Bekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik – iqtisodiyot instituti
Yeyilish qonuniyatlari va uning namunaviy egri chizigi
Download 0.82 Mb. Pdf ko'rish
|
Kitob 6787 uzsmart.uz
|
2.4. Yeyilish qonuniyatlari va uning namunaviy egri chizigi.
Yeyilishga moyil bo’lgan deyarli barcha detallar uchun yeyilishning (tezlanishi) kattalashish qonuni 1-rasmda ko’rsatilgan egri chiziq ko’rinishida bo’ladi. 13 C b α Ug U чег 0 PU t 1 2 3 1-rasm. Yeyilishni tavsiflovchi egri chiziq. Bu egri chiziqning birinchi uchastkasi tezlashgan boshlang’ich yeyilish davrini (ishlab moslashish davrini), ikkinchi (to’g’ri chiziqli) uchastka normal ishlash davrini (tabiiy yeyilish davrini), uchinchi uchastka – avariyaviy (falokatli) yeyilish davrini tavsiflaydi. Detallarning remontsiz yo’l qo’yiladigan yeyilishi (Ug), egri chiziqdagi b nuqtaga mos keladi, bu nuqta chiziqning egilish (chegaraviy yeyilish U rez /) nuqtasidan remontlararo interval (PU) kattaligi qadar orqada bo’ladi.Detallarning chegaraviy (eng ko’p) yeyilishi to’g’ri chiziqni ikkinchi uchastkasidan uchinchi uchastkasiga o’tish joyida sodir bo’ladi. 2.5.Yeyilishga ta‘sir qiluvchi omillar va detallarning shikastlanish turlari. Mashinalar detallari sirtining yeyilish jarayoni o’ta murakkab bo’lib, unga juda ko’p omillar ta‘sir qiladi. Bu omillarga quyidagilar kiradi: detallar sirtig’a tushadigan yuklanish; tutashmalar ishining harorat tartibi; moyning mavjudligi, harakteri va xossalari; moylash materialining mexanik aralashmalar bilan ifloslanganlik darajasi, aralashmalar tarkibi va o’lchamlari; tutash juftliklarning boshqa ish sharoitlari (titrashi, korroziyaga uchrashi va xakozo); detallarning bir-biriga nisbatan joylashishi (qo’zg’aluvchan tutashmalar uchun). Mutaxassislar uchun yeyilishning asosiy omillari va qonuniyatlarini bilish katta ahamiyatga ega bo’lib, mashinalardan foydalanish jarayonida ularning detallarini tez yeyilishini oldini olishga, ta‘mirlash usulini to’g’ri tanlashga yordam beradi. Detallarning ishqalanuvchi sirtlarini shikastlanishi (yemirilishi) ning quyidagi turlari mavjud: siyqalanish, mikroqirqilish, qatlamlanib ko’chish, ezilish, uvalanish, yopishib qolish, yedirilish, korroziya kabilar. 14 Sirtlarning shikastlanishi alohida elemyontar jarayonlar ko’rinishida sodir bo’ladi. Ulardan ba‘zi birlari to’g’risida quyida ma‘lumotlar keltirilgan. Download 0.82 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|