Big datada olap tizimlarini qo‘llashning amaliy ahamiyati

www.scientificprogress.uz
 
Page 166
OLAP tizimlarining boshqa turlari ham bor, lekin ular OLAP tizimining mustaqil 
turidan ko'ra ishlab chiqaruvchilar tomonidan ko'proq marketing harakatidir. Bu turlarga 
quyidagilar kiradi: 
WOLAP (Web OLAP). Veb-interfeysni qo'llab-quvvatlaydigan OLAP tizimining 
turi. Ushbu OLAP tizimlari ma'lumotlar bazalariga veb-interfeys orqali kirish 
imkoniyatiga ega. 
DOLAP (ish stoli OLAP). Ushbu turdagi OLAP tizimi foydalanuvchilarga 
ma'lumotlar bazasini mahalliy ish joyiga yuklab olish va u bilan mahalliy ishlash 
imkonini beradi. 
MobileOLAP. Bu OLAP tizimlarining xususiyati bo'lib, mobil qurilmalar 
yordamida ma'lumotlar bazasi bilan masofadan turib ishlash imkonini beradi. 
SOLAP (Spatial OLAP). Ushbu turdagi OLAP tizimlari fazoviy ma'lumotlarni 
qayta ishlash uchun mo'ljallangan. U geografik axborot tizimlari va OLAP tizimlarining 
integratsiyasi natijasida paydo bo'ldi. Bu tizimlar ma’lumotlarni faqat alfasayısal 
formatda emas, balki vizual ob’yektlar va vektorlar ko‘rinishida ham qayta ishlash 
imkonini beradi. 
OLAP tizimidan foydalanish tashkilotga joriy faoliyat va rivojlanish istiqbollari 
bilan bog'liq turli vaziyatlarni bashorat qilish va tahlil qilish qobiliyatini beradi. Ushbu 
tizimlarni korxona darajasidagi avtomatlashtirish tizimlariga qo'shimcha sifatida ko'rish 
mumkin. OLAP tizimlarining barcha afzalliklari bevosita manba ma'lumotlarining 
aniqligi, ishonchliligi va hajmiga bog'liq. OLAP tizimining asosiy afzalliklari 
quyidagilardan iborat: 
Dastlabki ma'lumotlar va tahlil natijalarining izchilligi. OLAP tizimi mavjud 
bo'lganda, har doim ma'lumot manbasini kuzatish va olingan natijalar va manba 
ma'lumotlari o'rtasidagi mantiqiy munosabatni aniqlash mumkin. Tahlil natijalarining 
sub'ektivligi kamayadi. 
Ko'p o'lchovli tahlillarni o'tkazish. OLAP tizimidan foydalanish dastlabki 
ma'lumotlar to'plamiga asoslangan voqealarni rivojlantirish uchun ko'plab stsenariylarni 
olish imkonini beradi. Tahlil vositalari tufayli vaziyatlarni "agar nima bo'ladi" tamoyili 
bo'yicha modellashtirish mumkin.