Bobur mirzoning hayoti va faoliyatiga oid mavzular ummonday cheksiz. Bu ummonda o‘nlab, yuzlab adabiy kemalar suzishi mumkin
Download 1.14 Mb. Pdf ko'rish
|
yulduzli tunlar ziyouz com
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
35 Quvaday joylarda hech qanday xavf-xatar bo‘lishini kutmas edi. Tohir ko‘prikdan beriroqda — qorayib turgan katta bir daraxtning tagida hamrohlarini to‘xtatdi: — O‘zlaringdan qolar gap yo‘q. Beklar bilan navkarlar bizni yog‘iyning oyog‘i ostiga tashlab ketdi. «O‘zing uchun o‘l yetim», degan gap bor. Xudo kushoyishi korimizni bersa, hammamiz uy ichimiz bilan bir balodan xalos bo‘lamiz. Mabodo, ishimiz o‘ngidan kelma-sa... Bitta-yarimtamiz qo‘lga tushadigan bo‘lsak... — O‘shanda ham mard bo‘lish kerak, — dedi Mahmud. — Ont ichaylik: kimki yog‘iyga sir bersa, onasi xotini bo‘lsin! — Omin! — Omin! Hammalari yuzlariga fotiha tortishdi-yu, birin-ketin ko‘prikka chiqishdi. Tohirning mo‘ljali qirq-ellik qadam ichkariroqqa borib, ko‘prikning o‘rtasidan o‘t qo‘yish edi. Ammo ular ilgarilagan sari atroflari ochilib, o‘zlarini himoyasiz seza boshlashdi. Suvning ochiq sathi sohilga nisbatan yorug‘roq edi. Ko‘prik yov qo‘shinlari qarshisida nishon taxtasiga o‘xshab turgandek vahimali tuyulardi. Bir vaqt duradgor yigitning qo‘lidagi katta arra egilib, yupqa po‘lati Tohirning boltasiga tegib ketdi. Uning jarangi qorong‘ida shunday keskin eshitildiki, yigitlar seskanib to‘xtashdi. Atrofga quloq solib, bir lahza qotib turishdi. Qurbaqalar bir tekis qurillamoqda edi. — Tohir, ko‘p nariga bormaylik! — deb shivirladi Mahmud. — Kelib qolsa qochib qutulishni ham o‘ylang-lar. — Naryoqdan keladimi? Umrzoqni o‘sha yoqqa qorovul qilib qo‘yamiz. Qo‘rqmanglar, yog‘iy uzoqda. Shu payt yomg‘ir savalay boshladi. Endi uzoqdagi gulxanlar ham ko‘zdan yo‘qoldi. Yov ularni ko‘rib qolish ehtimoli butunlay bartaraf bo‘lganini sezib, Tohir ichida suyunib qo‘ydi. Ko‘prik xiyla uzun bo‘lganligi uchun uch-to‘rt joyida tagidan qo‘yilgan zo‘r sepoya tirgaklari bor edi. Tohir ko‘prikning qanotidan pastga egilib qarab, shu tirgaklardan birini mo‘ljalga oldi-yu, to‘xtadi. Umrzoq ko‘prikning narigi chetida qorovul bo‘lib turish uchun ketdi. Qolganlar ko‘prik yog‘ochlarining osonroq yonishi mumkin bo‘lgan joylaridan tanlab, bolta bilan payraha ko‘chirishdi, so‘ng chuvadagi yog‘dan sepishdi. Uch kishilashib chaqmoqni toshga urib, tutani* yomg‘irdan bekitib, rosa uringanlaridan keyin, nihoyat achchiq paxta tutuni dimog‘lariga urildi. O‘t yoqishga epchilroq bo‘lgan juvozkash yigit tutani puflab-puflab cho‘g‘ qildi. Tohir chakmonning tagidan qo‘ltig‘iga qisib olib kelgan quruq poxolni shu cho‘qqa tutdi. Poxolning zaif olovi zig‘ir yog‘i sepilgan payrahalarga ilashib endi sal ko‘tarilay deganda, shamol qayirib urayotgan yomg‘ir tomchilari «jiz-jiz» etib tegdi-yu, o‘chirib qo‘ydi. — Yonmaydigan sirqindi moy ekan! — dedi Mahmud juvozkash yigitga ta’na qilib. — Yomg‘ir o‘chirdi-ku! Shu moyni topib chiqqanimga ham jon de! — Bas! — shipshidi Tohir juvozkash yigitga. — Tutani o‘chirmay tur! Tohir ikkita belbog‘ni bir-biriga ulab, bir chetini beliga bog‘lab, ko‘prikning tagiga osilib tushdi. Tirgaklarning nam tegmagan joylaridan payraha ko‘chirib olib yog‘ sepib, ming azob bilan endi olov oldirayotganda shamolning kuchli bir epkini yonayotgan payrahalarni suvga uchirib tushirdi. Tohir ko‘prikka qaytib chiqdi-yu, boltani qo‘liga olib, g‘azab bilan ko‘prik qanotlarini urib sindira boshladi: — Mana yonmasang! Mana yonmasang! Mana! Mana! Juvozkash yigit ikkinchi boltani qo‘liga olib, ko‘prikning narigi qanotini sindirishga tushdi. |
