Barcha turdagi kompyuter xizmatlarini taklif qilamiz

Fazoviy omillarga nimalar kiradi?
Geografik qobiqning shakllanishi va rivojlanishida fazoviy omillarning ahamiyati ham ulkandir. Fazoviy omillarga quyidagilar kiradi: Yerning ogMrligi, Yerdan Quyoshgacha boMgan masofa, Yerning o'z o'qi va Quyosh atrofida aylanish tezligi, magnitosferaning mavjudligi. Magnitosferaning mavjudligi Yer uchun qulay termodinamik sharoitni keltirib chiqaradi. Faqat Yerdagina juda murakkab moddiy tizmining vujudga kelishi uchun qulay sharoit vujudga kelgan.

Ritmiklik nima?
Geografik qobiq tabiatida ritmiklik xususiyati mavjud. Tabiatda ritmiklik ikki xil - davriylik va sikllik shaklida boMadi. Bir xil vaqtda qaytarilib turadigan ritmiklik davriy hisoblanadi. Bunga Yerning o'z o'qi va Quyosh atrofida aylanishi tufayli sodir bo'ladigan yil fasllari va kecha-kunduz, suv qalqishlari (bir kunda ikki marta ko'tarilib, pasayishi) misol bo'ladi. Takrorlanib turish vaqti bir xil boMmagan jarayonlar siklli (vaqt davomida takrorlanish) ritmiklik deyiladi. Quyosh faolligini (dog'ining) o ‘rtacha har 11 yilda, ba'zi hollarda 30-35 yilda yoki 80-90 у i I lar orasida o'zgarishi bilan bog'liq holda iqlimning tebranib turishi (issiq, qurg'oqchilik, nam, sovuqni almashib turishi), daryo suvining ko'payib, kamayib turishi va boshqalar siklli jarayonga misoldir.

Yerning ichki tuzilishi haqidagi ta’limot bering.
Yerning ichki qismida sodir boMayotgan jarayonlar, uning yuqori qismida tog1 jinslarining hosil boMishiga, vulqonlarning otilishiga, 105 zilzilalarni vujudga kelishiga, quruqlik yuzasini asriy tebranib turishiga va boshqalarga sababchidir. Shu tufayli Yerni ichki tuzilishini o'rganish juda muhim. Yerning ichki qismi turli xil (qattiq. suyuq, gazsimon) moddalardan tashkil topgan bo'lib. ular solishtirma og'irligiga qarab joylashgan. Solishtirma ogMrligi yengil bo'lgan moddalar Yerning ustki (yer po'sti) qismida, aksincha, og'ir boMgan moddalar uning ichki qismi(yadro)da joylashgan. Yerning ustki qismi - yer po'sti ko'proq kislorod, kremniy, allyuminiy kabilardan iborat bo’lsa, uning pastki qatlami ya'ni, mantiya kremniy, magniy, temir kabi moddalardan, Yer yadrosi esa asosan temir, nikel kabi ogMr moddalardan tashkil topgan. Yerning ichki qismiga tushgan sari radioaktiv moddalarning parchalanishi tufayli. harorat oitadi. Yer yadrosida harorat 4000- 5000°C ga yetadi. Shu tufayli, u yerda moddalar o'ta elastik holatda boMadi. Yerning ichki qismiga tushgan sari zichlik va bosim ham ortib boradi .