Biologik tizimlar haqida tushuncha (metodlar; tiriklikning xususiyatlar)
Download 1.74 Mb.
|
Biologik tizimlar haqida tushuncha (metodlar; tiriklikning xusus
Hujayra sikli. Mitoz.
1. (2020) Quyidagi jarayonlarning qaysilari suqsunda mitozning profaza davrida (a) va silovsinda anafaza davrida (b) sodir bo'ladi? 1) ikki sentriola hujayra qutblari tomon tarqala boshlaydi; 2) xromasoma xromatidlarini birlashtirib turuvchi belbog' uziladi: 3) xromatidlar mustaqil xromaga aylanadi; 4) xromasomalar ekvator tekisligi tomon harakatlana boshlaydi: 5) yadro shirasining yopishqoqligi kamayadi; 6) sitoplazmaning membranali qismidan yadro qobig'i hosil bo'ladi. A) a-1,3; b-4,6 B) a-1,5; b-2,3 C) a-4,5; b-1,3 D) a-5,6; b-2,4 2. (2019) Karam diploid navi mikrosporasining mitoz bosqichlari va ularda kuzatiladigan holatlarni mos ravishda juftlang. a) bir DNKli xromasomalarning diploid to'plami b) bir DNKli xromasomalarning gaploid to'plami; c) ikki DNKli xromasomalarning diploid to'plami; d) ikki DNKli xromasomalarning tetrapioid to'plami: e) ikki DNKli xromasomalarning gaploid to'plami A) profaza-e; metafaza-e; anafaza-a; telofaza-b B) profaza-a; metafaza-c; anafaza-a; telofa,za-b C) profaza-e; metafaza-e; anafaza-b; telofaza-a D) profaza-c; metafaza-e; anafaza-a; telofaza-e 15. (2019) Mitoz jarayoniga xos bo'lgan xususiyatni aniqlang. 1) gaploid to'plamli qiz hujayrani hosil bo'lishi 2) arxeosporani bo'linishi 3) mikrosporani hosil bo'lishi 4) 2ta bir xil irsiy axborotga ega hujayrani hosil bo'lishi 5) o'simlik tuxum hujayrasini bo'linishi 6) 4ta har xil irsiy axborotga ega hujayrani hosil bo'lishi 7) profazadan oldin interfazani kuzatilmasligi A) 1,2,3 B) 6,7,5 C) 1,5,4 D) 7,1,4 3. (2019) Mitozga xos bo'lmagan javobni ko'rsating. A) gaploid to'plamli qiz hujayrani hosil bo‘lishi B) mikrosporani hosil bo‘lishi, arxeosporani bo'linishi C) arxeosporani bo'linishi, vegetativ chang hujayrasini hosil bo'lishi D) generativ chang hujayrasni hosil bo'lishi 3. (2019) Shimpanze somatik hujayrasidagi mitoz jarayoniga xos xususiyatni ko'rsating. 1) profazada xromasoma diploid 2ta xramatitli 2) metafazada xromasoma 2ta xromatitli 46ta 3) anafazada xromasoma tetrapioid to'plamli 2ta xromatitli 4) telefazada xromasoma diploid lta xromatidli A) 1,4 B) 2,3C) 2,4 D) 1,3 4. (2019) Quyidagi organizmlar hujayrasida qachon 16 ta xromatidali xromasoma bo'lmaydi? 1) drozafila hujayrasini profaza bosqichida 2) olchani anafaza bosqichi 3) no'xatni mikrosporasini telefaza2 bosqichi 4) tog'olchani birlamchi chang hujayrasini metafaza 2 bosqichi A) 1,3 B) 2,3C) 1,4 D) 2,4 5. (2019) Uy pashshasining somatik hujayrasida xromasoma soni drozofilaga nisbatan 4 taga ko'p bo'lsa, shu hujayra siklining anafaza bosqichida qutblarga nechtadan xromasoma tarqalishini aniqlang. A) 32 B) 48 C) 12 D) 24 6. (2019) Turpning somatik hujayrasida 18 ta xromasoma bo'lsa, bo'linayotgan hujayraning anafaza bosqichida xromatidlar sonini aniqlang. A) 18 B) 36 C) 72 D) 32 7. (2019) Orangutang hujayrasidagi somatik hujayraning mitoz siklining anafaza davridagi DNK (a), xromosoma (b), hujayra markazi (c) va sentriolalar (d) sonini aniqlang. A) a-96; b-48; c-2; d-4 B) a-96: b-48: c-1: d-2 C) a-96; b-96; c-2; d-4 D) a-48; b-48; c-1; d-2 8. (2019) Mitozning metafaza bosqichi uchun tegishli holatlarni belgilang. a) konyugatsij’alashgan xromosomalar ekvator tekisligida joylashuvi;. b) bir xromosomaning xromatidalari birlamchi belbog' bilan birikkan holati; c) xromosomalarning diploid to'plami; d) xromosomalarning spirallashgan holati; e) xromosomalarning gaploid to'plami A) b,dВ) a,c C) b,e D) a,d , 9.(2019) Somatik hujayra mitoz sikli tasvirlangan yuqorida-gi rasmda quyidagi jarayonlar sodir bo'ladigan bosqichlar qaysi raqamlar bilan ko'rsatilgan? a) sitoplazma ikkiga ajraladi (sitokinez); b) DNK sintezida ishtirok etadigan fermentlarning faolligi ortib, hujayra jadal o'sadi. A) a-4; b-2 B) a 5: b 3 C) a-6; b-1 D) a-6; b-3 10.(2019) Somatik hujayra mitoz sikli tasvirlangan yuqorida-gi rasmda quyidagi jarayonlar sodir bo'ladigan bosqichlar qaysi raqamlar bilan ko'rsatilgan? a) har bir xromosoma o'z sentromerasi bilan bittadan bo'linish. urchug'iga birikadi; b) yadro kattalashib, yadro shirasining yopishqoqligi kamayadi. A) a-5; b-4 B) a-2; b-3 C) a-6; b-4 D) a-3; b-5 11. (2019) Mitozning metafaza bosqichida 16 ta xromatidaga ega hujayralarni aniqlang. 1) drozofilaning zigotasi; 2) olchaning mikrosporasi; 3) tog'olchaning mikrosporasi; 4) drozofilaning ichak epiteliysi hujayrasi: 5) olchaning kambiy hujayrasi; 6) tog'olchaning o'sish konusi hujayrasi. A) 3,5 B) 3,4 C) 2,6 D) 1,5 12. (2019) Orangutang somatik hujayrasi mitoz sikli G2 davridagi DNK (a), xromosoma (b) sonini aniqlang. A) a-96; b-96 B) a-96; b-48 C) a-48; b-96 D) a-48; b-48 13. (2019) Shimpanze somatik hujayrasi mitoz siklining profaza davridagi DNK (a), xromosoma (b), hujayra markazi (c) va sentriolalar (d) sonini aniqlang. A) a-96; b-96; c-2; d-2 B) a-48: b-48; c-1; d-2 C) a-96; b-48; p-2; d-4 D) a-96; b-48; c-1; d-2 14. (2019) Quyida berilganlardan to'g'ri fikrlarni aniqlang. 1) somatik hujayra mitoz siklining S davrida DNK miqdori ikki hissa ortadi; 2) somatik hujayra mitoz siklining anafaza bosqichida hujayrada xromosoma soni ikki hissa ortadi; 3) meyozning anafaza I bosqichida xromosomalar bir DNKli holatda bo'ladi; 4) somatik hujayra mitoz siklining G2 davrida xromosoma va DNK 1:1 nisbatda bo'ladi. A) 3,4 B) 1,3 C) 2,4 D) 1,2 15. (2018) G'o'za tunlami hujayrasida sodir bo'ladigan mitoz jarayonining profaza va metafaza bosqichlari uchun Umumiy bo'lmagan holatlaini aniqlang. A) xromosomalar mikroskopda ko'rinadi; axromatin ipchalar mavjud B) xromatidlar soni; xromatidlar birlamchi belbog' bilan birikkan C) xromatidlarning yelkalari bir-biridan itarilgan; xromosomalar bo'linish urchug'iga birikkan D) xromosoma kaltalashib yo'g'onlashuvi; axiomatin ip-chalarining shakllanishi 16. (2018) Shumg'iya hujayrasida sodir bo'ladigan mitoz jarayonining profaza va metafaza bosqichlari uchun umumiy holatlarni aniqlang. A) xromosomalar mikroskopda aniq ko'rinadi; xromosomalar orasidagi masofa bir xil B) axromatin ipchalar mavjud: xromatidlar birlamchi belbog' bilan birikkan C) xromosomalarning kaltalashib yo'g'onlashuvi; xromatidlar yelkalarinlng bir-biridan itarilishi D) yadro qobig'ining parchalanishi; xromosomalar orasidagi masofa bir xil 17. (2018) Mitozning metafaza (1) va meyozning metafaza II (2) bosqichlari uchun umumiy bo‘lgan holatlarni belgilang. a) konyugatsiyalashgan xromosomalar ekvator tekisligida joylashuvi; b) bir xromosomaning xromatidalari birlamchi belbog' bilan birikkan holati; c) xromosomalarning diploid to'plami; d) xromosomalarning spirallashgan holati; e) xromosomalarning gaploid to'plami A) 1-a; 2-d B) 1-b; 2-е C) 1-d; 2-c D) 1-a; 2-c 18. (2018) Mitozning metafaza bosqichi uchun tegishli holatlarni belgilang. a) konyugatsiyalashgan xromosomalar ekvator tekisligida joylashuvi; b) bir xromosomaning xromatidalari birlamchi belbog' bilan birikkan holati; c) xromosomalarning diploid to'plami; d) xromosomalarning spirallashgan holati; e) xromosomalarning gaploid to'plami A) b,dВ) a,c C) b,e D) a,d 19. (2018) Mitozning anafaza bosqichi uchun tegishli holatlarni belgilang. a) xromatidalar mustaqil xromosomalarga aylanadi; b) qutblarga ikki xromatidali xromosomalar tarqaladi; c) xromosomalar diploid to'plamga ega bo'ladi; d) xromosomalar spirallashuvi boshlanadi; e) xromatidalarni birlashtiruvchi belbog' uziladi A) a,bВ)a,eC) c D) c,d 20. (2018) Mitozning telefaza bosqichi uchun tegishli holatlarni belgilang. a) xromatidalar mustaqil xromosomalarga aylanadi; b) qutblarga bir xromatidali xromosomalar to'planishi; c) xromosomalar diploid to'plamga ega bo'ladi; d) xromosomalar spirallashuvi boshlanadi; e) xromatidalarni birlashtiruvchi belbog'i uziladi A) a,e B) a,b C) c,d D) b,c 21. (2018) Mitozning telefaza bosqichi uchun mos holatlarni belgilang. a) gomologik xromosomalar bir-biridan ajraladi; b) konyugatsiyalashgan xromosomaning xromatidalari sentromera bilan birikkan; c) xromosomalar qutblarda to'planadi; d) xromosomalar despirallasha boshlidi; e) xromosomalar ekvator tekisligida joylashadi A) c,d B) a,c C) d,e, D) b,c 22. (2017) Kuropatkada mitozning profaza (a) va korsakda anafaza (b) davri uchun xos bo'lgan xususiyatlarni aniqlang. 1) ikkita sentriola hujayra qutblari tomon tarqala boshlaydi; 2) xromosoma xromatidlarini birlashtirib turuvchi belbog' uziladi; 3) xromatidlar mustaqil xromosomaga aylanadi; 4) xromosomalar ekvator tekisligi tomon harakatlana boshlaydi; 5) yadro shirasining yopishqoqligi kamayadi; 6) sitoplazmaning membranali qismidan yadro qobig'i hosil bo'ladi A) a-1,3; b-4,6 B) a-5,6; b-2,4 C) a-4,5; b-1,3 D) a-1,5; b-2,3 22. (2017) Mitoz jarayoniga xos bo'lmagan xususiyatni aniqlang. 1) gaploid to'plamli qiz hujayrani hosil bo'lishi 2) arxeosporani bo'linishi 3) mikrosporani hosil bo'lishi 4) 2ta bir xil irsiy axborotga ega hujayrani hosil bo'lishi 5) o'simlik tuxum hujayrasini bo'linishi 6) 4ta har xil irsiy axborotga ega hujayrani hosil bo'lishi 7 profazadan oldin interfazani kuzatilmasligi A 1,2,3 B) 6,7,5 C) 1,5,4 D) 7,3,2 23. (2017) Mitozga xos bo'lmagan javobni ko'rsating. A) gaploid to‘plamli qiz hujayrani hosil bo‘lishi B) mikrosporani hosil bo'lishi, arxeosporani bo'linishi C) arxeosporani bo'linishi, vegetativ chang hujayrasini hosil bo'lishi D) generativ chang hujayrasni hosil bo'lishi 24. (2017) Mitozga xos bo'lgan javobni ko'rsating. A) gaploid to'plamli qiz hujayrani hosil bo'lishi B) mikrosporani hosil bo'lishi, arxeosporani bo'linishi C) arxeosporani bo'linishi, vegetativ chang hujayrasini hosil bo'lishi D) generativ chang hujayrasni hosil bo'lishi 25. (2017) Shimpanze somatik hujayrasidagi mitoz jarayoniga xos xususiyatni ko'rsating. 1) profazada xromasoma diploid 2ta xramatitli 2) metafazada xromasoma 2ta xromatitli 46ta 3) anafazada xromasoma tetrapioid to'plamli 2ta xromatitli 4) telefazada xromasoma diploid 2ta xromatitli A) 1,4 B) 2,3 C) 2,4 D) 1,3 26. (2017) Quyidagi organizmlar hujayrasida qachon 16 ta xromatidali xromasoma bo'lmaydi? 1) drozafila hujayrasini profaza bosqichida 2) olchani anafaza bosqichi 3) no'xatni mikrosporasini telefaza bosqichi 4) tog'olchani birlamchi chang hujayrasini metafaza 2 bosqichi A) 1,3 B) 2,3 C) 1,4 D) 2,4 27. (2017) Quyidagi organizmlar hujayrasi qachon 32 xromatidali xromasomaga ega bo'ladi? 1) olchani arxeosporasini meyoz bo'linishidan hosil bo'lgan hujayrada 2) tog'olchani o'sish konusida 3) olcha mikrosporasini anafaza bosqichida 4) tog'olchani mikrosporasini hosil qiluvchi hujayra 5) tog'olchani mikrosporasi A) 1,4 B) 3,5 C) 3,2 D) 1,5 28. (2017) Quyidagi organizmlar hujayrasida qachon 32 ta xromatidali xromasoma bo'ladi? 1) tog'olchani o'sish konusidagi hujayralar 2) olchani hujayrasini metafaza bosqichidagi hujayra 3) olchani arxeosporasi bosqichi 4) tog'olchani birlamchi chang hujayrasini metafazal bosqichi A) 1,3 B) 2,3 C) 1,4 D) 2,4 29. (2017) Quyidagi organizmlarni hujayrasi qachon 48 xromatidali bo'lmaydi? 1) qalampirni mikrosporasi 2) shimpanzeni birlamchi jinsiy hujayrasi 3) gorillani gametagenez jarayonidagi ko'payish zonasida turgan hujayralar 4) qalampirni arxeosporasi 5) organgutanni tuxum hujayrasi 6) qalampirni tuxum hujayrasi A) 2,3,4 B) 1,5,6 C) 2,5,6 D) 3,4,5 30. (2017) Uy pashshsining somatik hujayrasida xromasoma soni drozofilaga nisbatan 4 taga ko'p bo'lsa, shu hujayra siklining anafaza bosqichida qutblarga nechtadan xromasoma tarqalishini aniqlang. A) 32 B) 48 C) 12 D) 24 31. (2017) Olchaga nisbatan 3 barobar ko'p xromasomaga ega o'simlikning mitoz sikli anafaza oxirida xromasoma sonini aniqlang. A) 96 B) 192 C) 48 D) 384 32. (2017) Turpning somatik hujayrasida 18 ta xromasoma bo'lsa, bo'linayotgan hujayraning anafaza bosqichida xromatidlar sonini aniqlang. A) 18 B) 36 C) 72 D) 32 33. (2017) Karam hujayrasida mitoz siklining G2 bosqichidagi DNK sonini aniqlang A) 16 B) 18 C) 32 D) 36 34. (2016) Shumg‘iya hujayrasida sodir bo'ladigan mitoz jarayonining profaza va metafaza bosqichlari uchun umumiy hodisalarni aniqlang. A) Xromatin ipchalar mavjud, xromatidalar birlamchi belbog` bilan birikkan; B) Xromosomalar mikroskopda aniq ko'rinadi, xromosomalar orasidagi masofa bir xil; C) Yadro qobig‘ining parchalanishi, xromosomalar orasidagi masofa bir xil; D) Xromosomalarning kaltalashib yo‘g‘onlashuvi, sentriolalarning qutblarga tarqalishi. 35. (2016) Xlorella hujayrasida sodir bo'ladigan mitoz jaray-onining profaza va metafaza bosqichlari uchun umumiy bo'lmagan hodisalarni aniqlang. A) Xromosomalar orasidagi masofa bir xil, bitta DNK li xromosomalar to‘plami; B) Xromosomalar mikroskopda aniq ko‘rinadi, axromatin ipchalar mavjud; C) yadro qobig‘i yo‘q, xromosomalarning kattalashib yo‘g‘onlashuvi; D) Xromatidalar birlamchi belbog` bilan birikkan, sentriolalar birlamchi belbog‘ bilan birikkan, sentriolalar qutbga tarqalgan. 36. (2016) Gobrobrakon hujayrasida sodir bo'ladigan mitoz jarayonining profaza va metafaza bosqichlari uchun umumiy hodisalarni aniqlang. 1) Xromosomalar mikroskopda ko'rinadi; 2) axromatin ipchalar mavjud; 3) yadro qobig'i bor; 4) xromosomalarning kattalashib yo'g'onlashuvi; 5) Xromatidalarning yelkalari bir-biridan itarilgan; 6) xromosomalar orasidagi masofa bir xil; 7) xromatidalar birlamchi belbog' bilan birikkan; 8) Xromosomalar bo'linish urug'iga birikkan. A) 1,2,4,7; B) 2,3,5,6; C) 2,4,7,8; D) 1,3,5,8. 37. (2016) G'o'za tunlami hujayrasida sodir bo'ladigan mitoz jarayonining profaza va metafaza bosqichlari uchun umumiy bo'lmagan hodisalarni aniqlang. 1) xromosomalar mikroskopda ko'rinadi; 2) xromatin ipchalar mavjud; 3) yadro qobig'i yo'q; 4) xromosomalarning kattalashib yo'g'onlashuvi; 5) xromatidalarning yelkalari bir-biridan itarilgan; 6) xromosomalar orasidagi masofa bir xil; 7) xromatidalar birlamchi belbog' bilan birikkan; 8) xromosomalar bo'linish urug'iga birikkan. A) 5,6,8 B) 1,2,3C) 3,4,5 D) 4,6,7 38. (2016) Ko'zagul (a) va xongul (b) somatik hujayrasi uchun xos bo'lgan xususiyatlarni aniqlang. 1) Hujayra ustki tomonidan membrana hamda polisaxarid qobig'i bilan o'ralgan 2) Hujayrasida turgorlik holatini ta’minlovchi vakuolalar mavjud; 3) Hujayra bo'linishining profaza 1 davrida krossingover hodisasi kuzatiladi; 4) Tarkibida plastidalar uchramaydi; 5) Mitoz bo'linishning metafaza davrida xromosomalari ekvator tekisligida joylashadi; 6) Xromosomalar gaploid holatda bo'ladi A) a-1; b-4,5 B) a-1,3; b-4,5 C) a-1; b-2,6 D) a-2,4; b-5,6 39. (2016) Xongul somatik hujayrasi uchun xos bo'lgan xususiyatlarni aniqlang. 1) Hujayra ustki tomonidan membrana hamda polisaxarid qobig'i bilan o'ralgan; 2) Hujayrasida turgorlik holatini ta’minlovchi vakuolalar mavjud; 3) Hujayra bo'linishining anafaza davrida xromosomalarning qutblarga tarqalish hodisasi kuzatiladi; 4) Tarkibida plastidalar uchramaydi; 5) Mitoz bo'linishning metafaza davrida xromosomalari ekvator tekisligida joylashadi; 6) Xromosomalar gaploid holatda bo'ladi A) 1,2,6 B) 3,4,5 C) 2,3,6 D) 1,4,5 40. (2016) Suv yong'og'i (a) va suv ayg'iri (b) somatik hujayrasi uchun xos bo'lgan xususiyatlarni aniqlang. 1) Hujayra ustki tomonidan membrana hamda polisaxarid qobig'i bilan o'ralgan; 2) Hujayrasida turgorlik holatini ta’minlovchi vakuola mavjud; 3) Hujayra bo'linishining profaza 1 davrida krossingover hodisasi kuzatiladi; 4) Tarkibida plastidalar uchramaydi; 5) Mitoz bo'linishning metafaza davrida xromosomalari ekvator tekisligida joylashadi; 6) Xromosomalar gaploid holatda bo'ladi A) a-1,2; b-4,5 B) a-1,3; b-4 C) a-1,3; b-2,6 D) a-2,4; b-5,6 41. (2016) Suv yong'og'i somatik hujayrasi uchun xos bo'lgan xususiyatlarni aniqlang. 1) Hujayra ustki tomonidan membrana hamda polisaxarid qobig'i bilan o'ralgan; 2) Hujayrasida turgorlik holatini ta’minlovchi vakuola mavjud; 3) Hujayra bo'linishining profaza 1 davrida krossingover hodisasi kuzatiladi; 4) Tarkibida plastidalar uchramaydi; 5) Mitoz bo'linishning metafaza davrida xromosomalari ekvator tekisligida joylashadi; 6) Xromosomalar gaploid holatda bo'ladi A) 1,2,5 B) 3,4,6 C) 2,3,6 D) 1,4,5 42. (2016) Suv ayg'iri somatik hujayrasi uchun xos.bo'lgan xususiyatlarni aniqlang. 1) Hujayra ustki tomonidan membrana hamda polisaxarid qobig'i bilan o'ralgan; 2) Hujayrasida turgorlik holatini ta’minlovchi vakuolalar mavjud; 3) Hujayra bo'linishining anafaza davrida xromosomalarning qutblarga tarqalish hodisasi kuzatiladi; 4) Tarkibida plastidalar uchramaydi; 5) Mitoz bo'linishning metafaza davrida xromosomalari ekvator tekisligida joylashadi; 6) Xromosomalar gaploid holatda bo'ladi A) 1,2,6 B) 3,4,5 C) 2,3,6 D) 1,4,5 43. (2016) Mitozga tayyorgarlik davrining birinchi bosqichida sodir bo'ladigan jarayonlarni aniqlang. 1) r-RNK sintezi; 2) i-RNK sintezi; 3) DNK sintezi; 4) t-RNK sintezi; 5) axromatin ipchalarning shakllanishi; 6) Sentriolalarning qutblarga tarqalishi; 7) ATF sintezi. A) 1,4,7 B) 2,3,6 C) 1,2,5 D) 3,5,6 44. (2016) Mitozga tayyorgarlik davrida kuzatiladigan holatlarni mos ravishda juftlang. a-bir DNKli xromosomalarning diploid to'plami b-bir DNKli xromosomalarning gaploid to'plami c-ikki DNKli xromosomalarning diploid to'plami d-ikki DNKli xromosomalarning tetrapioid to'plami A) Gl-a, S-c, G2-c B) Gl-a, S-d, G2-d C) Gl-e, S-d, G2-a D) Gl-b, S-e, G2-c 45. (2016) Ko‘zi qo‘yko‘z bo'lib, uning genotipi AA bo'lgan odamning teri hujayrasidagi mitoz siklning G1 va ana-fazadagi ko'z rangini belgilovchi A geni allellari soni to'g'ri ko'rsatilgan javobni belgilang A) 2,2 B) 2,4 C) 1,2 D) 4,4 46. (2016) Ko'zi qo'y ko'z bo'lib, uning genotipi AA bo'lgan odamning teri hujayrasidagi mitoz siklning G2 va meta-fazadagi ko'z rangini belgilovchi A geni allellari soni to'g'ri ko'rsatilgan javobni belgilang A) 2,2 B) 2,4 C) 1,2 D) 4,4 48. (2015) Daun sindromi bilan tug'ilgan qiz bolaning somatik hujayrasida mitozning metafaza bosqichida autosoma xromosomalari (a) jinsiy xromosomalari (b) va jami xromatidalari (c) sonini aniqlang. A) a-45; b-2; c-47 B) a-45; b-2; c-94 C) a-94; b-4; c-94 D) a-90; b-4; c-94 49. (2015) Mitozga asoslangan jarayonlarni aniqlang. 1) hayvonlarda birlamchi jinsiy hujayralarning ko'payishi; 2) odamlarda birlamchi jinsiy hujayralarning yetilishi; 3) zigotaning maydalanishi; 4) to'qimalar tuzilishining doimiyligi; 5) gulli o'simliklarda mikrosporaning hosil bo'lishi; 6) mikrosporadan vegetativ hujayraning hosil bo'lishi; 7) gulli o'simliklarda generativ hujayraning bo'linishi; 8) mikrosporadan generativ hujayraning hosil bo'lishi. A) 1,3,5,6,7 B) 2,3,4,7 C) 1,3,5,6,8 D) 1,6,7,8 50. (2015) Mitozning metafaza davrida qanday jarayonlar kuzatiladi? 1) xromosomalar ekvatorda joylashadi; 2) sentromeralar uziladi: 3) xromatidlar mustaqil xromosomalarga aylanadi; 4) bo'linish urchug'i to'liq shakllanadi; 5) xromosomalar qutblarga tortiladi; 6) xromosomalar sentromeri bilan axromatin ipiga birikadi; 7) bo'linish urchug'i mikronaychalari qisqaradi; 8) xromosomalar ekvatorda bir xil holatda joylashadi. A) 2,3,5,7В)1.4.6.8 C) 1,3,6,7 D) 2,4,5,8 51. (2015) Daun sindromi bilan tug'ilgan o'g'il bolaning somatik hujayrasida mitozning metafaza bosqichida autosoma xromosomalari (a) va jami xromatidalari (b) sonini aniqlang. A) a-45; b-94 B) a-94: b-94 C) a-45; b-47 D) a-90; b-94 52. (2015) Uy tovug'ining xromosomalari to'plami n=39 bo'lsa, uning teri hujayrasida reduplikatsiya jarayonidan so'ng xromatidalar soni nechta bo’ladi? A) 117 B) 78 C) 156 D) 195 53. (2015) Sog'lom odamning somatik hujayrasida mitozning metafaza bosqichida autosoma xromosomalari (a) va jami xromatidalari (b) sonini aniqlang. A) a-22; b-46 B) a-44; b-92 C) a-88; b-92 D) a-44; b-46 54. (2015) Sog'lom odamning suyak ko'migi hujayrasida mitozning anafaza bosqichi yakunida har bir qutbga nechtadan xromosoma (a) va DNK (b) lar tarqalishini aniqlang. A) a-46; b-23 B) a-23; b-46 C) a-46; b-46 D) a-92; b-92 Meyoz. 1. (2020) Quyidagi keltirilgan qaysi fikrlar noto'g'ri? 1) barcha organizmlar bitta hujayradan rivojlangan; 2) barcha hujayralarda xramasomalar DNK si oqsillar bilan kompleks hosil qilmaydi; 3) barcha hujayralarda mitoz va miyoz sodir bo'ladi; 4) genetik kodning universarligi A) 1;3 B) 2;4C) 1;4 D) 2;3 2.(2019) Meyoz I bosqichlari va ularda kuzatiladigan holatlarni mos ravishda juftlang. a) bir DNKli xromasomalarning diploid to'plami b) bir DNKli xromasomalarning gaploid to'plami; c) ikki DNKli xromasomalarning diploid to'plami; d) ikki DNKli xromasomalarning tetrapioid to'plami; e) ikki DNKli xromasomalarning gaploid to'plami A) profaza-c; metafaza-c; anafaza-c; telofaza-b B) profaza-c; metafaza-c; anafaza-a; telofaza-e C) profaza-e; metafaza-c; anafaza-c; telofaza-b D) profaza-c; metafaza-e; anafaza-a; telofaza-e 3.(2019) Hujayrasidagi xromasoma va DNK 1:1 nisbatda bo'ladigan davrlarni aniqlang. 1) anafaza; 2) telofaza; 3) profaza; 4) metafaza 5) interfaza Gt; 6) anafaza II;7) interfaza G2; 8) telofaza II; 9) metfaza II; 10) inerfaza S; 11) profaza II A) 1,2,5,6,8 B) 2,3,5,8,11 D) 3,4,7,9,10 D) 1,4,6,9,10 4. (2019) To'gri fikrlarni aniqlang. 1) hujayra siklining G1 davrida RNK, oqsil va DNK sintezi kuzatiladi; 2) meyoz bo'linishning Anafaza 1 bosqichida xromosomalar soni ikki hissa kamayadi; 3) hujayra siklining S davrida xromatidalar soni ikki hissa ortadi; 4) meyoz bo'linishning Telofaza I bosqichida xromosomalar soni ikki hissa kamayadi. A) 3,4 B) 1,2 C) 1,3 D) 2,4 5. (2019) To'gri fikrlarni aniqlang. 1) hujayra siklining G2 davrida hujayra markazi ikki hissa ortadi; 2) mitozning anafaza bosqichida xromosomalar soni. ikki hissa kamayadi; 3) meyoz bb'linishning Telofaza I bosqichida xromosomalar soni ikki hissa kamayadi; 4) hujayra siklining G1 davrida xromosoma va DNK miqdori 1:1 bo'ladi. A) 3,4 B) 1,2 C) 1,3 D) 2,4 6. (2019) Meyozga xos bo'lmagan javobni ko'rsating. A) gaploid to'plamli qiz hujayrani hosil bo'lishi B) mikrosporani hosil bo'lishi, arxeosporani bo'linishi C) arxeosporani bo'linishi, vegetativ chang hujayrasini hosil bo'lishi D) generativ chang hujayrasni hosil bo'lishi, mikrosporani hosil bo'lishi 7. (2019) Meyoz jarayoni qaysi organlarda kechadi A) tuxumdon, urug'don, murtak xaltasi B) tuxum hujayra, tumshuqcha C) urug' hujayra, ustuncha D) bachadon, tuxum yo'li 8. (2019) Meyozning profaza I bosqichi uchun mos holatlarni belgilang. a) konyugatsiyalashgan xromosomalar ekvator tekisligida joylashadi; b) xromosomaning xromatidalari birlamchi belbog' bilan birikkan; c) xromosomalar qutblarda to'planadi; d) xromosomalar spirallasha boshlidi; e) xromosomalarning gaploid to'plami A) b,c B) d,e C) a,b, r D) b,d 9. (2019) Mitozning anafaza va meyozning anafaza II bosqichiari uchun umumiy bo'lgan holatlarni belgilang. a) xromatidalar mustaqil xromosomalarga aylanadi; b) qutblarga ikki xromatidali xromosomalar tarqaladi; c) xromosomalar diploid to'plamga ega bo'ladi; d) xromosomalar spirallashuvi boshlanadi; e) xromatidalarni birlashtiruvchi belbogl uziladi A) b,cВ) a,b C) a, e D) c,d 10. (2019) Meyoz bosqichlari yakuni uchun mos holatlarni belgilang. 1) telofaza I; 2) anafaza II; 3) metafaza I; a) diploid to'plamdagi xromosomalarda ikkitadan xromatida bo'ladi; b) gaploid to'plamdagi xromosomalarda ikkitadan xromatida bo'ladi; c) gaploid to'plamdagi xromosomalarda bittadan xromatida bo'ladi; d) diploid to'plamdagi xromosomalarda bittadan xromatida bo'ladi A) 1-c; 2-d; 3-b B) 1-d; 2-b; 3-a C) 1-a; 2-c; 3-d D) 1-b; 2-d; 3-a 11. (2019) Meyoz bo'linish natijasida hosil bo'ladigan hujayralarni aniqlang. 1) akatsiyanig vegetativ hujayrasi; 2) zog'ora baliqning tuxum hujayrasi; 3) oq planariyani tuxum hujayrasi; 4) sigirquyruqning tuxum hujayrasi; 5) isfarakning generativ hujayrasi; 6) gazandaning tuxum hujayrasi; 7) midiyaning spermatozoidi. A) 1,4,5 B) 2,3,7 C) 3,4,7 D) 2,5,6 12. (2019) Quyidagilardan meyozning bosqichlariga mos keladigan xromosomalar to'plami to'g'ri ko'rsatilgan javobni belgilang. a) bir DNKli xromosomalarning diploid to'plami; b) bir DNKli xromosomalarning gaploid to'plami; c) ikki DNKli xromosomalarning diploid to'plami; d) bir DNKli xromosomalarning tetrapioid to'plami; e) ikki DNKli xromosomalarning gaploid to'plami. A) a-interfaza davri; c-metafaza II; c-anafaza I; e-telofaza II B) b-interfaza S davri; c-metafaza I; d-anafaza I; e-telofaza I C) c-interfaza G7 davri; c-metafaza I; c-anafaza II; e-telofaza I D) c-interfaza G, davri; c-metafaza I; c-anafaza I; b-telofaza II 13. (2019) Quyidagilardan meyozning bosqichlariga mos keladigan xromosomalar to'plami to'g'ri ko'rsatilgan javobni belgilang. a) bir DNKli xromosomalarning gaploid to'plami; b) bit DNKli xromosomalarning diploid to'plami; c) ikki DNKli xromosomalarning diploid to'plami; d) bir DNKli xromosomalarning tetrapioid to'plami; e) ikki DNKli xromosomalarning gaploid to'plami. A) a-interfaza G. davri; c-metafaza I; c-anafaza I; e-telofaza I B) b-anafaza II; c-metafaza I; c-anafaza I; e-telofaza I C) b-anafaza II; c-metafaza I; c-anafaza I;e-telofaza II D) a-telofaza I; c-profaza I; d-anafaza I; e-telofaza II 14. (2018) Quydagi holatlar qaysi jarayonlarga mos keladi? 1) ikki xromatidli xromosomalarning diploid to'plami; 2) bitta DNK xromosomalarning gaploid to'plami; 3) ikki xromatidli xromosomalarning gaploid to'plami; 4) bitia DNKli xromosomalarning diploid to'plami A) 1-telofaza II; 2-telofaza. I; 3-metafaza II; 4-ovogene-zning yetilish davri B) 1-mitoz metafazasi; 2-genemtiv hujayra bo‘linishidagi interfaza; 3-profaza I; 4-interfaza C) 1-mitoz metafazasi; 2-spermatogenezning yetilish davri oxiri; 3-profaza II; 4-interfaza davri D)1-mitoz telofazasi; 2-telofaza II; 3-metafaza I; 4profaza I 15. (2018) Quydagi holatlar qaysi jarayonlarga mos keladi? 1) ikki xromatidli xromosomalarning diploid to'plami; 2) bitta DNKli xromosomalarning gaploid to'plami; 3) ikki xromatidli xroniosonmlarning gaploid to'plami; 4) bitta DNKli xromosomalarning diploid to'plami A) I-metafaza; 2-telofaza I; 3-metafaza II; 4-mitoz telofazasi B) 1-interfaza-S davri; 2-telofaza II: 3-metafaza I; 4-interfaza G2 davri C) 1-telofaza II: 2-telofaza I: 3-metafaza II: 4-ovogene-zning yetilish davri D) 1-profaza I; 2-mikrosporalarning bo‘linishidagi telofaza; 3-metafaza II: 4-interfaze G2davri 16. (2018) Mitoz va meyoz bosqichlari uchun mos holatlarni belgilang. 1) anafaza; 2) anafaza I; 3) anafaza II; a) xromatidalar mustaqil xromosomalarga aylanadi; b) qutblaxga ikki xromatidali xromosomalar tarqaladi; c) xromosomalar diploid to'plamga ega bo'ladi; d) xromosomalar spirallashuvi boshlanadi; e) xromatidalarni birlashtiruvchi belbog' uziladi A) 1-e; 2-c; 3-b B) 1-d; 2-a; 3-c C) 1-d; 2-e; 3-a D) 1-e; 2-b; 3-a 17. (2018) Meyozning profaza I bosqichi uchun mos holatlarni belgilang. a) konyugatsiyalashgan xromosomalar ekvator tekisligida joylashadi; b) xromosomaning xromatidalari birlamchi belbog'i bilan birikkan; c) xromosomalar qutblarda to'planadi; d) xromosomalar spirallasha boshlidi; e) xromosomalarning gaploid to'plami A) b,d B) d,e C) a,b, D) b,c 18. (2018) Meyozning metafaza I bosqichi uchun mosholatlarni belgilang. a) konyugatsiyalashgan xromosomalar ekvator tekisligida joylashadi; b) xromosomaning xromatidalari birlamchi belbog'i bilan birikkan; c) xromosomalar qutblarda to'planadi; d) xromosomalar spirallasha boshlidi; e) xromosomalarning gaploid to'plami A)b,c B) d,e C) b,d D) a,b 19. (2018) Mitoz va meyoz bosqichlari uchun mos holatlarni belgilang. 1) anafaza; 2) anafaza I; a) xromatidalar mustaqil xromosomalarga aylanadi; b) qutblarga ikki xromatidali xromosomalar tarqaladi; c) xromosomalar diploid to'plamga ega bo'ladi; d) xromosomalar spirallashuvi boshlanadi; e) xromatidalarni birlashtiruvchi belbog' uziladi A) 1-d; 2-a B) 1-e; 2-c C) 1-d; 2-b D) 1-a; 2-e 20. (2018) Mitozning anafaza va meyozning anafaza II bosqichlari uchun umumiy bo'lgan holatlarni belgilang. a) xromatidalar mustaqil xromosomalarga aylanadi; b) qutblarga ikki xromatidali xromosomalar tarqaladi; c) xromosomalar diploid to'plamga ega bo'ladi; d) xromosomalar spirallashuvi boshlanadi; e) xromatidalarni birlashtiruvchi belbog' uziladi A) a,e B) a,b C) b,c D) c,d 21. (2018) Meyozning anafaza I bosqichining va mitozning anafaza bosqichidan farqli belgilarini aniqlang. a) xromatidalar mustaqil xromosomalarga aylanadi; b) qutblarga ikki xromatidali xromosomalai' tarqaladi; c) xromosomalar diploid to'plamga ega bo'ladi; d) xromosomalar spirallashuvi boshlanadi; e) xromatidalarni birlashtiruvchi belbog' uziladi A) c,d B) a,b C) a,e D) b,c 22. (2018) Mitozning metafaza va meyozning metafaza I, metafaza II bosqichlari uchun umumiy bo'lgan holatlarni belgilang. a) konyugatsiyalashgan xromosomalar ekvator tekisligida joylashuvi; b) bir xromosomaning xromatidalari birlamchi belbog1 bilan birikkan holati; c) xromosomalarning diploid to‘plami; d) xromosomalarning spirallashgan holati; e) xromosomalarning gaploid to'plami A) b,dВ) a,c C) b,e D) a,d 23. (2018) Mitozning metafaza (1) va meyozning metafaza I (1) bosqichlari uchunumumiy bo'lgan holatlarni belgilang. a) konyugatsiyalashgan xromosomalar ekvator tekisligida joylashuvi; b) bir xromosomaning xromatidalari birlamchi belbog' bilan birikkan holati; c) xromosomalarning diploid to'plami; d) xromosomalarning spirallashgan holati; e) xromosomalarning gaploid to'plami A) 1-a; 2-d B) 1-b; 2-a C) 1-b; 2-e D) 1-a; 2-c 24. (2018) Meyozning bosqichlari yakuni uchun mos holatlarni belgilang. 1) telofaza II; 2) anafaza II a) diploid to'plamdagi xromosomalarda ikkitadan xromatida bo'ladi; b) gaploidto'plamdagi xromosomalarda ikkitadan xromatida bo'ladi; c) gaploid to'plamdagi xromosomalarda bittadan xromatida bo'ladi; d) diploid to'plamdagi xromosomalarda bittadan xromatida bo'ladi A) 1-c; 2-d B) 1-d; 2-b C) 1-a; 2-c D) 1-b; 2-a 25. (2017) Mitoz va meyoz bosqichlari uchun mos holatlarni belgilang. 1) profaza; 2) profaza I; 3) profaza II; a) xromosomalar diploid to'plamga ega; b) sentriolalar ikki qutbga tarqaladi; c) xromosomalar gaploid to'plamga ega; d) gomologik xromosomalarda genlar almashinadi; e) xromosomalar sitoplazmada joylashadi A) 1-a; 2-c; 3-е B) 1-e; 2-a; 3-c C) 1-c; 2-d; 3-e D) 1-d; 2-c; 3-e 26.(2017) Malum bir osimlikda 2n=86 ga teng bo'lsa, shu o'simlikning mikrosporasi bo'linish interfazasi S davridagi xromatidalar (a) va arxeosporasi bo'linishining interfazasining G2 davridagi xromosomalar (b) sonini aniqlang. A) a-86; b-86 B) a-172; b-86 C) a-43; b-86 D) a-86; b-172 27. (2017) Mitoz va meyoz bosqichlari uchun mos holatlarni belgilang. 1) anafaza I; 2) anafaza II; a) xromatidalar mustaqil xromosomalarga aylanadi; b) qutblarga ikki xromatidali xromosomalar tarqaladi; c) xromosomalar diploid to'plamga ega bo'ladi; d) xromosomalar spirallashuvi boshlanadi; e) xromatidalarni birlashtiruvchi belbog' uziladi A) 1-c; 2-a B) 1-d; 2-a C) 1-d; 2-b D) 1-e; 2-b 28. 2017) Meyoz jarayonida xromosomalar to'plami holatlari canday ketma-ketlikda namoyon bo'ladi 11 bir xromatidali xromosomalarning gaploid to'plami 2 ikki xromatidali xromasomalarning diploid to'plami 3 ikki xromatidali xromosomalarning gaploid to'plami 4 bir xromatidali xromosomalarning tetrapioid to'plam bir xromatidali xromosomalarning diploid to'plam A)5.2.3.5.1 B) 5,2,3,4,1 C)12.5.1.4 D) 1,2,4,5,3 29. (2017) Meyoz jarayoniga xos bo'lgan xususiyatni aniqlang. 1) gaploid to'plamli qiz hujayrani hosil bo'lishi 2) arxeosporani bo'linishi 3) mikrosporani hosil bo'lishi 4) 2ta bir xil irsiy axborotga ega hujayrani hosil bo'lishi 5) o'simlik tuxum hujayrasini bo'linishi 6) 4ta har xil irsiy axborotga ega hujayrani hosil bo'lishi 7) profazadan oldin interfazani kuzatilmasligi A) 1,2,3 B) 6,2,3 C) 1,5,4 D) 7,1,4 30. (2017) Meyozga xos bo'lgan javobni ko'rsating. A) gaploid to‘plamli qiz hujayrani hosil bo'lishi B) mikrosporani hosil bo'lishi, arxeosporani bo'linishi C) arxeosporani bo'linishi, vegetativ chang hujayrasini hosil bo'lishi D) generativ chang hujayrasni hosil bo'lishi 31. (2017) Meyoz jarayoni qaysi organlarda kechadi A) tuxumdon, urug'don, murtak xaltasi B) tuxum hujayra, tumshuqcha C) urug' hujayra, ustuncha D) bachadon, tuxum yo'li 32.(2017) Gametagenezning uchinchi bosqichida ro'y beradigan jarayonlarni aniqlang? 1) meyoz bo'linish kuzatiladi; 2) birlamchi jinsiy hujayralar ozuqa to'playdi; 3) hujayra o'lchami ba’zan yuz, ming barobar ortadi; 4) senrtiola oqsil bo'laklarini o'zini yig'ish jarayoni kuzatiladi; 5) gomologik xromasomalar o'rtasida genlar almashinuvi kuzalatilishi mumkin; 6) translatsiya kuzatiladi; 7) RNK polimeraza fermenti ishlashi amalga oshadi; 8) gaploid to'plamli xromasomaga ega hujayra hosil bo'ladi; 9) genetik axboratning, nukleotid tilidan aminokislota tiliga tarjimasi amalga oshadi; 10) xromasoma soni o'zgarmaydi; 11) xromatidlar tetradasi hosil bo'ladi A) 1,5,7,8,9,11 B) 1,2,3,5,6,9,10 C) 1,5,8,11 D) 2,4,6,7 33.(2017) Erkak (a) va ayol(b) organizmida meyoz jarayoni qaysi organ(lar) da amalga oshadi? 1) urug' pufakchasi; 2) tuxumdon; 3) tuxum yo'li; 4) moyak; 5) urug' ortig'i A) a-4; b-2 B) a-1,5; b-2 C) a-1,4,5; b-2,3 D) a-4,5; b-3 34.(2017) Sog'lom odamdagi qaysi jarayonda xromatidalar tetradasi kuzatiladi? A) spetmatogenezning o'sish zonasida B) meyoz II profazasida C) gametogenezning ko'payish zonasida D) ovogenezning yetilish zonasida 35.(2015) Zog'ora baliq tuxumdonidagi hujayrada sodir bo'layotgan meyozning profaza I bosqichida 13-, 24-va 35-juft gomologik xromosomalaridagina krossingover jarayoni kuzatilgan bo'lsa, nechta xromosomalarda krossingover ro'y bermagan? A) 105 B) 49C) 98 D) 6 36.(2015) Quyonning somatik hujayrasida 42 ta autosoma xromosomalari mavjud. Uning organizmida kechadigan spermatogenez jarayonining profaza I davrida jami xromosomalar soni (a), xromatidalar soni (b), hujayra markazi soni (c), sentriolalar soni (d) ni aniqlang. A) a-84; b-84; c-1, d-2 B) a-44; b-88; c-2, d-4 C) a-42; b-84; c-2, d-4 D) a-88; b-88; c-1, d-2 37. (2015) To'g'ri fikrni belgilang. A) Profaza bosqichida hujayra sitoplazmasi va organoidlari yosh hujayralarga taqsimlanadi. B) Profaza I bosqichida gomologik bo'lmagan xromosomalarda konyugatsiya ro'y beradi. C) Katta odamlaming sezuvchi neyron hujayralarida metafaza davrida xromosomalar hujayra ekvatorida joylashadi. D) Interfaza bosqichida DNK miqdori ikki hissa ortadi. 38. (2015) Sog‘lom odam tanasidagi qaysi hujayralarda xromosoma to'plami diploid (a) va gaploid (b) bo'ladi? 1) yetuk qon plastinkalari; 2) spermatogenezning o'sish davri yakunidagi hujayra; 3) urug'lanish davridagi tuxum hujayra pronukleusi; 4) bachadon devori muskul hujayralari; 5) bazofil leykotsitlar; 6) urug'langan tuxum hujayra tarkibidagi spermatozoid pronukleusi; 7) ovogenezning yetilish davri yakunidagi hujayra. A) a-4,5; b-3,7 B) a-4,6; b-2,3 C) a-6,7; b-4,5 D) a-1,4,7; b-2,3,6 39. (2015) Karam o'simligi hujayrasida (n=9) meyoz I jarayoni anormal kechishi natijasida ikki juft xromosomalar ajralmay qutblarga noteng taqsimlandi. Ushbu hujayralardan hosil bo'lgan spermiylar tuxum hujayra bilan qo'shilsa, zigotada xromosomalar soni nechta bo'ladi? A) 28 yoki 26 ta B) 19 yoki 17 ta C) 10 yoki 8 ta D) 20 yoki 16 ta 40. (2015) Meyoz natijasida hosil bo'lgan hujayrada 12 ta xromosoma bo'lsa, shu jarayon interfaza bosqichining G2 davrida hujayrada nechta xromatidalar bo'lgan? A) 12 B) 24 C) 72 D) 48 41. (2015) Uy pashshasining somatik hujayrasida drozofila pashshasinikiga nisbatan 4 ta xromosoma ko'p. Uy pashshasda sodir bo'ladigan meyozning anafaza I bosqichida bitta qutbga nechta xromatida tortiladi? A) 12 B)21 C)48 D) 6 42. (2015) Qand lavlagi xromosomalarining diploid to'plami 18 ga teng bo'lsa, bu o'simlik tetrapioid (4n) navli formasining quyidagi tana qismlari hujayra yadrosida xromosomalar soni qancha bo'lishini aniqlang. a) barg og'izcha hujayralari; b) urug' endospermi; c) birlamchi jinsiy hujayrasi; d) kollenxima hujayralari A) a-36; b-72; c-36; d-0 B) a-36; b-54; c-18; d-36 C) a-36; b-54; c-36; d-36 D) a-18; b-54; c-36; d-72 43. (2015) Meyoz jarayonining metafaza II davridagi hujayrada xromatidalar soni 36 ta bo'lsa, shu hujayrada profaza I bosqichidan so'ng nechta xromatidalar bo'lgan? A) 54 B) 72 C) 18 D) 36 44. (2015) To'g'ri fikrni belgilang. A) Telofaza bosqichida hujayra sitoplazmasi va organoidlari yosh hujayralarga taqsimlanadi. B) Profaza I bosqichida gomologik bo'lmagan xromosomalarda konyugatsiya ro'y beradi. C) Katta odamlarning sezuvchi neyron hujayralarida metafaza davrida xromosomalar hujayra ekvatorida joylashadi. D) Interfaza bosqichida DNK ko'p marta reduplikatsiyalanadi. Download 1.74 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling