Боб керамика ва шишалар кимёвий технологияси
Download 1,33 Mb.
|
Noorganik materiallar kimyoviy texnologiyasi (A.Ismatov va b.)
I
Тупроцни сакутш (кишда иситиш) I Масса тайёрлаш (бир ва икки валли тупроц аралаштиргич) Fniimm куйиш (лентали вакуум ёки вакуумсиз пресс) Куритиш (камера ёки туннель куритгич) i Куйдириш (айланма ёки туннель печи) I Тайёр маҳсулот омбори (кран, контейнер) раем. Курилиш fhujth ишлаб чикаришнинг технологик тизими. майдаланади. Механик аралаштиргичлар ёрдамида тупрокда кушимча моддалар ва сув кушилади. Саноатда кенг тар- кдлган СМ-447А аралаштиргичда бир соатдавомида 18 м3 моддани кушиш ва намлаш мумкин. Намликнинг массада бир текисда тарқалиши, тупрокнинг тез букиши учун сув урнида 0,5—0,7 атмосферали 6yF ишлатилса яхши нати- жалар бериши мумкин. Технологларнинг фикрича, 1000 дона FHiirrra 100—150 кг 6yF сарфлаш гишт маркасининг х,еч булмаганда 25 килограммга ошишини таъминлайди. 18—23 % намликдаги гишт массаси ва вакуумсиз ётиқ лента прессларда 2—5 кг/см2 ли босим остида крлипларга куйилади. Ватанимизда кенг таркдлган, 420—700 мм си- моб устунига тенг вакуумли ва 100 квт ток кучи ёрдамида ишлайдиган СМ-443А прессининг унумдорлиги соатига 5000 мингдонани ташкил этади. Шунингдеқ fhiijthh ярим- курук пресслаш усули буйича 100—150 атм босим таъси- рида ҳам колиплаш мумкин. Бу х,олатда намлиги 8—12 % булган тупрок ишлатилади. Нурли ёки ротацион автоматлар билан брусдан кесил- ган fullit «автомат-тахлагич» машиналар ёрдамида куритиш вагончаларига жойланади. Жумладан, «СМ-562А» мар- кали шундай машина бир соатда 8000 дона fhiuthh тах- лайди, яъни илгари 8—10 киши бажарадиган ишни машинанинг бир узи бажаради. Хом fhlut 6—9 % намликкача куритилади. Илгари бу энг машаккатли операция ҳисобланиб, ришт х,афталаб очик майдонларда куёш нури ёки ёнаётган утин ёрдамида кури- тилар эди. Хозирги пайтда ришт куритиш жараёни замо- навий камера ёки туннель куритгичларда 90—120° да кури- тилади. Куритиш вакти ҳам бир неча марта кискаради: камера агрегатида 40—70 соатни, туннель агрегатида эса 15—40 соатни ташкил килади. Куритилган ришт куритгич вагончаларидан олиниб, махсус вагон ёки хоналарга жойланади ва сунгра пиши- рилади. Курилиш риштини олиш учун ишлатиладиган шихта таркибига эриш температураси паст булган моддаларнинг киришига карамасдан хом риштнинг пишиши ва каттик тошга айланиш температураси ҳали ҳам юкорилигича (900—1100° атрофида) колмокда. Шунинг учун риштлар махсус ҳтдонда. яъни айланма (ҳаткасимон, ичида айланма иуллари булган) ва туннель печларида куйдирилади ёки уларга автоклавларда пар билан ишлов берилади. Утга чидамли ришт таркибига эриши кийин булган каолин туп- Pofh, температурага чидамли tof ва сунъий жинслар кир- ганлиги сабабли, улар куйдирилаётганда температура анча юкори (1350—1500° атрофида) булади ва улар асосан туннель печларида тайёрланади. Х,озирги замонавий ришт куйдириш печлари гигант иншоотлардан бири булиб, унинг майдони ун, ҳатго юз м: ни ташкил килади. Мисол тарикасида айланма (ҳапкаси- мон) печнинг ҳажми 950, туннель печнинг ҳажми 315— 440 м- ни ташкил килишини эслагиб утиш кифоя. Бу печ- лар электр токи, газ ёки мазут оркали иситилади. Бундай печларнинг 1 м3 х,ажмидан бир ойда 1500—5000 дона ришт пишириб олинади. Битта 100 м’ ҳажмни ташкил этган печ- дан йилига олинадиган fhiijt маҳсулоти 25 миллион дона- ни ташкил этади. Риштларни куйдириш вакти 24 соатдан 72 соатгача давом этиши мумкин. Хозирги пайтда силикат риштлар катта >ҳажмли авто- клавларда пиширилади. Ишлов беришда бугнингтемпера- тураси 150—200° атрофида булиб, босим 7—8 атм. ни, ав- токлавда ишлов бериш вакти эса 14—16 соатни ташкил этади. Фақат шундай шароит яратилгандагина кум ва охдк сув билан кимёвий реакцияга киришади, риштнинг мус- таҳкамлигини таъминловчи монокальцийгидросиликат ми- нералини ҳосил килади. Эффектив гишттурлари ҳам худди курилиш ришти син- гари айланма ва туннель печларида пиширилади. Уларни бундам усулда куйдирилганда 20—25 % ёқилри тежалади, куйдириш вакти бирмунча кискаради, вагонларни силжи- шига кетган энергия камаяди. Download 1,33 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling