Bosh va Orqa miyaning tugma churralari. Klassifikatsiya, etiologiyasi, patogenezi, patomorfoloyasi, klinikasi

85 – rasm, a,b. Bosh miyaning oldingi tug’ma churrasini ko’rinishlari. 
Bosh miyaning orqa tug’ma churralari ensa sohasida ensa suyagining tashqi 
tepaligini pastida yoki yuqorisida joylashadilar. Ensa suyagining tashqi tepaligidan 
pastida joylashgan tug’ma suyak nuqsoni ko’pincha ensa katta teshigi bilan qo’shilgan 
holatda bo’ladi. Ensa suyagining tashqi tepaligining yuqorisida ham tug’ma nuqsoni 
bo’ladi, lekin bosh miyaning orqa tug’ma churrasini ko’pincha pastki joylanishi 
uchraydi. Bunday hollarda churraning qopida o’zgargan miyacha yarim pallalarining 
bir qismi bo’lishi mumkin. Bosh miyaning orqa churrasini yuqorida joylashgan 
xilining qopida bosh miyaning bir tomonidagi ensa bo’lagining bir qismini bo’lishi 
kuzatiladi (86 – rasm). 
Bosh miya churralarining qopini ichida joylashgan moddalar tarkibiga 
qarab, quyidagi tasnif tavsiya etilgan: 
1. Meningotsele (meningocele) - bosh miya qutisining tashqariga 
do’ppayib chiqib turgan churrasining qopi o’zgargan va chandiqlangan yumshoq va 
to’rsimon pardalardan tashkil topgan bo’lib, miya suyuqligi bilan to’lgan bo’ladi. 
Miyaning qattiq pardasida nuqson bo’lib, shu nuqson orqali churraning qopi 
tashqariga chiqib turadi. Qattiq parda churraning qopida ishtirok etmaydi, lekin miya 
qutisining ich tomonidan suyak nuqsonini chetiga yopishgan holatda bo’ladi. Bosh 
miya churrasining bo’shlig’ida suyuqlik bo’lib, bosh miyaning subaraxnoidal 
bo’shlig’i bilan tutashgan bo’ladi. 
2. Ensefalotsele (encephalocele) - bosh miya tug’ma churrasining qopi
ichida miya suyuqlig’idan tashqari yana o’zgargan miya moddasining bir qismi 
bo’ladi. Bosh miyaning oldingi tug’ma churra qopining ichida peshona bo’lagining
bir qismi, orqa tug’ma churra qopining ichida esa ensa bo’lagining yoki miyacha 
yarim pallasining bir qismi joylashgan bo’ladi. 

---