Bosim orttiruvchi nasos uskunasi

Ventilyasiya tizimining tasnifi
Tayanch so‘z va iboralar: tabiy va mexanik ventilyasiya, so‘rib olovchi, oqib keluvchi,avaryali, tutunga qarshi,mahalliy, tabiiy

Ventilyasiyadegandabinolarnitozahavobilanta’minlash, havoalmashtirishvatalabqilinadiganhavomuhitiniyaratishtizimlaritushuniladi. Ventilyasiyaorqalixonalardangazlarvazararlimoddalarbug‘lari, changlar, ortiqchasuvbug‘lari, issiqlikchiqaribyuboriladivatashqaridantozahavoberiladi. Ventilyasiya tizimlari quyidagi asosiy konstruktiv belgilari va parametrlari bo‘yicha tasniflanadi:

1. Bajaradiganvazifasigako‘ra – oqibkelish (pritochnыe) vaso‘ribchiqarish (vыtyajnыe) turlargabo‘linadi.
Oqibkelishtizimlardeb,xonalargatozahavouzatadiganventilyasiyatizimlarigaaytiladi. So‘ribchiqarishtizimlariesaxonalardanifloslanganhavonitashqarigachiqaribyuborishgaxizmatqiladi.
2. Xonagaoqibkeluvchivaxonadanso‘ribchiqaribyuboriladiganhavoniharakatgakeltirishusuligako‘ra – tabiiy (tashkiletilganvatashkiletilmagan) vamexanik (sun’iy) ventilyasiyagabo‘linadi


Avariyaliventilyasiyatizimlarifaqatto‘satdanko‘pmiqdordazararlimoddalarbug‘larivagazlarajrabchiqishmumkinbo‘lganxonalardaishlatiladi. Buuskunalartezdazararlimoddalarbug‘larinivagazlarnichiqaribyuborishkerakbo‘lganpaytdaishgatushuriladi.
Tutungaqarshiventilyasiyayong‘inniboshlang‘ichbosqichidaodamlarnixonalardanevakuatsiyaqilishinita’minlashuchunishlatiladi.
Ventilyasiyani tashkil qilishning asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat:
1. Mahalliy so‘rib chiqarish ventilyasiyasi zararli moddalarni chiqayotgan joyida lokalizatsiya qilib, xonaga tarqalishni oldini olish kerak;
2. Oqib keluvchi havoni odamlar nafas oladigan zonalariga ( xizmat etish zonalari) tarqatish, bunda havo toza bo‘lib, uning harorati va harakat tezligi sanitar talablarga javob berishi kerak.
3. Umum almashuv ventilyasiyasi zararli moddalarning konsentratsiyasini pasaytirib, xizmat zonalarida havoni haroratini, nisbiy namligini, tezligini, ruxsat etilgan qiymatlarini ta’minlash kerak;
4. Oqib keluvchi va so‘rib chiqaruvchi havolarning hajmlari zararli moddalar ajralib chiquvchi xonalardan boshqa xonalrga havoni oqib o‘tishiga to‘siq bo‘lishi uchun etarli bo‘lishi lozim.
Havo taqsimlagichlarni tanlash va ularni joylashtirish xonaning turiga, o‘lchamlariga, ajralib chiqayotgan zararli moddalarning turiga, xonada joylashgan jihoz uskunalariga va ish joylarni joylanishiga bog‘liqdir.
Havoni taqsimlash va so‘rib chiqarish masalasi konkret shart–sharoitlarga ko‘ra echiladi. Bu echimni tanlash vaqtida quyidagi umumiy tavsiyalarga asoslanish mumkin:
a) oqib keluvchi toza havoning troektoriyasi havoning ifloslangan uchastkalari bilan kesilishi mumkin emas, ishchi zonaga toza havo berilishi lozim;
b) xonalarda ortiqcha oshkora issiqlik miqdoriko‘p bo‘lganda, qish vaqtida uzatiladigan havoning haroratini minimal ruxsat etilgan qiymatini olish lozim, chunki ortiqcha issiqlik ta’sirida havo qizdirilanadi;
v) yoz paytida oqib keluvchi havoni xonaning ishchi zonasiga yuborgan ma’qul;
g) havo tarqatishda ish joylaridagi havoni haroratini va tezligini tekshirish lozim; bunda havo oqimlarini bir–biriga ko‘rsatadigan ta’sirini devorlar va texnologik uskunalar tomonidan siqilganligini, qayta oqimlarni paydo bo‘lishini hisobga olish kerak;
d) xonada issiqlik etishmagan hollarda va ventilyasiya isitish vazifasini bajarganda oqib keluvchi issiq havoni ishchi zonasiga yuborish lozim.
Jamoat va kommunal binolarda tabiiy va mexanik ventilyasiya ishlatilishi mumkin (7.1-rasm). Bu binolarning ventilyasiya uskunalari soniga qarab ventilyasiya markazlariga birlashtiriladi. Bu holda oqib kelish markazlari va konditsionerlar binoning er to‘lasida yoki uning birinchi qavatida joylashtiriladi. Alohida oqib kelish qurilmalari binoning qavatlarida joylashtirilishi ham mumkin. So‘rib chiqarish markazlari qoida bo‘yicha texnik qavatlarda o‘rnatiladi (7.2-rasm). Ventilyasiya uskunalarida shovqin xonalarga tarqalmasligi uchun ular odatda bu xonalarda yuqorida yoki pastda joylashtiriladi