Zamonboboliklar hayotida to‘qay sharoitida yashaydigan yovvoyi hayvonlarni ov qilish va baliqchilik kabi o‘zlashtiruvchi xo‘jalik shakllari qo‘shimcha oziq-ovqat manbai sifatida ahamiyatini yo‘qotmagan. - Zamonboboliklar hayotida to‘qay sharoitida yashaydigan yovvoyi hayvonlarni ov qilish va baliqchilik kabi o‘zlashtiruvchi xo‘jalik shakllari qo‘shimcha oziq-ovqat manbai sifatida ahamiyatini yo‘qotmagan.
- Sopol buyumlari qo‘proq ko‘lda, qisman charxda yasalgan. Ayrim qabrlardan charxida yasalib, sirtiga naqsh solingan sopol buyumlarining kam sonli nusxalari ham topilgan. Ular Janubiy Turkmanistondagi o‘troq dehqon jamoasining Nomozgoh IV bosqichi oxirlariga oid sopol buyumlariga o‘xshash.
- Zamonbobo madaniyatiga oid yodgorliklardan tosh, suyak va metallardan yasalgan buyumlar topilgan. Tosh, suyak va misdan uy-ro‘zg‘or, xo‘jalik buyumlari, oltin, turli qimmatbaho toshlar, xususan lazuritdan zeb-ziynat buyumlari yasalgan. Naqshli sopollar va lazurit toshdan yasalgan buyumlar zamonboboliklarning uzoq o‘lkalar bilan madaniy va savdo aloqalarini olib borganliklaridan darak beradi.
Tozabog‘yob madaniyati. (mil.avv. II ming yillikning ikkinchi yarmi) Amudaryoning quyi oqimida yashagan ovchilik va baliqchilik xo‘jalik shakllarini yuritgan o‘troqlashib, dehqonchilik va chorvachilik xo‘jalik shakliga o‘tadilar. Tozabog‘yob madaniyatiga oid yodgorliklar Oqchadaryo o‘zanining yuqori oqimi hududida tarqalgan. - Tozabog‘yob madaniyati. (mil.avv. II ming yillikning ikkinchi yarmi) Amudaryoning quyi oqimida yashagan ovchilik va baliqchilik xo‘jalik shakllarini yuritgan o‘troqlashib, dehqonchilik va chorvachilik xo‘jalik shakliga o‘tadilar. Tozabog‘yob madaniyatiga oid yodgorliklar Oqchadaryo o‘zanining yuqori oqimi hududida tarqalgan.
- Tozabog‘yob madaniyati anʼanalari o‘rganilgan 50 dan ortiq Ko‘kcha, Qavat va Anka, Jonbos guruhi yodgorliklarida aksini topib, ulardan Anka 5, Qavat 4 makonlar, Ko‘kcha 3 qabristonlari yaxshi o‘rganilgan. Aholi uy-joylari to‘g‘ri to‘rtburchak shaklli yarim yerto‘lalardan iborat. Uylarning tepasi va atrofi yog‘och ustunlar yordamida yopilgan. Kulbalarning o‘rtasida markaziy o‘choq joylashgan. Uylarning o‘lchami o‘rtacha 10x12 m., 12x15 m. dan iborat. Uning atrofida moddiy topilmalar aniqlanmagan. Devor yonida xo‘jalik maqsadlarida foydalanilgan o‘ralar mavjud. Qavat 3 qabrlarida yakka va juft mayitlar dafn qilingan. Ularning ayrimlaridagi marhumlar bir davrda, boshqalari esa turli davrlarda dafn etilgan. Erkaklar o‘ng, ayollar chap tomon bilan bukchaytirib, juft mayitlar esa yuzma-yuz yotqizilgan holatda qo‘yilgan. Marhumlarning bosh tomonida bir yoki ikki dona sopol idish mavjud. Ayollarning qabrlarida turli zeb-ziynat buyumlari, ko‘proq bronza bilakuzuk, erkaklarning qabrida sopol idishdan tashqari bronzadan yasalgan qurollar topilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
