Bob. Yosh basketbolchilarda qo’l kuchini rivojlantiruvchi nostandart mashqlarni qo’llash samaradorligi

MUNDARIJA

KIRISH…………………………………………………………………………..

1. 
   BOB. YOSH BASKETBOLCHILARDA QO’L KUCHINI RIVOJLANTIRUVCHI NOSTANDART MASHQLARNI QO’LLASH SAMARADORLIGI
   

1. 
   BASKETBOL NAZARIYASI VA USLUBIYATI………………………….…
   

1.2. 1-andoza Basketbol bo‘yicha o‘qituvchi-trenerga xos kasbiypedagogik ko‘nikmalar tasnifi….......................................
II. BOB. “BASKETBOL NAZARIYASI VA USLUBIYATI” FANIGA KIRISH
2.1. Basketbol nazariyasi va uslubiyati fanining tarkibiy tuzilishi tasnifi ……
2.2. Basketbolni vujudga kelishi………….
III. BOB. BASKETBOLNI VÜJUDGA KELISHI VA RIVOJLANISH TARIXI
3.1. O‘zbekistonda basketbolning paydo bo‘lishi va rivojlanish tarixi...........................

2. 
   O ‘YIN TEXNIKASI VA UNING TASNIFI .......................
   
3. 
   Harakat texnikasi haqida tushuncha………………………….
   

XULOSA………………………………………………………………………… FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR………………………………………..

KIRISH
Bugungi kunda jismoniy tarbiya va sport millat genofondini shakllantirish va sog‘lom, barkamol avlodni tarbiyalash vositasi ekanligi isbot talab qilmaydi. Lekin ko‘plab mutaxassis-olimlarning fundamental tadqiqotlariga asosan ta’kidlash joizki, har qanday jismoniy tarbiya va sport vositalari (mashqlari) ham jismoniy va psixofimksional imkoniyatlarga ijobiy ta’sir etavermaydi. Boshqacha qilib aytganda shug‘ullanuvchilaming yoshi, jinsi va psixojismoniy imkoniyatlariga muvofiq me’yorlangan hamda tabaqalashtirilgan katta hajmli va о‘ta shiddatli jismoniy yuklamalar organizmda zo‘riqish holatlarini yuzaga keltiradi, natijada sog'liqqa putur yetkazishi ehtimoldan holi emas. Ana shuning uchun ham 0 ‘zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I.A.Karimov tomonidan qabul qilingan barcha farmon va qarorlarda sport mashg‘ulotlarini ilmiy asosda tashkil qilish zararligiga ustuvor ahamiyat qaratilgan. Bu borada so‘nggi yillar davomida salmoqli ishlar va o ‘ta muhim islohotlar amalga oshirildi. Jumladan, 1999-yil 27-mayda “O‘zbekistonda jismoniy tarbiya va sportni yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” qaror qabul qilindi va uni amalga joriy etish bo‘yicha davlat dasturi tasdiqlandi. 2002-yil 24 oktyabrda “0 ‘zbekiston bolalar sportini rivojlantirish jamg‘armasini tuzish to‘g‘risida”gi Prezident farmoni va uni amalga oshirish bo‘yicha hukumat qarori qabul qilindi. Respublikamiz rahbari tashabbusi bilan 2000-yildan boshlab “Ta’lim to‘g‘risida”gi va “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi to‘g ‘- risida”gi qonunlar mohiyatiga mos “Umid nihollari”, “Barkamol avlod” va “Universiada” kabi ko‘p pog‘onali va ko‘p bosqichli ommaviy sport musobaqalari joriy etildi. Yurtimizning barcha hududlarida, hatto uzoq-uzoq qishloqlarda ham xalqaro standartlarga mos sport inshoatlari barpo etildi. Ushbu islohotlar turli yosh va tabaqaga mansub aholini o‘rtasida jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchilar doirasini tobora kengaytirmoqda, ommaviy sport yoki jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanish o ‘qituvchi-yoshlarimizning kundalik ehtiyojiga aylanib bormoqda. Ma’lumki, jismoniy tarbiya va sport turlari mustaqil fan sifatida barcha ta’lim muassasalari o ‘quv rejasiga kiritilgan. Binobarin 3 jismoniy tarbiya darslari, sport mashg‘ulotlari va ommaviy musobaqalami ilmiy asosda tashkil qilish kasbiy-pedagogik jihatdan har tomonlama shakllangan mutaxasis-o‘qituvchi va trenerlarga muhtojdir. Ushbu yo‘nalish bo‘yicha ham birinchi Prezidentimiz tomonidan alohida e’tibor qaratilgan. Jumladan, jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha yuqori malakali, raqobatdosh pedagogik kadrlar tayyorlash, o ‘qituvchi-trenerlar malakasini oshirish, ulami qayta tayyorlash va attestasiyadan o‘tkazish hamda alohida iqtidorli xotinqizlami 0 ‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya institutiga o‘qishga qabul qilish tadbirlari yuqorida qayd etilgan fikrga asos bo‘la oladi. Albatta, mazkur jarayonlami maqsadli va samarali tashkil qilish jismoniy tarbiya va sportga oliy va o'rta maxsus ta’lim muassasalarida faoliyat ko‘rsatuvchi professor-o‘qituvchilar salohiyati va ular tomonidan yaratiladigan o‘quv adabiyotlari mazmuni hamda sifatiga bog‘liqdir. • 0 ‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya institutining “Sport o ‘yinlari” kafedrasi dosenti A.A.Pulatov, katta o ‘qituvchilar F.V.Ganiyeva, B.M.Miradilov, o‘qituvchilar D.T.Xusanova, F.A.Pulatovlar tomonidan “Basketbol nazariyasi va uslubiyati” fani bo‘yicha yaratilgan ushbu darslik bakavlariat va magistratura talabalari, muvofiq ta’lim muassasalari o ‘qituvchilari, sport maktablari murabbiylari va malaka oshirish markazlari tmgiovchiianga mo‘ljallangan bo‘lib, uning mazmuni amaldagi o‘quv rejasi va o ‘quv dasturi talablariga muvofiq ishlab chiqilgan. Darslikning pirovard maqsadi - jismoniy tarbiya va sport, xususan basketbol bo‘yicha o‘qituvchi-trenerlik kasbini egallash niyatida bo‘lgan va shu niyat bilan muvofiq oliy ta’lim muassasasiga o ‘qishga kirgan talabani milliy istiqlol g ‘oyasi, ‘T a ’lim to‘g‘risida”, “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi to‘g‘risida” va “Jismoniy tarbiya va sport to‘g‘risida”gi qonunlar talablariga mos, oilasi, xalqi va yurtiga g‘amho‘rlik ko‘rsatuvchi hamda ularga sidqidildan xizmat qiluvchi, mustaqil fikrlovchi, jismonan baquwat va aqlan teran, yuksak madaniyatli, o ‘z kasbi sir-asrorlarini chuqur o ‘zlashtirgan, milliy va umumbashariy qadriyatlami e’zozlovchi, ijodkor va tashabbuskor tashkilotchi shaxs sifatida sayqal topishiga imkon yaratishdan iborat. Darslikda amaldagi o ‘quv dasturi talablariga binoan “Fanga kirish”, “Basketbolning 0 ‘zbekiston jismoniy tarbiya va sport harakati tizimidagi o‘mi”, “O'zbekistonda basketbolning paydo bo'lishi va mustaqillik davrida uning shakllanishi”, “Zamonaviy basketbol va uning dolzarb muasalalari”, “Psixologik tayyorgarlik”, “Basketbol darsi va uning tashkil qilinish xususiyatlari”, “0 ‘zbekistonda basketbol taraqqiyotini boshqarish” “Musobaqalarda jamoani boshqarish” mavzulariga doir materiallar zamonaviy yondashuv asosida ochib berilgan. Bundan tashqari ushbu darslikda “0 ‘yin texnikasi”, “0 ‘yin taktikasi”, “0 ‘yin texnikasi va taktikasiga o‘rgatish uslubiyati”, “Musobaqa qoidalari va hakamlik qilish”, “Musobaqa o ‘tkazishning tashkiliy asoslari”, “Taktika va strategiya”, “Sport maktablariga tanlov o'tkazish o ‘quv guruhlarida mashg‘ulotlami tashkil qilish”, “Jismoniy, texnik, taktik tayyorgarlik”, “Sport trenirovkasining umumiy asoslari” va boshqa mavzularga mansub materiallar ham yangi ilmiy-tadqiqot natijalari, ilg‘or pedagogik tajribalarga tayanilgan holda qayta talqin etilgan. Darslik dosent A.A.Pulatovning umumiy tahriri asosida tayyorlandi. Uning bo‘lim va boblariga doir materiallar matni mualliflari: - A.A. P u la to v -“Kirish”, 1 ,1 0 ,1 3 ,1 5 ,2 0 ,2 5 boblar; - F.V. Ganiyeva- 2 , 4 , 5 , 7 , 8 ,1 1 ,1 4 ,1 6 ,1 7 ,1 8 boblar; - B.M. Miradilov - 3, 5 ,7 , 8 ,1 1 ,1 3 ,2 1 ,2 2 boblar; - D.T. Xusanova — 9, 12,23 boblar; - F.A. Pulatov - 2 ,4 ,6 ,1 5 ,2 4 boblar. Darslikni ishlab chiqishda mualliflar tomonidan muqaddam chop etilgan, shu jumladan xorijiy mutaxassislar tajribasiga asoslangan quyidagi o ‘quv va uslubiy qo‘llanmalardan keng foydalanildi: 1. Ганиева Ф.В. Баскетбол уйинининг расмий коидалари. Т., 2007. - 1246. 2. Спортивные игры. Техника, тактика, методика обучения. // Учебное пособие для профессиональна колледжей. Авторы: A.A. Пулатов, Ф.В. Ганиева. — ИИ раздел: Баскетбол., Т. “ИЛМ ЗИЁ”, 2012, с.91-174. 3. Ганиева Ф.В., Кубейсинова У.Т., Якупова У.Ж., Хусанова 5 Д.Т. Нетрадиционная технология восстановления прыжковой работоспособности при занятиях баскетболом. // Методическое пособие. Т.: 2013. - 52с. 4. Ganiyeva F.V., Qodirova М.А., Xusanova D.T. Madaminov T. Basketbolda to‘pni urib yugurish texnikasi va tezligini vaziyatli mashqlar asosida shakllantirish uslubiyati. // llmiy-uslubiy tavsiyanoma. Т.: 2015. - 50b. 5. Ganiyeva F.V. Basketbol. // Oliy o‘quv yurtlari umumiy kurs talabalari uchun o‘quv qoMlanma. Т.: 2009. — 69 b. 6. Нестеровский Д.И. Теория и методика баскетбола. // Учебное пособие для студентов вузов. М.: “Академия”, 2010. - 336с. 7. Вальтин А.И. Проблемы современного баскетбола. Киев, 2003. - 169с. 8. Morgan Wootten. poaching basketball successfully / Morgan Wootten with Dave Gilbert - 2nd ed. USA: Human Kinetics. 2003. — 225 p. 9. Dale Brown. Handbook o f basketball fundamentals and drills/USA: Coaches choice. 2010. - 109 b. Mazkur darslikni nashrga tayyorlashda ayrim xronologik ma’lumotlami taqdim etgan 0 ‘zbekiston basketbol Federasiyasi xodimlariga, o ‘z tavsiyalari va ko‘rsatmalari bilan darslik mazmunini boyitgan barcha mutaxassis-olimlarga, ayniqsa darslik mazmuniga ob’yektiv baho bergan taqrizchilarga mualliflar o‘z minnatdorchiligini bildiradi