Blackcurse

 

22 

tashlaydi.  Bundan  tashqari  fagotsitoz  parchalanayotgan  (degeneratsiyaga  uchrayotgan) 

to’qimalardagi  ulgan  hujayralarni  yo’qotishda  ham  katta  ahamiyatga  ega.  Masalan: 

amfibiylarni  metamorfozida  itbalikni  dumini  yo’qolishi  protsessi  fagotsitoz  yo’li  bilan 

boradi.  

 

Sut  emizuvchilarda  fagotsitoz  vazifasiga  oq  qon  tanachalari  va  makrofaglarga 

kiruvchi  biriktiruvchi  to’qima  gistiotsitlari,  suyak  miyasining  retikulyar  hujayralari  va 

shuningdek,  jigarni  va  gipofizni  endoteliya  hujayralari  ega.  Shuning  uchun  bu hujayralarni 

fagotsitoz  faoliyati  organizmni  unga  tushgan  yot  tanachalardan  va  zararli  mikroor-

ganizmlardan saqlashda katta ahamiyatga ega.  

 

Leykotsit  va  makrofaglarni  faoliyati  tufayli  organizm  ko’pchilik  kasalliklarga 

beriluvchi bo’lmaydi. Bu asosda I.I. Mechnikov immunitetni fagotsitar nazariyasini yaratdi.        

 

Hujayralar nisbatan katta tanachalardan tashqari ancha mayda bo’lgan kolloid tabiatli 

tanachalarni  ham  ushlashi  va  xazm  qilishi  mumkin.  Bunday  mayda  tanachalarni 

fagotsitozini  elektron  mikroskop  tekshirishlarida  aniqlanadi  va  ultrafagotsitoz  deb  ataladi. 

Bunga  misol  qilib  makrofaglarni  tirik  holda  bo’yovchi  bo’yoq  moddalarini  ushlashi  va 

sitoplazmada tuplashini olish mumkin.