Biologiyadan masala va mashqlar yechish

Talabalar mustaqil yechishlari uchun masala va mashqlar: 

1.Jadvalni to„ldiring 

№  Suyak xillari 

Ularga mos keladigan suyaklar nomini yozing 

1 

Uzun naysimon 

 

2 

Kalta naysimon 

 

3 

Kalta g„ovak suyaklar 

 

4. 

Uzun g„ovak suyaklar 

 

5 

Yassi suyaklar 

 

6 

G‟alvirsimon suyaklar 

 

 

2.Eshitish suyakchalar soni 6 ta. Odam tanasidagi qaysi suyaklar soni eshitish suyakchalari 

sonidan 10 barobar ko„p. 

3.Agar  70  kg  tana  massasiga  ega  odamning  8-9  kgini  skelet  tashkil  etsa,  skelet  tana 

massasini  necha  foizini  tashkil  etadi.  Muskul  tana  massasini  40%ini  tashkil  etsa70  kg 

odamning tana og„irligini necha kg muskulga to„g„ri keladi? 

4.Odam organizmida barcha suyaklar soni 206 ta bo‟lishini hisobga olgan holda 34 yoshli 

sog‟lom  erkak  (a) va  sog‟lom  ayolning  (b)  chap  qo‟lidagi  mavjud  suyaklar uning  necha 

foizini tashkil etishini hisoblab toping?  

5.Darslikdan  olgan  nazariy  bilimlaringizga  asoslangan  holda,  sog‟lom  odamning  bosh 

suyagidagi suyaklar quyidagi ko‟krak, bel va qovurg‟alardagi suyaklarning necha foizini 

tashkil etishini aniqlang? 

6.Jadvalni to„ldiring 

№  Suyaklar 

№  Joylashuvi 

№  Soni 

To„g„ri javob 

1 

Chakka 

1 

Yelka kamari 

1 

4 

 

 

2 

Kurak 

2 

Chanoq 

2 

2 

 

 

3 

Bilakuzuk 

3 

Ko„krak qafasi 

3 

8 

 

 

4 

Boldir 

4 

Erkin qo„l 

4 

1 

 

 

5 

Bilak 

5 

Erkin oyoq 

5 

24 

 

 

6 

Qovurg„a 

6 

Kaft usti 

6 

3 

 

 

 

7.Quyida berilgan muskullar odam tanasining qaysi qismida joydashgan? 

№ 

Muskullar 

Yakka 

javob 

To’g’ri 

javob 

Tana qismlari 

 

1. 

To‘sh o‘mrov so‘rg‘ichsimon muskul 

 

 

Pastki lab 

2. 

O‘mrov osti muskuli 

 

 

Qorin muskuli 

3. 

Rombsimon muskul 

 

 

Ko‘krak qafasi 

4. 

Kvadratsimon muskul 

 

 

Sonning orqa muskuli 

5. 

Deltasimon muskul 

 

 

Bo‘yin muskuli 

6. 

Uch boshli muskul 

 

 

Orqa muskuli 

7. 

To‘rt boshli muskul 

 

 

Qo‘l muskuli 

8. 

Yarim pay yarim pardasimon 

 

 

Yuqori lab 

9. 

Diafragma muskuli 

 

 

Boldir muskuli 

10. 

To‘g‘ri, qiyshiq muskul 

 

 

Panja muskuli 

11. 

Uchburchak muskul 

 

 

Sonning oldingi muskuli 

 

 

---

Talabalar bilimini mustahkamlash uchun savollar 

1.Odam va uning salomatligi o‟quv kursidan masala va mashqlarning o‟ziga xos jihatlarini 

yoritib bering? 

2.Farxod  jismoniy  mehnat  bilan  shug„ullanishi  natijasida  muskullarida  3800  kJ  energiya 

hosil bo„ldi. Bu energiyaning qanchasi issiqlik energiyasi sifatida tarqaladi. 

3.Umid  jismoniy  mehnat  bilan  shug„ullanishi  natijasida  muskullarida  7400  kJ  energiya 

hosil bo„ldi. Bu energiyaning qanchasi muskul bajarayotgan ishi uchun sarflanadi. 

 

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati 

 

1.G.Shaxmurova,I.Azimov,  U.Raxmatov    Biologiyadan  masalalar  va  mashq  yechish. 

O‟quv qo‟llanma“Sano-standart” nashriyoti. Toshkent-2017 y. 

2.U.Raxmatov,G.Shaxmurova,  I.Azimov,  J.Raxmanov,  B.Azimov,  N.Toshpo‟latova 

Biologiyadan  masala  va  mashqlar  yechish  (Sitologiya  va  genetika  asoslari):  O‟quv-

uslubiy qo‟llanma -Toshkent “Adabiyot uchqunlari”, 2018 y. 

3. B.Aminov,T.Tilavov, O.Mavlonov. Odam va uning salomatligi. Umumiy o„rta ta‟lim 

maktablarining 8-sinfi uchun darslik.  “O„qituvchi” nashriyot-matbaa ijodiy uyi. 

Toshkent -2019 y. 

4.В.Н. Драгомилов. Биология Человек и его здоровье. Рабочая тетрадь. Москва 

2006. 

5.Р.Д. Маш, А.Г.Драгомилов. Биология. Человек. Рабочая тетрадь №1. Москва. 

Издательская центр “Вентана -граф” 2007.