Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

Bolalar yoshi 
 
Sutkalik tabletkalar 
miqdori 
 
Ftor miqdori 
(mg) 
 
2-4 
5-6 
7-14 
0,5 
1 
2 
0,25 
0,5 
1,0 
Kariyes profilaktikasi maqsadida ftorning vitaminlar bilan hosil 
qilingan aralashmalaridan ham foydalanish yaxshi samaralar beradi. 
Shulardan keng ishlatiladigani "Vitaftor" suyuqligidir. 1mg "Vitaftor" 
preparati tarkibida : 0,1 mg NaF, vitamin A 660 NE, D
2
- 80 NE, 
vitamin S -1,2 mg. "Vitaftor" preparati ovqatdan 10-15 minut keyin: 2-6 
yoshgacha - 0,5 choy qoshiqda; 7-14 yoshda - 1 choy qoshig`idan 
beriladi. Preparat bir oy qabul qilinadi, so`ng ikki hafta tanaffus qilib 
yana davom ettiriladi. Yozning issiq oylarida "Vitaftor" preparati ichish 
uchun buyurilmaydi. "Vitaftor" preparatini bola 2 yoshga to`lishi bilan 
bera boshlansa samara ancha yuqori bo`ladi. 
 
1.14. Ftorlangan sut. 
Tishlar kariyesining alternativ profilaktika usullaridan biri bolalarga 
ichish uchun ftorlangan sut tavsiya qilishdir. Ma’lumki sut va sut 
mahsulotlari stomatologiyada birlamchi profilaktika vositasi sifatida 
olimlarni anchadan buyon qiziqktirib keladi. Buning sababi sut va sut 
mahsulotlari tish emal qobig`ining kimyoviy tarkibini hosil qiluvchi 
mineral tuzlarga boydir. Shu bilan birgalikda bolalar sutni sevib iste’mol 
qilishadi. Sut yuqori kalloriyali oziq mahsuloti bo`lib yuqori darajada 
kalsiy va fosfor moddalarini tutadi va uglevodlarni parchalovchi laktoza 
fermentiga boydir. Sutning bu xil tarkibga ega bo`lishi emal 
remineralizatsiyasi va kariyes profilaktikasi jarayonlarida faol 
ishtirokini bildiradi. Sutning shu sifatlari yana ftor bilan boyitilishi nur-
ustiga a’lo nur bo`lishi turgan gapdir. 

---

392 
Bugungi kunda sutni ftorlash usulidan foydalanish qator 
mamlakatlarda keng joriy qilingan (Angliya, Bolgariya, Chili, Xitoy, 
Rossiya va boshq.). 
Sutni ftorlash va undan kariyes kompleks profilaktikasi vositasi 
sifatida foydalanishni jaxon sog`likni saqlash tashkiloti (J.S.S.T.), 
Borrou fondi nazorat qiladi. 
Sutni ftorlash har xil shaklda amalga oshirilishi mumkin: suyuq 
(pasterizatsiyalangan, sterilizatsiyalangan sut) va sut kukuni. Sutni 
ftorlash uchun asosan NaF preparatidan, ba’zan esa -natriy 
monoftorfosfatdan foydalaniladi. Sut tarkibidagi ftor konsentratsiyasi 
ftorselektiv elektrod yordamida aniqlanadi. Sutni ftorlash texnologiyasi 
juda sodda bo`lib, qiyinchilik tug`dirmaydi. Sutni ftorlashda albatta bola 
organizmiga boshqa mahsulotlar bilan kam tushadigan ftor miqdori 
hisobga olinadi. Jahon sog`liqni saqlash tashkiloti tavsiyasiga ko`ra 
ftorning sutdagi miqdori maktab yoshigacha bo`lgan bolalar uchun 2,5 
mg/l ga teng bo`lishi kerak, chunki shu yoshda bolalar organizmining 
ftorga nisbatan bo`lgan talabi bir sutkada 1,0-1,5 mg ga tengdir.