Боб керамика ва шишалар кимёвий технологияси


Гишт қандай тайёрланади ва


Download 1.33 Mb.
bet11/102
Sana07.02.2023
Hajmi1.33 Mb.
#1175242
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   102
Bog'liq
Noorganik materiallar kimyoviy texnologiyasi (A.Ismatov va b.)

Гишт қандай тайёрланади ва пиширилади. Fiiilithuhi кимёвий таркиби к.андай ва қайси компонентлар асосида олинади? Оддий курилиш гиштини ясаш учун аввало лёсс номи билан аталувчи ва таркибида 50 % кварц, 10 % гли­нозём, 15 % кальций ва магний оксидлари, 5 % ишҳор ва темир оксидлари ва ниҳоят 15 % сув ва ангидрид газидан иборат тупроқ ишлатилади. Бу тупрокнинг эриш темпера- тураси 1150—1180° га тенг булиб, тошга айланиш темпе- ратураси 1050—1100° атрофидадир.
Енгил вазнли изоляция гиштини олишдалёсс, сланецли тупроқ диатомит, трепел каби пластик моддалар, базальт, гранит, диабаза, трахит каби tof жинслари ёки домна тош- қоли, и сс и lyi и к электростанцияларининг куллари каби саноат чикуждиларидан фойдаланилади. Маҳсулот вазни- да атом ва молекулалар зичлигини камайтириш мақсади- да эса газ, купиқ утин, торф, камиш, хашақ алюминат упаси, канифоль, совун, водород пероксид кабилар мас- сага кл'шилади.
Серговак ва серговак-ичи ковакли гиштлар массага пи- шиш температурасини камайтирувчи кум ёхуд к.ипиқ ёки кул ва кумир кушиш оркали олинади. Гранулометрик таркиби асосан 0,05—0,005 мм дан иборат булган лёсслар- га дарахт чиҳиндиси ёки майдаланган кумир кушилади.
Ичи ковак ришт юқорида қайд килганимиздек увала- нишга мойил, сиқилишга эса чидамсиздир. Бу камчилик- ларни уларга кучли пластик моддалар кушиш оркалигина бартараф этиш мумкин. Тошкент Кимё-технология инсти- тути «Силикат материаллар технологияси» кафедраси олим- ларининг фикрича, бу мақсадларда 10—15 % микдорда Ке- лес бентонити ёки Ангрен каолинитини лёссга кушиш мақ- садга мувофиқ.
FnuiTHHHr силикат fhllith деб аталувчи турини ишлаб чицаришда эса оҳактош ва кум ишлатилади. Ишлатилаёт- ган кварц кумида кремний (IV) оксидининг микдори 90 % дан кам булмаслиги, оҳак эса туйинмаган ва сунмаган були- ши керак. 90—93 % кум ва 7—10 % микдорда ох,ак аралаш- тирилгандан сунг оҳак барабан ёки силосхоналарда сув ёрдамида сундирилади.
Утга чидамли ва юз&аи риштларнинг олинишида асо­сан таркибида алюминий оксиди куп булган ва кимёвий формуласи гидроалюмосиликатга туфи кслган оқ каолин тупрори ҳамда tof жинсларининг барча турлари куллани- лади. Масалан, шамот ришт номли утга чидамли матери- алнинг олинишида ишлатиладиган тупроқнинг темпера- гурага чидамлилиги 1580° дан, ундаги алюминий (III) ок­сидининг микдори эса 28 % дан кам булмаслиги керак.
Fhllit ишлаб чикҳариш жараёни мураккаб булиб, у бир қанча боскичларни уз ичига олади. Куйида берилаётган оддии ва унумли ришт ишлаб чиқаришнинг технологик схемаси бу ҳакда тушунча ҳосил булишига ёрдам беради (1-расм).
Ришт ишлаб чикариш керакли хомашё манбалари бор ерларда амалга оширилади ва иш хомашёни бир ёки куп чумичли экскаваторлар ёрдамида қазиб олишдан бошла- нади. Сунфа тупроқ 12 ёки ундан х,ам куп юк кутарадиган КрАЗ. БелАЗ маркали автосамосвалларда тупроқ сақлаш омборига жунатилади ва сакҳанади.
Хомашёни майдалаш жараёни ришт ишлаб чикариш технологиясининг энг ах,амиятли жараёнидан биридир. Ришт корхоналарида бу жараён тошажраткич ва силлиқ валли машина (булгалагичлар) ёрдамида бажарилади.
150—200 мм улчамли булакчалар тошажраткич цилин- дрларида 12 мм гача, силлиқ валларда эса 3—4 мм гача

кумир, кипиц)

Кушилма

ByF, сув

(кум, тошкрл,

До зал а ш

Тупрокка ишлов бериш (яшикли узатгич, булралагич, бегун)

Тупроцни қазиб олиш (экскаватор)

Download 1.33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   102




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling