Bàrchà mîddàlàr ko‘p sînli bo‘linmàs zàrràlàrdàn àtîm

N. BOR

(1885–1962)

---

102

màymàydi. Enårgiyasi kàmàymàsà, yadrîgà tushmàydi và àtîm

yo‘qîlmàydi. Shundày qilib, ushbu pîstulàt Råzårfîrd mîdålining

birinchi kàmchiligini bàrtàràf qilàdi.

2. Chàstîtàlàr hàqidàgi pîstulàt: elåktrîn bir stàtsiînàr îrbità-

dàn ikkinchisigà o‘tgàndàginà, enårgiyasi shu stàtsiînàr hîlàtlàrdàgi

enårgiyalàrining  fàrqigà  tång  bo‘lgàn  bittà  fîtîn  chiqàràdi  (yoki

yutàdi):

hn = E

n

 - E

m

,                                        (27.2)

bu yerdà E

n

 và E

m

 – mîs ràvishdà elåktrînning n- và m- stàtsiînàr

îrbitàlàrdàgi enårgiyalàri.

Àgàr E

n

 > E

m

 bo‘lsà, fîtîn chiqàrilàdi. Bîshqàchà àytgàndà,

elåktrîn  kàttà  enårgiyali  hîlàtdàn  kichikrîq  enårgiyali  hîlàtgà,

ya’ni yadrîdàn uzîqrîqdà bo‘lgàn stàtsiînàr îrbitàdàn yadrîgà

yaqinrîq bo‘lgàn stàtsiînàr îrbitàgà o‘tàdi.

Àgàr  E

n

 

<  E

m

  bo‘lsà,  fîtîn  yutilàdi  và  yuqîridàgi  mulî-

hàzàlàrgà tåskàri hîl ro‘y båràdi.

(27.2) ifîdàdàn nurlànish ro‘y båràdigàn chàstîtàlàrni, ya’ni

àtîmning chiziqli spåktrini àniqlàsh mumkin:

n

-

=

n

m

E

E

h

.                                              (27.3)

Dåmàk, Bîrning ikkinchi pîstulàtigà ko‘ra, elåktrîn istàlgàn

chàstîtàli nurlànish chiqàrmày, chàstîtàsi (27.3) shàrtni qànîàt-

làntiruvchi nurlànishniginà chiqàrishi mumkin. Và àynàn shuning

uchun hàm, àtîmning nurlànish spåktri uzluksiz bo‘lmày, uzlukli

(chiziqli) ko‘rinishgà egàdir. Dåmàk, Bîrning ikkinchi pîstulàti

Råzårfîrd mîdålining ikkinchi kàmchiligini bàrtàràf qilàdi.