«Bayanlar toplamı» mbs ha’m u’zliksiz oqıw bag’darlamasındag’ı oqıwshılardın’ baylanıslı so’ylewin o’siriwge tiyisli talaplardan kelip shıqqan halda du’zildi. Toplamdag’ı tekstler tematikalıq ta’repten ra’n’be-ra’n’

Imla: dawıssızlardın’ aytılıwı ha’m jazılıwı esletiledi.
Analiz: Patsha ayıplını qalay anıqlar eken? Dushpanlar ne isledi? Jigit neden xabardar boldı? Ol qalayınsha o’limnen qutılıp qaldı?
Reje:
1. Patshanın’ ayıplını anıqlawı.
2. Dushpanlardın’ qılg’an isi.
3. Jigitke doslarının’ ja’rdemi.
4. Patshanın’ buyrıg’ı.
Teksttegi ayıplı, o’limge hu’kim, dushpanlar, danıshpan so’zleri ornında qanday so’zlerdi isletiw mu’mkin?


Tez ja’rdem
Dilaram mektepten kiyatırg’an edi. Terektin’ shaqasında turg’an Bahadırdı ko’rip qaldı. Ol shaqag’a ilingen topqa qol sozar edi. Birden shaqa sınıp, Bahadır jıg’ılıp tu’sti.
Dilaram qorqıp ketti, ko’z aldı qaran’g’ılastı. Biraz waqıt o’tkennen son’, o’zine keldi.
Bahadır bolsa biyhush jatar edi. Onın’ man’layı qanag’an edi. A’tirapta hesh kim joq. Dilaram oramalshasın Bahadırdın’ man’layına jawıp, o’zi Sharapat apanın’ u’yine juwırdı.
Sharapat apa tez ja’rdem shaqırdı. Bahadırdı emlewxanag’a alıp ketti.
Dilaram u’yine qayttı. Anasına bolg’an waqıyanı aytıp berdi. Anası qızınan minnetdar boldı. (79 so’z)


Imla: x-h, p-b, t-d dawıssızlarının’ imlası, izbe-iz kelgen birdey dawıslı, topqa so’zleri u’stinde islenedi.
Analiz: Dilaram Bahadırdı qay jerde ko’rip qaldı? Qanday baxıtsızlıq ju’z berdi? Dilaram qanday awhalg’a tu’sti? Ol Bahadırg’a qanday ja’rdem berdi? Sharapat apa ne isledi? Kim minnetdar boldı?
Reje du’ziwge tayarlıq ko’riledi.
Tayanısh so’zler: shaqa, topqa, biyhush, waqıyanı.


QISQA SU’WRETLENGEN BAYAN JAZIW USHIN TEKSTLER


Obal
Atanın’ kishkene Anvarjan degen aqlıg’ı bar. Anvarjan kishkene, domalaq. Ko’zleri qap-qara. Ba’rha janıp turadı. Ju’zinde ku’lgishi bar. Ol jerge ursa, ko’kke sekiredi.
Atanın’ shan’araq ag’zaları dasturxan a’tirapında jıynalg’an edi. Anvarjan nannın’ usag’ın jerge to’gip jer edi. Atası ibrat bolsın dep gilem u’stindegi usaqlardı birme-bir terdi. Olardı ko’zine su’rtip, tarelkag’a saldı. Keyin usaqlardı ayna aldında turg’an pıshıqlarg’a berdi.
Ata nan usag’ı jerge tu’sse, obal bolıwın tu’sindirdi.
Anvarjan obal menen sawap ne ekenligin bilip aldı. Nan usag’ın jerge tu’sirmewge so’z berdi. (81 so’z)