«Bolalar folklori, ma’naviy so‘z o‘yinlar, harakatli o‘yinlar va tez aytishlar» mavzusida tayyorlagan

Oliy ta’lim, innovatsiya va fan vazirligi


Qo‘qon univrsiteti
Maktabgacha ta`lim (sirtqi) 2-kurs talabasi
Mansurova Namunaxonning
Bolalar adabiyoti fanidan 1-mustaqil ta’lim
topshirig‘i bo‘yicha


«Bolalar folklori, ma’naviy so‘z o‘yinlar, harakatli
o‘yinlar va tez aytishlar» mavzusida tayyorlagan


REFERATI

Qo‘qon – 2023

“O‘yin – bu ulkan yorqin oyna, bu orqali bolaning ruhiy dunyosiga hayot baxsh etuvchi g‘oyalar, atrof-muhit haqidagi tushunchalar oqimi quyiladi”
V.A.Suxomlinskiy
Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun harakatli o‘yinlarni tashkil
etishda ko‘zlangan maqsad
Harakatli o‘yinlarning asosiy vazifalari:

• 
  o‘yinchilarning sog‘lig‘ini yaxshilash;
  
• 
  ularning to‘g‘ri jismoniy rivojlanishiga yordam berish;
  
• 
  hayotiy muhim vosita ko‘nikmalarini, qobiliyatlarini egallashga va ularni takomillashtirishga yordam berish;
  
• 
  zarur axloqiy-irodaviy va jismoniy fazilatlarni tarbiyalash;
  
• 
  tashkilotchilik ko‘nikmalarini va tizimli ravishda mustaqil o‘yin o‘ynash odatini shakllantirish.
  

Fiziologlar harakatni insonning tug‘ma, hayotiy ehtiyoji deb bilishadi. Harakatlardan to‘liq qoniqish ayniqsa erta bolalik davrida, tananing barcha asosiy tizimlari va funktsiyalari shakllanayotganda muhimdir. Harakatsiz bola sog‘lom ulg‘aymaydi. Bekorga aytilmagan: harakat - bu hayot va davening samarali vositasidir.
Harakatlanayotganda, bola atrofdagi dunyoni o‘rganadi, uni sevishni va unda maqsadli harakat qilishni o‘rganadi. Harakat – ta'limning muhim vositasidir, o‘yinlar bolalarga muloqotning yorqin daqiqalarini beradi, xatti-harakatlar tajribasini rivojlantiradi.
O‘yin bolaning hayotiy ehtiyoji bo‘lib, u maktabgacha yoshdagi bolaning hayotida muhim o‘rin tutadi va ta'limning asosiy vositasidir. O‘yinlarning barcha turlari orasida barcha o‘yinchilar o‘yin syujeti va qoidalari bilan belgilanadigan va ma'lum bir shartli maqsadga erishishga qaratilgan faol harakatlarda ishtirok etishlari shart bo‘lgan harakatli o‘yinlarni ajratib ko‘rsatish kerak. Ochiq havoda o‘yin bolalarning har tomonlama, barkamol rivojlanishi uchun katta ahamiyatga ega va sog‘lom turmush tarzini shakllantirishning samarali vositasidir.
Harakatli o‘yinlarni tashkil qilish oson, har doim bolalar uchun qiziqarli va nafaqat jismoniy rivojlanish, balki ijtimoiy va intellektual rivojlanish uchun ham samarali, chunki ularning ko‘pchiligi zukkolik, reaktsiya tezligi, diqqat va strategiyani ishlab chiqishni talab qiladi. Qoidalar bilan ochiq havoda o‘tkaziladigan o‘yinlar, shuningdek jismoniy tarbiya mashg‘ulotlari bolalarda harakatlarni yodlashda diqqatni jamlashni, harakatlarning aniqligi va atrof-muhitga yo‘naltirilganligini, harakatlarning epchilligi va tezligini, jamoa bilan bir xil tezlikda harakatlarni bajarish qobiliyatini rivojlantiradi; kuchli irodali fazilatlar: chidamlilik, jasorat, qiyinchiliklarni yengish qobiliyati, qoidalardan chetga chiqmaslik, mag‘lubiyat va g‘alabani boshdan kechirish, ko‘rsatmalarni tinglash va o‘z hatti-harakatlarini korreksiyalash qobiliyati rivojlanadi.
Pedagogika fanida harakatli o‘yinlar bolani har tomonlama rivojlantirishning eng muhim vositasi sifatida qaraladi. Harakatli o‘yinni jismoniy va aqliy me'yorlarni, xulq-atvor qoidalarini, jamiyatning axloqiy qadriyatlarini rivojlantirishga hissa qo‘shadigan eng muhim ta'lim vositasi deb atash mumkin.