Bap new indd

71-súwret. Qarama-qarsı táreplerge tartılǵan dinamometr kórsetkishleriniń teńligi.
|
F
→
1
| = |
F
→
2
|

---

83
IV bap Háreket nızamları
teń ekenligin baqlaymız. Sonıń menen birge 
biz dinamometrlerdi qarama-qarsı táreplerge 
tartqanımız ushın bul kúshlerdi vektorlar 
túrinde bir sızıq boylap qarama-qarsı baǵıt-
lanǵan kúsh túrinde ańlatıwımız kerek boladı. 
Prujinaları sozılıwǵa arnalǵan dinamometr-
ler sıyaqlı qısılıwǵa arnalǵan dinamometr-
lerde birinshi dinamometr ekinshisine qanday 
kúsh penen tásir etip atırǵan bolsa, ekinshi 
dinamometrdiń birinshisine tap sonday kúsh 
penen tásir etip atırǵanlıǵın kóriwge boladı. 
72-súwrettegi birinshi qayıqshı ekinshi qa-
yıqshını qanday kúsh penen tartsa, ekinshi qa-
yıqshı da birinshi qayıqshını tap sonday kúsh 
penen tartadı. Nátiy jede eki qayıq ta bir-birine 
qaray qozǵaladı. Eger qayıqshı basqa qayıqtı 
emes, jaǵadaǵı te rekti tartsa, onda onıń ózide 
sol terekke sonday kúsh penen tartıladı (73-súwret). Tap sonday jaǵdaydı 
66- hám 67-súwret lerde kórsetilgen arbalarǵa tásir etip atırǵan kúshler de 
óz ara teń bolsa da, olar bir-birine qarama-qarsı baǵıtlanǵan. Bul nızam-
lıq barlıq tásirlesiwshi deneler ushın orınlı. Sonıń ushın arbalarǵa tásir 
etip atırǵan kúshlerdiń vektorlıq túrdegi qatnasların tómendegishe ańlatıw 
múmkin:
F
→
1 
= −F
→
2
, (2)
Bul ańlatpadaǵı minus (−) belgisi F
→
2
kúshiniń F
→
1 
kúshine qarama-qarsı baǵıt-
lanǵanlıǵın bildiredi (bul kúshlerdiń bir tuwrı sızıq boylap baǵıtlanǵanlıǵın es-
ten shıǵarmaw kerek).
Óz ara tásirlesiwshi eki dene bir-birine shaması jaǵınan teń hám