Bosh va Orqa miyaning tugma churralari. Klassifikatsiya, etiologiyasi, patogenezi, patomorfoloyasi, klinikasi


Download 373.86 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/12
Sana08.02.2023
Hajmi373.86 Kb.
#1177473
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
04 Maruza 968b528956ab48e9b8707d73efb46450



Ma’ruza № 4 
Bosh va Orqa miyaning tugma churralari. Klassifikatsiya, etiologiyasi, patogenezi
patomorfoloyasi, klinikasi
Bosh miyaning tug’ma churralari bosh miya va uning qutisini 
taraqqiyotidagi tug’ma anomal nuqsoni bo’ladi. Bunday holatda bosh miya 
suyagining bitmay qolgan nuqsonlaridan tashqari yana bosh miya suyuqlig’i, moddasi 
va uning pardalari churra qopining ichida do’ppayib chiqib turadi. Adabietlarda 
keltirilgan ma’lumotlarga qaraganda bu patologiya orqa miyaning tug’ma churralariga 
nisbatan kam uchraydi, taxminan 4000-5000 ta tug’ilgan chaqaloq bolalardan 
bittasida kuzatiladi. 
Bosh miya tug’ma churralarining o’rganish XVIII asrdan boshlangan. Bu 
kasallik ko’pchilik mutaxassislarni, ya’ni umumiy jarrohlarni, chakak-yuz jarrohlarni 
va LOR mutaxassislarni uzoq vaqt qiziqtirgan. Bemorlarga mumkin qadar maksimal 
holatda yordam berishga harakat qilganlar va davolaganlar. Lekin bosh miyaning 
tug’ma churralarida bosh miya va likvor tizimining patologik taraqqiyoti bo’lganligi 
sababli bu kasallik bilan hozirgi vaqtda asosan neyroxirurglar shug’ullanadilar. 
Bosh miyaning tug’ma churralarida suyaklarning nuqsoni odatda miya 
qutisining o’rta chizig’ida joylashadi. Bu tug’ma nuqsonlar ko’pincha burun 
suyagining ildiz sohasida, kamroq-ensa suyagining sagittal choki bo’yida va undan 
kamroq miya qutisining tubida joylashadi.
BOSH MIYA TUG’MA CHURRALARINING TASNIFI 
Bosh miya tug’ma churralarining joylashish yeriga nisbatan quyidagicha 
bo’ladilar. Bosh miyaning oldingi churrasi (Cephalocele sincipitalis), orqadagi 
(Cephalocele occipitalis) va tubidagi (Cephalocele basilaris) churralarga bo’linadi. 
Bosh miyaning oldingi tug’ma churralari boshqa churralarga nisbatan ko’p 
uchraydilar. A.F.Zverevning keltirgan ma’lumotiga ko’ra bosh miyaning oldingi 
tug’ma churralari 84,7 foizni, orqasidagi yeki ensa sohasidagi churralari - 10,6 foizni, 
bosh miyaning tubidagi tug’ma churralari esa 4,7 foizni tashkil qiladilar. 
Bosh miyaning oldingi tug’ma churralarida suyak nuqsoni bosh miya qu-
tisining tubida, odatda g’alvirsimon suyak sohasida joylashadi va churraning suyak 
kanalini ichki teshigi hisoblanadi. Oldingi churraning suyak kanalini tashqi teshiklari 
peshona va burin suyaklarining tutashgan yerida, o’rta chiziqda yoki ko’z kosasining 
ichki tomonida joylashgan bo’ladi. Bosh miyaning oldingi tug’ma churrasining ichki 
teshigi hamma vaqt bitta bo’ladi, tashqi teshiklari esa 2 va 3 ta bo’lishi mumkin. 
Tashqi teshiklarning joylashish yeriga qarab miya churrasining nomi aniqlanadi. Ular 
burun-peshona, burun-g’alvirsimon va burun-ko’z kosasi churralariga ajratiladi.
Tashqi teshiklarning ikkita va undan ko’p bo’lishiga qarab, ko’pincha ikki tomonlama 
burun-g’alvirsimon yeki aralash churralarga ajratishga imkoniyat bo’ladi (85-rasm). 
Miyaning tubidagi churralarida suyak nuqsoni miya qutisining oldingi yoki 
o’rta chuqurchalarida joylashadi. Churra qopi esa burun yoki burun-yutqin 
bo’shliqlariga do’ppayib chiqib turadi. 



Download 373.86 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling