanika: kinematika, dinamika hám statika bólimlerinen turadı.
Biz Mexanikanı úyreniwdi kinematika bólimin úyreniw menen baslaymız.
Kinematika bóliminde denelerdiń mexanikalıq qozǵalısları úyreniledi, biraq
bul qozǵalıstı júzege keltiretuǵın sebepler bolǵan kúshlerdiń tásiri esapqa
alınbaydı. «Kinematika» sózi grekshe «kinematos» sózinen alınǵan bolıp,
«qozǵalıs» degen mánisti bildiredi. Soń Mexanikanıń denelerdiń qozǵalısı-
na olardıń massasınıń hám óz ara tásirine baylanıslı ekenligin úyrenetuǵın
bólimi bolǵan dinamika menen tanısamız. Qálegen deneni qozǵalısqa kel-
tiriw ushın oǵan belgili bir kúshlerdiń tásir etiwi kerek. Bunday kúshlerdiń
qosılıw nızamları menen vektorlıq shamalar temasında tanısamız. Statika-
da bolsa tásir etiwshi kúshlerdiń qosılıw nızamları hám denelerdiń teń sal-
maqlıqta turıw shártleri úyretiledi.
Biz kinematikanı úyreniw ushın zárúrli túsinik (materiallıq noqat, esap-
law sisteması, traektoriya) hám shamalar (jol, orın awıstırıw, waqıt, tez-
lik, tezleniw) haqqında túsinikke iye bolamız. Keyinirek deneler qozǵalısı
haqqında, kinematikaǵa tiyisli ápiwayı máselelerdiń qalay sheshiletuǵınlıǵın
bilemiz. Bul bólimde keltirilgen maǵlıwmatlardı «mexanika»nıń keyingi
bólimlerin úyreniwde paydalanamız.
I bap.
MEXANIKALÍQ QOZǴALÍS
HAQQÍNDAǴÍ ULÍWMA
MAǴLÍWMATLAR
II bap.
TUWRÍ SÍZÍQLÍ QOZǴALÍS
III bap.
AYLANBALÍ TEŃ ÓLSHEWLI
QOZǴALÍS
0
S
t
jol
orın awıstırıw
A
B
8
Kinematika tiykarları
I bap.
MEXANIKALÍQ QOZǴALÍS HAQQÍNDA
ULÍWMA MAǴLÍWMATLAR
1-§. DENELERDIŃ QOZǴALÍSÍ
Do'stlaringiz bilan baham: |
