Bino va inshootlar qurilishi

15-amaliy mashg’ulot. Kosntruktsiya nuqsonlarini bartaraf etish
Nuqsonlarni bartaraf etish uchun binolarni metall zamin, poydevor, devor va boshqa yuk ko’taruvchi konstruktsiyalarni kuchaytirish qo’llanadi. Nuqsonlarni yo’qotishni bir necha usullarini qo’llash mumkin.

Jadval 14.

Binoning asosiy deformatsiyalari va ularning sabablari

Deformatsiya turlari	Deformatsiya sabablari
Binoning o’rta qismini cho’kishi C ho’kish epyurasi	Bino tagidagi o’rta qismning zamini mustahkam bo’lmasa. Gruntdagi suvlar zaminga siljib tushishi yoki kommunikatsiyalar ishdan chiqib suv zaminga tushishi. Bino o’rtasida qandaydir bo’shliq paydo bo’lsa (karst)
2 . Binoning chekka tomoni cho’kishi Zo’riqish epyurasi	Binoning chet tomonidagi zamin mustahkam bo’lmasa. Gruntdagi suv binoning chet tomoniga siljishi Binoning chet tomonida karst paydo bo’lishi Binoning yonida transheya yoki xandak qazilishi. Bino yerto’lasining chet qismida suv yig’ilishi.
3. Binoning ikki chet qismini cho’kishi C ho’kish epyurasi Zo’riqish epyurasi	Birinchi va ikkinchi holatdagi sabablar takrorlanadi. Binoning ikki chet tomoniga ta’sir qiladi. 2. Bino tagida, o’rta qismida yoki eski poydevor qolgan, yoki tsementlangan quduq joylashgan bo’lishi mumkin.

Binolarni tekshirish usullari va texnikaviy izlanishi. Bino konstruktiv elementlarini tekshirish yoki tashxis qilishdan maqsad – hamma yoki ko’pchilik nuqsonlarni topish va ularni keltirib chiqargan sabablarni aniqlashdan iborat.
Tekshirish asosida konstruktsiyalarni yaxshilash, kuchaytirish yoki almashtirish haqida qaror qabul qilinadi va loyihalash uchun dastlabki xujjatlar tuziladi. Ular qaror bo’yicha va uning binodagi o’rni va ko’zda tutiladigan hajmi bo’yicha bo’lishi lozim (jadval 3.2).
Ko’rish usuli bilan ba’zan ko’rikdan o’tkazish mumkin bo’lmagan konstruktiv elementlarni: masalan poydevorlarni, ayrim balkalarning holatini aniqlash mumkin, ko’rish usulida eskirishni aniqlash uslubi jadvalini hamda ayrim mexanik usullarni, jumladan to’qillatish usulidan foydalaniladi.
Ulьtratovush va elektrli o’lchovlarga asoslangan buzilmasdan nazorat qilish asboblari ham borgan sari ko’proq ommalashmoqda. Laboratoriya usuli, tashxis qo’yish turining aniqlovchisi, yordamchi usul hisoblanadi.
Jadval 15.