Bronza davri va uning o’rganilishi. Mavzu rejasi: Zamonbobo madaniyati

Qayroqum madaniyati (mil. avv. II ming yillikning oxirgi choragi). Farg‘onaning janubi-g‘arbi, Tojikiston shimoliy va Toshkent vohasining chekka janubi-sharqiy hududlarida tarqalgan madaniyat. Kichik hajmdagi manzilgohlar bir necha cho‘ziq shaklli uylar o‘rganilgan. Qayroqum madaniyati egalari chorvachilik va dehqonchilik bilan shug‘ullangan. Metal quyish ishlari ham ularning hayotida muhim o‘rin tutgan. Bu yerdan metall eritish o‘choqlarining o‘rni saqlanib qolgan. Metallar Qoramozor tog‘idagi konlardan qazib olingan. Kulolchilik buyumlari yassi tagli, o‘yiq chiziqli naqshlar bilan bezatilgan. Bu madaniyatda Tozabog‘yob va Andronovo madaniyatlarining taʼsiri ko‘rinadi. Shuningdek, Chust va janubdagi o‘troq dehqonchilik madaniyatlari bilan ham aloqada bo‘lgan. Janubiy Tojikistonning so‘nggi bronza davri madaniyati. Janubiy Tojikistonda hududida bronza davrida turli xil xo‘jalik shakli va moddiy madaniyatiga ega bo‘lgan madaniyatlar faoliyat yuritgan. Ushbu hududning shimoliy qismida mil.avv. II ming yillikning oxirgi choragida o‘troq dehqonchilik madaniyati vujudga kelgan bo‘lsa, janubdagi Kofirnahar va Vaxsh vohalarida chorvador qabilalar madaniyati egalari yashagan. Maʼlumki, bronza davrida mahalliy Hisor madaniyati oid aholi o‘troqlashib, xo‘jalikning ishlab chiqaruvchi xo‘jalik shakliga o‘tish bilan birgalikda Sopolli madaniyatining hududining Dushanbe hududiga qadar kengayish jarayoni kechadi. Bronza davriga oid o‘troq dehqon jamoalariga oid Kungirttut va Teguzak manzilgohlari o‘rganilgan.

• Qayroqum madaniyati (mil. avv. II ming yillikning oxirgi choragi). Farg‘onaning janubi-g‘arbi, Tojikiston shimoliy va Toshkent vohasining chekka janubi-sharqiy hududlarida tarqalgan madaniyat. Kichik hajmdagi manzilgohlar bir necha cho‘ziq shaklli uylar o‘rganilgan. Qayroqum madaniyati egalari chorvachilik va dehqonchilik bilan shug‘ullangan. Metal quyish ishlari ham ularning hayotida muhim o‘rin tutgan. Bu yerdan metall eritish o‘choqlarining o‘rni saqlanib qolgan. Metallar Qoramozor tog‘idagi konlardan qazib olingan. Kulolchilik buyumlari yassi tagli, o‘yiq chiziqli naqshlar bilan bezatilgan. Bu madaniyatda Tozabog‘yob va Andronovo madaniyatlarining taʼsiri ko‘rinadi. Shuningdek, Chust va janubdagi o‘troq dehqonchilik madaniyatlari bilan ham aloqada bo‘lgan. Janubiy Tojikistonning so‘nggi bronza davri madaniyati. Janubiy Tojikistonda hududida bronza davrida turli xil xo‘jalik shakli va moddiy madaniyatiga ega bo‘lgan madaniyatlar faoliyat yuritgan. Ushbu hududning shimoliy qismida mil.avv. II ming yillikning oxirgi choragida o‘troq dehqonchilik madaniyati vujudga kelgan bo‘lsa, janubdagi Kofirnahar va Vaxsh vohalarida chorvador qabilalar madaniyati egalari yashagan. Maʼlumki, bronza davrida mahalliy Hisor madaniyati oid aholi o‘troqlashib, xo‘jalikning ishlab chiqaruvchi xo‘jalik shakliga o‘tish bilan birgalikda Sopolli madaniyatining hududining Dushanbe hududiga qadar kengayish jarayoni kechadi. Bronza davriga oid o‘troq dehqon jamoalariga oid Kungirttut va Teguzak manzilgohlari o‘rganilgan.