Barcha turdagi kompyuter xizmatlarini taklif qilamiz


Venera hamda Yer sayyoralari haqida so‘zlab bering va farqli jihatlarini ayting


Download 1.66 Mb.
bet63/69
Sana22.02.2023
Hajmi1.66 Mb.
#1221304
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   69
Venera hamda Yer sayyoralari haqida so‘zlab bering va farqli jihatlarini ayting.
Venera. Sayyoralar ichida eng yorugM hisoblanadi, uni oddiy ko‘z bilan k o ‘rish mumkin. Shu sababli uni qadimiy greklar «nahorgi yulduz», yoki «tonggi yulduz», yoki «yorugMik keltiruvchi» deb ataganlar. Kattaligi, ogMrligi va zichligi jihatidan Yerga yaqin turadi. Venera Yerdan biroz kichik boMsa-da, tortishish kuchi ko'proq. Shu sababli Venera ham gazlarni ushlab tura oladigan miqdorda ogMrlik kuchi va bosimi 27 atm. boMgan zich atmosfera bilan o'ralgan. Venera o'z o'qi atrofi ni Yer sutkasi hisobida 24 soat 37 minutda aylanib chiqadi. Atmosferasi asosan is gazidan iborat (93-97 %), kislorod juda kam (0,5 %), azot esa 2% atrofida. Venera atmosferasining eng yuqori qismlari atomar vodoroddan iborat. Lekin Venera atmosferasidagi suv bugMari yogMn tariqasida ajralib chiqsada, uning yuzasiga yetib tushmasdan bugManib, yana atmosferaga koMarilib ketadi. Chunki, sayyora sirtida (30 km balandlikda) harorat 235°C, yuzasida esa harorat +485°C gacha qizib ketadi, bosim 90-95 atm. ga teng. Venera yuzasida Mars yuzasiga o ‘xshash relyef shakllari - kengligi 150 km, uzunligi 2200 km, balandligi 2 km keladigan rifsimon hududlar, balandligi 7-8 km ga yetuvchi togw tizimlari, kengligi 300- 400 m keladigan vulqon kraterlari mavjud

Yupiter hamda Uran sayyoralari haqida so‘zlab bering va farqli jihatlarini ayting.
Yupiter. Quyosh tizimidagi beshinchi va eng katta sayyora. Uning og'irligi qolgan barcha sayyoralar og'irligini 71% ni tashkil qiladi. Yupiter diametri Yer diametridan 11 marta, massasi Yer massasidan 318 marta, hajmi Yer hajmidan 1300 marta katta. Uning Quyosh atrofida aylanish davri qariyb 12 Yer yiliga yaqindir. Yupiterning aylanish o'qi o'zining orbita tekisligiga deyarli teng va shu tufayli unda hech qanday yil fasllari sodir bo'lmaydi. Yupiter o ‘z o'qi atrofida boshqa sayyoralarga nisbatan juda tez aylanadi, ya’ni, 10 soat ichida o'z o'qi atrofida bir marta aylanib chiqadi.

Saturn va mars sayyoralari haqida so‘zlab bering va farqli jihatlarini ayting.
Saturn. Quyosh tizimidagi oltinchi sayyora. U kattaligi va massasiga ko'ra Quyosh tizimidagi sayyoralar ichida Yupiterdan keyin ikkinchi o'rinda turadi. U qadimiy rimliklarning vaqt va hosil xudosi Saturn nomi bilan ataladi. Saturnning hajmi Yer hajmidan 760 marta, massasi Yer massasidan 93,2 marta katta, o'z o'qi atrofida aylanish tezligi Yernikidan 2,3 marta tez. Saturn zichligi butun sayyoralar orasida eng kichik bo'lib, 0,7 g/snr ni tashkil etadi. Saturn atmosferasi Yupiter atmosferasiga o'xshash bo'lib, asosan vodorod va geliydan, qisman metan, ammiak va etan gazlaridan iborat. Saturn yuzasi harorati -123 darajani tashkil qiladi.
Mars. Joylashgan o'rni va ko‘p xususiyatlarga ko’ra Yerga yaqin.
Ammo Mars Yerdan ancha kichik-diametrining uzunligiga ko’ra ikki
hissa, massasiga ko'ra to'qiz marta kichik. Unda hayot belgilari borligi
aniqlangan. O lz o'qi atrofida 24 soat 37 minutda aylanadi. Bunday
harakat Mars yuzasini sutka davomida isish va sovish vaqtlarini

almashinishi uchun qulay sharoit tug'diradi. Marsning bir yili 687


sutkaga teng. U Yerga nisabatan 2 marta kam issiqlik oladi.



Download 1.66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   69




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling