Biokimyo va molekulyar biologiya

 
Metallarning qaytarilish reaksiyalari 
Monosaxaridlar ishqoriy muhitda og’ir metall gidroksidlarini, masalan, mis 
(II)-gidroksidini mis (I)-oksidga, vismut oksidini metall holatigacha, kumush 
gidroksidni erkin kumushgacha qaytarish xossasiga ega. Bu reaksiyalar 
monosaxaridlarni sifat va miqdoriy aniqlash uchun ishlatiladi. Bu reaksiya 
monosaxarid molekulasidagi karbonil guruhi hisobiga boradi. 
Ko’pgina disaxaridlar ham (maltoza, laktoza, sellobioza) molekulasida bittadan 
erkin karbonil guruhi tutgani uchun qaytarish xususiyatiga ega. 
Trommer reaksiyasi 
Glyukoza ishqoriy muhitda mis oksidlarini qaytarilgan holatga o’tkazadi va 
bunda o’zi glyukon kislotasigacha oksidlanadi. Glyukozaning kuchli oksidlanishi 
natijasida qand kislotasi va bir qator birikmalar hosil bo’ladi. 
HCOH
HOCH
HOCH
HCOH
CH
2
OH
O
C
H
+ 2 CuSO
4
+5NaOH
HCOH
HOCH
HCOH
HCOH
CH
2
OH
COONa
+ 2 CuOH+2Na
2
SO
4
+ 2H
2
O
Cu
2
O
H
2
O
Reaktivlar: a) 1% li glyukoza, b) 1% li natriy ishqori, v) 5% li mis sulfat. 
Ishning bajarilishi: 3-4 ml glyukoza eritmasiga 1-2 ml 5% li natriy ishqori va 
2-3 tomchi 5% li mis sulfatdan solinadi. Eritma ko’k rangga bo’yaladi. Probirka past 
olovda sekinlik bilan qaynaguncha qizdiriladi. Avval sariq cho’kma (CuOH) hosil 
bo’ladi, keyin esa qizil cho’kmaga (Cu
2
O) aylanadi. 
 
 

---

27 
Benedikt reaktivi bilan boradigan reaksiya 
Bu reaksiya uglevodlarni ochish uchun qo’llaniladigan eng muhim reaksiya 
hisoblanadi.
Reaktivlar: a) 1% li glyukoza, b) Benedikt reaktivi