Bazalt minerali asosida termik destruksiyaga chidamli polimer kompozitsion materiallar olish, ularning fizik-mexanik xossalari va tuzilishini fizik-kimyoviy usullar yordamida tadqiq qilish” 70530101 – “Kimyo


Yuqori zichlikdagi polietilen P-Y 342


Download 0.78 Mb.
bet8/32
Sana22.06.2023
Hajmi0.78 Mb.
#1649220
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   32
Bog'liq
С,М,РАСУЛОВА ДИССЕРТАЦИЯ2222 2 2 1 (3)

Yuqori zichlikdagi polietilen P-Y 342

P-Y 342 - (CH2— CH2—)n etilenning yuqori molekulyar massadagi polimerlanish mahsuloti bo‘lib, zichligi 940-944 kg/cm3 va erish nuqtasi 125-135°C bo‘lgan termoplastik polimer. U qimmatbaho xususiyatlarga ega - yuqori quvvat, noqulay muhit va radiatsiyaga chidamli, ajoyib dielektrik xususiyatlarga ega, u quyidagi harorat oralig‘ida (-50 - + 70°C) barqarordir.


Ishda yuqori zichlikdagi polietilen P-Y 342 ishlatilgan.
2.1-jadval
Polietilen P-Y 342 ning texnik xususiyatlari

Ko‘rsatkich

Sinov usuli

O‘lchov birligi

Qiymati

PTR

ASTM D 1238

g/10 min

0,32

Zichlik

ASTM D 792

g/sm3

0,942

Uzilish barqarorligi

ASTM D 638

MPa

21

Cho‘zilish barqarorligi

ASTM D 638

MPa

21

Uzilishda nisbiy cho‘ziluvchanlik

ASTM D 638

%

750

Elastiklik moduli

ASTM D 790

MPa

590

Namunaning Izod kesmasi bo‘yicha kuchli qovushqoqligi

ASTM D 256, 23°C

kgs sm/sm

N.B.

Vika bo‘yicha yumshash temperaturasi

ASTM D 1525

°C

122

Sharpi usuli bo‘yicha qattiqligi

ASTM D 2240

D-shkala

62

Suyuqlanish harorati,°S

ASTM D 1525

°C

125-135

Mo‘rtlik harorati,°C

ASTM D 1525

°C

-70

P-Y 342 polietilen quvur markasi


Ishlab chiqaruvchi: Sho‘rtan gaz-kimyo majmuasi, O‘zbekiston
Turi: past bosimli polietilen
Xususiyatlari: termal oksidlovchilar ta’sirida eskirishga chidamlilik
Qo‘llanilishi: bosimli quvurlar uchun baza markasi (PE 63 SDR)
Qo‘shimchalar: yo‘q
Poliamid PA-6
Poliamid PA-6 ham polimer matritsasi sifatida ishlatilgan.
Asl PA-6ning xususiyatlari 2.2-jadvalda keltirilgan.
2.2-jadval
Poliamid PA-6 xususiyatlari.

Ko‘rsatkich

Sinov usuli

O‘lchov birligi

Qiymati

PTR

ASTM D 1238

g/10 min

0,70-1,50

Zichlik

ASTM D 792

g/sm3

0,9180 - 0,9220

Uzilish barqarorligi

ASTM D 638

MPa

MD/TD 25/28

Cho‘zilish barqarorligi

ASTM D 638

MPa

MD/TD 9/10

Uzilishda nisbiy cho‘ziluvchanlik

ASTM D 638

%

MD/TD 650/800

Elastiklik moduli

ASTM D 790

MPa

600

Namunaning Izod kesmasi bo‘yicha kuchli qovushqoqligi

ASTM D 256, 23°C

kgs sm/sm

N.B.

Vika bo‘yicha yumshatish temperaturasi

ASTM D 1525

°C

84

Sharpi bo‘yicha qattiqligi

ASTM D 2240

D-shkala

62

Suyuqlanish harorati,°S

ASTM D 1525

°C

105-108

Mo‘rtlik harorati,°C

ASTM D 1525

°C

-100



2.3-jadval
Polivinilxlorid

Ko‘rsatkich

Sinov usuli

O‘lchov birligi

Qiymati

PTR

ASTM D 1238

g/10 min

0,60-1,40

Zichlik

ASTM D 792

g/sm3

1,35—1,43

Uzilish barqarorligi

ASTM D 638

MPa

MD/TD 25/28

Cho‘zilish barqarorligi

ASTM D 638

MPa

40—50

Uzilishda nisbiy cho‘ziluvchanlik

ASTM D 638

%

MD/TD 650/800

Elastiklik moduli

ASTM D 790

MPa

80—120

Vika bo‘yicha yumshatish temperaturasi

ASTM D 1525

°C

84

Sharpi bo‘yicha qattiqligi

ASTM D 2240

D-shkala

62

Suyuqlanish harorati,°S

ASTM D 1525

°C

150—220

Shishalanish harorati,°C

ASTM D 1525

°C

75—80



Bazalt tolasi
Ushbu ishda biz Jizzax viloyatidagi Asmansoy konining bazaltidan foydalandik, uning tarkibi quyidagi 2.4-jadvalda keltirilgan
2.4-jadval
Asmansoy koni bazaltining kimyoviy tarkibi

Komponent

Tarkib, % mass.

Kremniy (IV) oksidi SiO2

47,0

Magniy oksidi MgO

16,3

Alyuminiy oksidi Al2O3

11,2

Temir (III) oksidi Fe2O3

10,3

Kalsiy oksidi CaO

8,94

Natriy oksidi Na2O

1,53

Jizzax viloyatidagi Asmansoy konining bazalt toshini o‘zlashtirish respublikaning mineral tolalarga bo‘lgan ehtiyojini to‘liq qondiradi, shuningdek ularni chet elga eksport qilinadi [67; 29-b].
Bazalt paxtasi va bazalt tolasi to‘ldiruvchi sifatida ishlatilgan.
Bazalt tolasi - tolalarining uzunligi 3 dan 15 mm gacha, diametri 150 dan 500 mikrongacha, tortishish kuchi 200 dan 350 MPa gacha, o‘ziga xos sirt maydoni 28 dan 280 sm2 / g gacha bo‘lgan dispers tolali massa.
2.2-§ Tadqiqot usullari.
Suyuqlanmaning oquvchanlik ko‘rsatkichini aniqlash
Termoplastik suyuqlanmalari oquvchanlik ko‘rsatkichi oqim tezligi hisoblanadi (suyuqlanma indeksi). Bu moddaning massasi grammlarda o‘lchangani kabi ma’lum bir harorat va yukda 10 daqiqa davomida standart shtutser orqali o‘tishi bilan aniqlanadi.
Suyuqlanmaning oquvchanlik ko‘rsatkichi kattaligi oqim egri chizig‘idagi bitta nuqtani bildiradi. Ushbu ko‘rsatkich suyuqlanmaning yagona standartlashtirilgan reologik xarakteristikasidir. Hozirgi vaqtda suyuqlanma oquvchanligini o‘lchashning ushbu usuli ko‘plab manbalarda maqolalar, dissertatsiyalar va qo‘llanmalarda keltirilgan [68; 18-22-b; 69; 560-b;]. Suyuqlanmaning oquvchanlik tezligini (SOT), bu tanlangan harorat va o‘rtacha molekulyar og‘irlikdagi suyuqlanmaning qovushqoqligini baholash, odatda quvur ishlab chiqaruvchilari uchun miqdoriy ko‘rsatma hisoblanadi. Polietilen suyuqlanmasi va unga asoslangan kompozitlar oquvchanlik tezligi GOST bo‘yicha IIRT-M tipidagi doimiy kuch ta’sirida siljishning kapillyar viskozimetrida quyidagi sharoitlarda aniqlandi [70; 12-b]:
Uzunligi L = 8 ∙ 10–3 m, diametri D= 2,09 ∙ 10–3 m bo‘lgan kapillyar.
Harorat 170, 190, 210 ± 0,5°C, yuk 2.16; 5; 7,7 kg
Materialni isitish vaqti - 5 min.
Suyuqlanmaning oquvchanlik ko‘rsatkichi quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi:

bu erda G - barning massasi, g; t - barlarni ketma-ket kesish orasidagi vaqt oralig‘i, sek.
Keyinchalik SOK ning nanoqo‘shimchalarning harorati, yuki va konsentratsiyasiga bog‘liqligi grafiklari tuzildi.
Namunalarning deformatsiyadagi egilish barqarorligini aniqlash
Kompozitlarning egiluvchanlik kuchini aniqlash GOST [71; 15-b] ikki yoqlama egish usuli bilan amalga oshirildi. Namunalar tomonlararo masofasi 40 mm bo‘lgan 55,5 x 6 x 4 mm li bruslar shaklida sinovdan o‘tkazildi. Egilishdagi chidamlilik chegarasi quyidagi formula orqali hisoblandi. σi= 1,5 (Ra)/(bs2)
bunda σi - egilishdagi chidamlilik chegarasi (uzilishga berilgan kuchlanish); a – tomonlararo masofa; b, s - mos ravishda namunaning kengligi va qalinligi, R - qo‘llaniladigan yukning qiymati. Egilishga barqarorlik qiymati har bir namuna uchun o‘tkazilgan o‘nlab tajribalarning o‘rtachasi sifatida qabul qilindi.
Namunalarning zarbga chidamliligini Sharpi bo‘yicha aniqlash.
Ushbu ishda Sharpi GOSTga muvofiq aniqlandi [72; 27-b]. Sharpi bo‘yicha zarbga chidamliligini ushbu tenglama yordamida hisoblangan: an = An/(ab),
an -bu erda Sharpi ta’sir kuchi; An - bu namunani kesmasdan uzish uch sarflangan zarba energiyasi; a, b – namuna o‘rta qismining eni va qalinligi;
Sharpi ta’sirining qiymatlari har bir namuna uchun o‘tkazilgan o‘nlab tajribalarning o‘rtachasi sifatida qabul qilindi.

Download 0.78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling