Бириктирувчи тўҚима
Адвентициал, яъни комбиал ҳужайралар
Download 330.28 Kb. Pdf ko'rish
|
|
Адвентициал, яъни комбиал ҳужайралар асосан капилляр қон
томирлар атрофида кўп ривожланган бўлади, Улар аслида кам табақаланган ҳужайралар бўлиб, дуксимон шаклда, ўртасида битта ядроси бор, органоидлари кам ривожланган. Табақаланиши натижасида бу ҳужайралар фибробласт, лимфобласт ва лимфоцитларга айланиши мумкин. Демак, сийрак бириктирувчи тўқимадаги шароитга қараб адвентициал ҳужайралардан бошқа ҳужайралар ҳосил бўлиши ҳам мумкин бўлган. Шунинг учун уларни комбиал ҳужайралар ҳам аталади. Перицитлар қон томирлари микроскопик тузилишининг замонавий усулларда чуқур ўрганилиши натижасида топилган. Улар эндотелий ҳужайраларининг базал мембрана билан туташган қисмидаги оралиқда кўп ўсимталарга эга ҳужайра қурилган бўлиб, унга перицит ёки перикапилляр ҳужайралар деб ном берилган. Мавжуд гипотезаларга қараганда, бу ҳужайра эндотелий ҳужайраларига нерв томирларидан импулс ўтказишда иштирок этади. Нерв толаларининг учлари бевосита эндотелий ҳужайралари билан туташган бўлмай, балки перицит ҳужайраларида тугаб, уларнинг ўсимталари ёрдамида эндотелий ҳужайралари билан туташади ва капиллар томирларни ҳаракатга келтиради, натижада томирлар кенгайиб туради (В.А. Шахламов, 1970). Қон томирлар деворида адвентициал ҳужайралар учрайди. Кўпгина олимларнинг фикрича, адвентициал ва перицит ҳужайралар иккаласи битта ҳужайра деб юритилган. Лекин В. В. Куприянов фикрича, булар алоҳида ўзига мустақил ва ҳар хил вазифаларни бажарувчи ҳужайралардир. Унинг фикрича, перицит ҳужайралари эндотелий ҳужайраларига туташган ҳолда жойлашса, адвентициал ҳужайралар бундай тузилишга эга бўлмай, балки бир жойдан иккинчи жойга кўчиб юриш хусусиятига эга. |
