Бек, А. А. Волоколамское шоссе. Красноярск. 1960. Ebook 2013

13. Volokolamsk avtomagistrali


193




Keyin nima? Men qo'mondonman, men ­eng yomonini sovuqqonlik bilan o'ylashim kerak. Buyurtma bo'lmaydi. Keyin nima?
Dushman uzukni toraytiradi, taslim bo'lishni taklif qiladi, biz ­o'q bilan javob beramiz. Men jangchilarimga ishonardim. Va men bilardim: ular menga, qo'mondonlariga ishonishadi. Mening so'zim, mening amrim ularga berilgan.
Ular askarning shafoatchisi bo‘lmish ona zaminga ta’zim qilib, hozir qazishmoqda. Tuproqli quvurlarda siz bizga qobiq va bombalar bilan etib borolmaysiz . ­Bizni otishma bilan o'ldirish uchun bizga nemislar tomonidan yutuq zonasida to'plangan barcha artilleriya kerak. Biz bombardimondan omon qolamiz. Keling, ochlikka chidaylik. Otlar bor - ot go'shti uzoq vaqt davom etadi. O'zingizni ko'rsatishga harakat qiling, bizni ezib tashlang!
Mening olti yuz ellik jangchim bor. Har biri jangga tushishdan oldin bir nechta nemislarni o'ldiradi. Batalonimizni yo'q qilish uchun bizga diviziya kerak . ­Yarim divizion - pastga! Panfilov bataloni uchun nemislar bu narxni to'lasin.
O‘yga adashib, shtab qarorgohida, yog‘och bilan ­qoplangan o‘rmonchining uyida, qo‘mondonlik punktida o‘tirdim. Bu yerda allaqachon telefonlar bor edi: simlar bu yerdan kompaniyalarga va qurollarga o'tdi.
Bu yerdan men qarshilikni nazorat qila olaman, agar u bo'shliqni yorib o'tib, o'rmonga tiqilib qolsa, men kuchlarni dushman tomon o'tkaza olaman. Keyin biz o'rmonda jang qilamiz, daraxtlar ortidan, dudoqlar ortidan o'ldiramiz, qadamma-qadam chekinamiz.
Oxirgi qator, oxirgi qator shu yerda, o‘rmonchining uyida bo‘ladi.
Navbatdan keyin soqchilar va telefon operatorlari uxlamaydilar: ular shtab-kvartira atrofida mudofaalarni qazishadi, chuqurlar, xandaklar qazishadi, ­pulemyot uyalarini zaxira qilishadi, vayronalarga yog'och kesishadi. Biz derazalarni loglar bilan to'sib qo'yamiz, yog'och uydagi bo'shliqlarni kesib tashlaymiz, biz bu erda, bu uyda jang qilamiz. Bu yerga ikki quti granata keltirildi, kirish joyida avtomat bor.
Men jangchilarimga, komandirlarimga ishondim: hech kimni tiriklayin olib ketishmaydi.
Bir dahshatli fikr paydo bo'ldi: yaradorlar-chi?
5
Va yaradorlar? Men ular bilan qanday munosabatda bo'laman?
O'tish joyi orqali men ikkinchi yarmiga, ularga bordim.
Kerosin chiroqining pitigi yoqilgan edi. Bizning feldsherimiz, ko'k ko'zli chol Kireev pechkani isitayotgan edi.


194




Eshik ochiq edi. Yong'in akslari yog'och toj bilan ­qoplangan devorda, kulrang ko'rpalarda, harakatsiz yuzlarda miltilladi.
Kimdir aqldan ozgan edi. Kimdir jimgina dedi:

• 
  O'rtoq batalyon!
  

Oyoq barmog‘imni bosib, yaqinlashdim. Sevryukov menga qo'ng'iroq qildi. U chalqancha yotardi, shosha-pisha yiqilgan karavotning chetida; Yostiqqa egilgan bosh ko'tarilmadi. ­U engil hushtak ovozi bilan nafas oldi; parchalar ko'krak qafasi va qorin bo'shlig'iga tegadi; yaralar og'ir edi, ammo o'limga olib kelmadi. Menda g'alati bir tuyg'u paydo bo'ldi: go'yo men uning yaralanganini uzoq vaqt eslayotgandek bo'ldim, lekin aslida bu bir necha soat oldin sodir bo'ldi.
Men oyoqlarimga o'tirdim. Sevryukov tirsagiga suyanib, ­o‘rnidan turmoqchi bo‘ldi, qiyshayib, bo‘g‘iq ingrab yubordi. Kireev yugurdi. Sevryukovni ehtiyotkorlik bilan yotqizib, u to'ng'illab, mehr bilan tanbeh berdi.

• 
  Bor, Kireev, - dedi Sevryukov qisqa qilib.
  

Va feldsher pechka yoniga ketguncha jim qoldi, shundan so'ng ­u pichirlab dedi:

• 
  Bir oz egilib. Men sizdan so'ramoqchiman: u erda nima bor? U devorga ishora qildi. - Bu nima, o'rtoq batalyon komandiri?
  
• 
  Xo'sh, u nima?
  
• 
  Nega bizni orqaga yubormaysiz?
  

Nima deyish kerak? Aldashmi? Yo'q. Sevryukovga xabar bering ­. Men aytdim:

• 
  Batalyon qurshab olingan.
  

Sevryukov ko'zlarini yumdi. Uning oq yostiqda oqarib ketgan, ­soqollari ko'rinib turgan, chakkalarida yaxshilab taralgan kulrang sochlari jonsizdek tuyulardi. U nimani o'ylardi? Qorong'i ko'z qovoqlari ko'tarildi.

• 
  O‘rtoq batalyon komandiri... iltimos, menga qurol bering.
  
• 
  Ha, kerak, Sevryukov. Men tartibga solaman.
  

O‘rnimdan turgim keldi, Sevryukov qo‘limdan oldi.

• 
  Siz... ketmaysizmi? Bizni tark etma?
  

U qo'li va ko'zlari bilan menga yopishdi.

• 
  Yo'q, Sevryukov, qilmayman.
  

Barmoqlar osongina bo'shashdi. U menga zaif jilmayib qo'ydi, u batalyon komandiriga ishondi.
Yuragim og‘rib, indamay eshik tomon yurdim. Lekin yana jarangladi

• 
  O'rtoq batalyon ...
  

Men xohlamadim, lekin majbur bo'ldim.