Bashirov sanjarning meliorativ geografiya fanidan mustaqil ishi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI
O’ZBEKISTON MILLIY UNVERSITETI
GEOGRAFIYA VA GEOAXBOROT TIZIMLARI FAKULTETI
5-KURS SIRTQI TA’LIM
GEOGRAFIYA YO’NALISHI TALABASI
BASHIROV SANJARNING
MELIORATIV GEOGRAFIYA FANIDAN
MUSTAQIL ISHI
QABUL QILDI: ____________________
TOPSHIRDI: _________­­___________

TOSHKENT-2023
Reja;
1. Tog’ oldi va tog’ yonbag’rlarida tuproqning o’zgarishi
2.Tog’ oldi va tog’ yonbag’irlari o’zgarishiga ta’sir etuvchi omillar
3. Yerlarning meliorativ holatini yaxshishlash dasturlarini sgakllantrish va amalga oshirishni takomillashtrish chora-tadbirlari to’g’risida qonunlar
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Tog’ oldi va tog’ yonbag’rlarida tuproqning o’zgarishi
   

Tog‘ oldi va tog‘ tabiat komplekslarida insonning mehnat faoliyati juda xilma-xilligi bilan ajralib turadi. Tog‘ oldi tabiat komplekslari kuchli o‘zgargan, adirlar va past tog‘lar kamroq o‘zgargan, o‘rtacha va baland tog‘lar tabiat kom­plekslari kuchsiz o‘zgargan hi­soblanadi.Oʻzbekistonning togʻ oldi va togʻlarida tuproqlarning genetik xilma-xilligi umumiy geografik qonuniyatga boʻysunadi. Joyning mutlaq balandligi ortib borgan sari yer yuzasining boʻlaklarning boʻlinishi, odatda, kuchayadi, havo temperaturasining rejimi yumshab, yogʻin miqdori ortadi, oʻslimlik qoplami ham chala choʻl efemerlaridan quruq dashtga xos oʻtlar, archazor-siyrak daraxtlari oʻrmon, oʻrmon, oʻtloqi-dasht va dasht oʻsimliklariga qadar navbatlanib boradi. Mavjud landshaft mintaqalarining har biri tuproq tarkibi va tuproq qoplamining oʻziga xos tuzilishi bilan bir-biridan farq qiladi.Vertikal mintaqalardagi tuproqlar 3 tuproq-iqlim mintaqasiga boʻlinadi: boʻz tuproq, oʻrta togʻ jigarrang tuproq va baland togʻ och — qoʻngʻir oʻtloqi-dasht tuproqlari. Boʻz tuproqlarning quyi chegarasi dengiz sathidan 250–400 m balandlikda. Bu tuproqlar 900–1600 m balandlikda togʻ jigarrang tuproqlari bilan almashinadi. Tuproq paydo qiluvchi ona jins bo’r,uchlamchi davr chukindisi, oqindi tog’’ jinslarning nurash mahsulotlaridan iborat.Tog’’ oralig’idagi vodiy va pastliklarda har xil qalinlikda turli mexanik tarkibli to’rtlamchi davr lyoss, lyossimon yotqiziqlardan iborat. Shunday qilib, tog’ tuproqlarini tabiiy sharoiti har xil balandlikda joylashgan bo’lib dengiz sathidan 900 (1000-2000) 4100 metrgacha joylashgan bo’lib, yuqoriga ko’tarilgan sari iqlimi, o’simlik dunyosi va tuproqlari bilan bir-biridan keskin farq qiluvchi bir necha mintaqaga ajratish mumkin. Ushbu keltiriladigan ma’lumotlar asosan O’zbekistonni tog’’ mintaqasidagi tuproqlarni tabiiy sharoiti va hossa hususiyatlari to’g’risida hisoblanadi. Pastki tog’’ mintakasining qo’ruq dasht va yirik o’tli yarim savvanalarning jigarrang tuproqlari. Bu yerlarning tuproqlarida qalin o’sgan baland bo’yli o’tlar – bug’doyiq, yovvoyi arpa hamda butalar-do’lana,na’matak, yovvoyi bodom va tog’’ olchalari o’sadi. Bu mintakada tipik jigarrang tog’’ o’rmon va kora qo’ng’ir tog’’ o’rmon tuproqlari rivojlangan.