Bekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik – iqtisodiyot instituti

 
 
15.2. Remont va texnik xizmat ko’rsatishlar sonini aniqlash. 
Qishloq xo’jalik sharoitida ishlatiladigan mashinalar uchun remont TXK lar 
soni quyidagi jadvalda keltirilgan formulalardan foydalanib topiladi.
15.1. jadval.
 
Remont va TXK lar sonini xisoblash formulalari 
 
 

---

83 
Qaysi turdagi texnikalar
uchun
Xizmat kursa-tish to’rining 
belgilanishi 
Hisoblash formulasi 
2 
3 
4 
Traktor, kombayn va
avtomobillar
uchun kapital remont soni 
KR 
N
к
=
е
к
й
A
n
В
η
η
3
*
*
 
Traktorlar 
uchun joriy 
remont va TXK 
JR 
N
ж
= 
к
й
N
ж
A
n
В
*
*
 
 
3-
ТХК 
 
N
з
= 
(
)
ж
к
з
й
N
N
A
n
В
−
*
*
 
 
2- 
ТХК 
N
з
= 
(
)
3
2
*
*
N
N
N
A
n
В
ж
к
й
+
+
 
1-
ТХК 
 
N
з
= 
(
)
2
3
1
*
*
N
N
N
N
A
n
В
ж
к
й
+
+
+
 
МТХК 
N
м
= 2* n 
* к
 
STXK 
N
с
 = (1-
к) * n 
Kombaynlar va
murakkab qishloq xo’jalik
texni-kalari uchun joriy 
remont va TXK lar soni 
JR va 
2-TXK 
 
N
ж,г 
= 
к
й
N
ж
A
n
В
*
*
 
2- TXK 
N
з
= 
г
ж
к
й
N
N
A
n
В
,
2
*
−
 
1- TXK 
 
N
з
= 
2
,
2
*
N
N
N
A
n
В
г
ж
к
й
−
−
 
STXK 
N
c
 = 2*n 
Oddiy qishloq
xo’jalik
mashinalari 
JR 
 
N
ж
 = n 
 
 
 
15.1. Jadvalga izox: 
V
y
– mazkur markali har bir mashinaning rejalashtirilgan o’rtacha yillik bajariladigan 
ish hajmi (moto-soat yoki km); 

---

84 
n – xo’jalikdagi mazkur markadagi mashinaning mos ravishda apital,joriy va 3,2,1 – 
TXK lar oraligida ishlash muddati ; 
(3 - zonalarga bog’liq koeffitsient; 
η
е
– MTP da yesh tarkibini xisobga oluvchi koeffitsient (ya‘ni,birinchi apital 
remontdan keyingi kapital remontlarda ishlash muddati farkini xisobga oluvchi koeffitsient; 
к – traktorlarni yil davomida ishlaydigan ulushini xisobga oluvchi koeffitsient; 
1) 
Mashinalarni remont qilish va ularga texnik xizmat ko’rsatishlarning 
sonini remontga jalb etilganlik koeffitsientlari bo’yicha ham aniqlanishi mumkin. 
Har qaysi markadagi mashinalar uchun alohida quyidagi tartibda aniqlanadi. 
kapital remontlar soni (Nk) quyidagi ifodadan aniqlanadi: 
N
к
 = n 
η
к
 
bu yerda n – mazkur markadagi mashinalar soni, 
η
к
– mazkur markadagi mashinalar uchun apital remontga jalb
etish koeffitsienti; 
joriy remontlar soni (Nj) quyidagicha bo’ladi: 
N
ж
 = n 
η
ж
 
bu yerda 
η
ж 
– mazkur markali mashinalarni joriy remontga jalb etish
koeffitsienti. 
Texnik xizmat ko’rsatishlar soni ham shu tartibda aniqlanadi:
N
1
 = n 
η
1 
 ; N
2
 = n 
η
2 
; N
3
 = n 
η
3. 
Bu yerda:
η
1 
, 
η
2 
, 
η
3 
– mazkur markali mashinalar uchun mos ravishda 1,2,3 
koeffitsientlari 
Jalb etilganlik koeffitsientlarining qiymatlari maxsus jadvallarda keltirilgan 
ma‘lumotlar asosida qabul qilinadi. 
Jalb etish koeffitsientini oldingi yil (utgan yilgi) lardagi ma‘lumotlar asosida 
ham aniqlash mumkin: 
η
р
 = 
c
p
p
N
N
⋅
 ; 
bu yerda
η
р 
– mazkur mashinani remontga jalb etish koeffitsienti. 
N
р 
– mazkur markali mashinalar bo’yicha utgan yilgi
bajarilgan ma‘lum turdagi remontla soni, 
N
р.с
– mazkur markada mashinalarning utgan yilgi ruyxatdagi
soni. 
Xo’jaliklar sharoitida mashinalarga texnik xizmat ko’rsatish va ularni remont 
qilishlar soni remont zavodlari, ixtisoslashtirilgan ustaxonalari bilan xo’jalik 
markaziy remont ustaxonasi (uning boshqa bazalari) o’rtasida taqsimlanishi kerak. 
Bunda quyidagi koidaga amal qilinadi: traktorlar, kombaynlar, avtomobillarning 
kapital remonti umumiy ishlarga mo’ljallangan ustaxonalarda, maxsus remont 
korxonalarida (yoki zavodlarda);mashinalarni joriy remont qilish va ularning 3-TXK 
lar xo’jalik MRU sida; traktorlarning 1,2-TXK lari xo’jalikning texnik xizmat 
ko’rsatish punktlarida; avtomobillarga 1-TXK lar avtogarajda; Saqlash davrida 
kursatiladigan texnik xizmatlar esa «mashinalar xovli» sida bajariladi. 
 

---

85 
15.3. Remont ishlarining umumiy mehnat hajmini aniqlash va uni ish 
turlari bo’yicha taqsimlash. 
Remont korxonalarida bajariladigan remont ishlarining umumiy mehnat hajmi 
ikki qismdan iborat bo’ladi: asosiy va qo’shimcha remont ishlari. 
Ixtisoslashgan remont ustaxonalari yoki remont zavodlarda bajariladigan asosiy 
remont ishlarining yillik mehnat hajmi quyidagicha aniqlanadi: 
Т
а
 = N
й 
Т
1 
bu yerda N
й
– mazkur remont korxonasining yillik dasturi, ya‘ni yil
davomida remont qiladigan ob‘yektlar soni, dona. 
Т
1 
– korxonada remont qilinadigan mashinalarning bir
donasini remont qilish mehnat hajmi, soat. 
Turli xil ishlarga mo’ljallangan remont korxonalarida va xo’jaliklarning remont 
ustaxonalarida asosiy remont ishlarini mehnat hajmi, har qaysi turdagi mashina 
uchun alohida xisoblab topilgan har bir remont – xizmat to’rining mehnat hajmlari 
yig’indisidan iborat.