Boshqaruv personali mexanizimi tashkil etish


I BOB. PERSONALNI BOSHQARISH ASOSLARI


Download 105.55 Kb.
bet2/26
Sana20.11.2023
Hajmi105.55 Kb.
#1788774
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26
Bog'liq
BOSHQARUV PERSONALI MEXANIZIMI TASHKIL ETISH

I BOB. PERSONALNI BOSHQARISH ASOSLARI

1.1. Personalni boshqarishning mohiyati, maqsad va 

vazifalari, tamoyillari hamda uning tashkiliy tuzilmasi
Mamlakatimizda bozor munosabatlari tarkib topishi 
personalni boshqarish tizimida bir qator vazifalar amalga
oshirilishini nazarda tutadi. Jumladan, korxona va tashkilotlarning 
bozor iqtisodiyoti sharoitida o‘z mavqelarini saqlab qolishi,
ularning raqobatbardoshliligini ta’minlash, ishlab chiqarish 
samaradorligini oshirish maqsadida personalni boshqarish
sohasida amalga oshirilishi lozim bo‘lgan vazifalarning ilmiy 
va amaliy usullari to‘g‘ri tanlanishini talab etadi.
Rejali boshqaruv amaliyotida «personalni boshqarish» 
tushunchasi yo‘q edi. Lekin, har bir korxona va tashkilotda
kadrlar boshqaruv tizimi va jamoani ijtimoiy rivojlantirishning 
funksional kichik tizimi mavjud edi.
Korxona va tashkilotdagi kadrlarni boshqarish bo‘yicha 
asosiy tarkibiy bo‘linma kadrlar bo‘limi bo‘lib, unga kadrlarni
ishga qabul qilish va bo‘shatish, shuningdek, o‘qitish, malakasini 
oshirish va qayta tayyorlash sohasidagi vazifalar yuklanar edi.
Ayni paytda, kadrlar bo‘limi tarkibiy jihatdan mehnatni tashkil 
etish va ish haqi bo‘limlari, mehnatni muhofaza qilish va
xavfsizlik texnikasi bo‘limlari, kadrlarni boshqarish vazifalarini 
bajaradigan xususiy bo‘limlar va boshqa bo‘linmalar bilan
tarqoq holda ish olib borardi. Shu sababli ham, kadrlar bo‘limi 
xodimlarni boshqarish va ularga me’yoriy ish sharoitlari yaratib
berishni ta’minlash sohasidagi bir qator vazifalarni bajarish 
imkoniyatiga ega emasdi. Mamlakatimizda bozor iqtisodiyoti

8
chuqur ildiz otib borayotgan hozirgi davrda personalni 


boshqarish sohasida «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»ga
muvofiq qator yangi talablar yuzaga keldi. Ular orasida eng 
muhimlari: ya’ni, ijtimoiy-psixologik diagnostika; guruhlarda 

o‘zaro shaxsiy munosabatlarni, rahbarlik munosabatlarini tahlil 

qilish va tartibga solish; ishlab chiqarish va ijtimoiy ixtiloflarni 

hamda stresslarni bartaraf etish; kadrlar boshqarish tizimini 

axborot bilan ta’minlash; ish bilan bandlikni boshqarish; bo‘sh 

lavozimlarga nomzodlar tanlash va baholash; kadrlar potensiali 

va xodimlarga bo‘lgan ehtiyojlarni tahlil qilish; kadrlar 

marketingi; xizmat martabasini rejalashtirish va nazorat qilish; 

xodimlarning kasbiy va ijtimoiy-psixologik moslashuvi; mehnat 

jarayonidagi motivlar va sabablarni boshqarish; mehnatning 

huquqiy munosabatlari masalalari; mehnat psixofiziologiyasi, 

ergonomikasi va mehnat etikasidan iboratdir.
«Personalni boshqarish» fanining predmeti korxonalarning 
samarali faoliyat ko‘rsatishini ta’minlash va ishlovchilar
ehtiyojlarini qondirish maqsadida personalga maqsadga muvofiq 
ta’sir ko‘rsatish bilan bog‘liq bo‘lgan bilimlar tizimidir.
Ushbu kursni o‘rgatishdan maqsad-talabalarda personalni 
boshqarish ilmini amaliyotda qo‘llay biladigan darajadagi
ko‘nikmalar hosil qilishdan iborat. U talabalarda ishlab 
chiqarishdan ko‘zlangan maqsadga erishishni ta’minlovchi
personalni boshqarish bo‘yicha nazariy va amaliy professional 
bilimlarni shakllantirishga yo‘naltirilgan. Ya’ni, «Personalni
boshqarish» fanining mazmuni korxona xodimlarini boshqarish 
usullari va tamoyillarini, bu boradagi nazariy va amaliy
masalalar tizimini; tashkiliy shakllarini ishlab chiqish va tatbiq 
etish jarayonlaridan iborat.
Ushbu «Personalni boshqarish» kursi bo‘yicha tuzilgan 
namunaviy dasturda nazariy faoliyatda uchraydigan

9
muammolarning mazmun mohiyati ochib berilishiga asosiy 


e’tibor qaratilgan. Bu muammolar quyidagilardir:

fanning predmeti, mazmuni va asosiy vazifalari;


korxona va tashkilotlarni shakllantirishda inson omili;



inson resurslarini boshqarish funksiyasining 

rivojlanishi;



korxona va tashkilotlarda personalni boshqarish 

strategiyasi;



xizmat martabasini boshqarish;


xodimlarning xizmat pog‘onasida ko‘tarilishini 


boshqarish;

korxona va tashkilot ijtimoiy rivojlanishi — personal 

boshqaruvi asosi;



personal xulq-atvorini boshqarish;


kadrlar tizimidagi yangiliklarni boshqarish;



personal boshqaruvida mehnat munosabatlari etikasi;


personalni boshqarishda ixtiloflar va stresslarni 


yechish;

korxona va tashkilotlarda personal xavfsizligini 

boshqarish;



boshqaruv personali mehnatini tashkil etish.

Yuqorida ta’kidlab o‘tilgan muammolarni hal qilish


yuzasidan fan oldiga quyidagi asosiy vazifalar qo‘yilgan:

inson resurslarini boshqarish asoslarini o‘rganish;


korxona va tashkilotlarda personalni boshqarish 


strategiyasi va taktikasining mohiyati, mazmuni va
xususiyatlarini o‘rganish;

ishlovchilarni professional tanlash, malakasini oshirish, 

o‘qitish va lavozimlarga tayinlash masalalarini o‘rganish;



ishga qabul qilish va undan bo‘shatish hamda personalni 

boshqarishning huquqiy-normativ asoslari bo‘yicha nazariy


bilim va amaliy ko‘nikmalarga ega bo‘lish;

10


personalni boshqarish bo‘yicha ish yuritish jarayoni va 

uning asoslarini puxta egallash, zaruriy hujjatlarni to‘g‘ri va tez


rasmiylashtirish;

personalni boshqarish samaradorligini aniqlash va uni 

yanada oshirish yo‘llarini belgilash;



korxona va tashkilotlarda kadrlar ish faoliyatining 

mazmuni va mohiyatini o‘rganish;



mehnat salohiyatining shakllanishi va rivojlanishi, kadrlar 

tarkibi va tuzilishi hamda ulardan foydalanishni ta’minlash


yo‘nalishlarini o‘rganish;

personalni boshqarish xizmatining shakllanishi va bu 

xizmatni tashkil etish jarayonlarini o‘rganish;



personalni boshqarish sohasidagi xorijiy tajribalarni 

o‘rganish, tahlil etish, ulardan mamlakatimiz xususiyatlarini


hisobga olgan holda foydalanish va hokazo.
«Personalni boshqarish» fani o‘z oldiga qo‘yilgan vazifalarni
hal qilar ekan, bir qator ijtimoiy, iqtisodiy, huquqiy fanlar tajribasi 
va nazariyasiga tayanadi. Shu jihatdan, u «Falsafa», «Iqtisodiyot 


Download 105.55 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling