Big datada olap tizimlarini qo‘llashning amaliy ahamiyati

www.scientificprogress.uz
 
Page 169
Tahlilchining ish 
joyidagi hisobot 
sozlamalari 
Axborot istemolchilari-
tahlilchilarning ish joyi 
XULOSA 
Ushbu mustaqil ishda biz OLAP asoslari bilan tanishdik. Biz quyidagilarni bilib 
oldik: 
Ma'lumotlar omborlarining maqsadi foydalanuvchilarni statistik tahlil qilish va 
boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun ma'lumotlar bilan ta'minlashdir. 
Ma'lumotlar omborlari ta'minlashi kerak yuqori tezlik ma'lumotlarni olish, 
ma'lumotlarning bo'laklari deb ataladigan narsalarni olish va taqqoslash imkoniyati, 
shuningdek ma'lumotlarning izchilligi, to'liqligi va ishonchliligi. 
OLAP (On-Line Analytical Processing) ma'lumotlar omborlarini qurish va 
ulardan foydalanishning asosiy komponentidir. Ushbu texnologiya ko'p o'lchovli 
ma'lumotlar to'plamini - OLAP kublarini qurishga asoslangan bo'lib, ularning o'qlari 
K
Kontur Kub dizayneri 
K
Kontur Kub generatiri 
K
Kublarni sozlash 
K
OLAP mijozi 
K
Yaratilgan axborot 
kublari 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 4 ǀ ISSUE 3 ǀ 2023 
ISSN: 2181-1601
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) 
Passport: 
http://sjifactor.com/passport.php?id=22257
  
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 170
parametrlarni o'z ichiga oladi va hujayralar ularga bog'liq bo'lgan jamlangan 
ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. 
OLAP funksiyasiga ega ilovalar foydalanuvchiga tahlil natijalarini maqbul vaqt 
ichida taqdim etishi, mantiqiy va statistik tahlilni amalga oshirishi, maʼlumotlarga koʻp 
foydalanuvchilar kirishini qoʻllab-quvvatlashi, maʼlumotlarning koʻp oʻlchovli 
kontseptual tasvirini amalga oshirishi va har qanday zarur maʼlumotlarga kirish 
imkoniyatiga ega boʻlishi kerak. 
Bundan tashqari, biz OLAP kublarini mantiqiy tashkil etishning asosiy 
tamoyillarini ko'rib chiqdik, shuningdek, ko'p o'lchovli tahlilda ishlatiladigan asosiy 
atamalar va tushunchalarni o'rgandik. Va nihoyat, biz nima ekanligini bilib oldik turli 
xil turlari OLAP kub o'lchamlaridagi ierarxiyalar. 
Ushbu turkumning keyingi maqolasida biz ma'lumotlar omborlarining odatiy 
tuzilishini ko'rib chiqamiz, mijoz va server OLAP nimadan iboratligi haqida gapiramiz, 
shuningdek, ko'p o'lchovli ma'lumotlarni saqlashning ba'zi texnik jihatlariga to'xtalib 
o'tamiz. 
1993 yilda ma'lumotlar bazalarini qurishda relyatsion yondashuv asoschisi Edgar 
Kodd va uning hamkorlari (Edgar Kodd, matematik va IBM hamkori) "Arbor 
Software" kompaniyasi (bugungi kunda bu mashhur Hyperion Solutions 
kompaniyasi) tashabbusi bilan maqola chop etdi. , "Tahlilchi foydalanuvchilari 
uchun OLAP (operatsion tahliliy ishlov berish) ni taqdim etish" deb nomlangan, 
unda OLAP texnologiyasining 12 ta xususiyati shakllantirilgan, keyinchalik ular 
yana oltitasi bilan to'ldirildi. Ushbu qoidalar yangi va juda istiqbolli texnologiyaning 
asosiy mazmuniga aylandi. 
Texnologiyaning asosiy xususiyatlari OLAP (asosiy): 

ma'lumotlarning ko'p o'lchovli kontseptual tasviri; 

ma'lumotlarni intuitiv manipulyatsiya qilish; 

ma'lumotlarning mavjudligi va batafsilligi; 
