38
Konstruktiv tanqid
Ta’sir tashabbuskori maqsadlari, vosita yoki harakatlarini
faktlar yordamida tahlil qilish va ularning adresat
maqsadlari, shartlari va talablariga
mos kelmasligini
asoslash
Konfrontatsiya
Adresat tomonidan o’z nuqtai nazari va talablarini ta’sir
tashabbuskoriga oshkora va tartibli qarshi qo’yilishi
Energetik
mobilizatsiya
Individual energiyani ishlab chiqaruvchi, oziqlantiruvchi,
qayta tiklovchi va kuchaytiruvchi faktlarning maqsadli
faollashuvi;
jumladan, istalgan salbiy hamda ambivalent
hissiyotlarning g’azabga aylanishi
San’at
Namuna yoki modani e’tiborga
olmay yoxud uni engib
yangi narsa yaratish
CHap berish
Ta’sir tashabbuskori bilan har qanday shakldagi
hamkorlikdan,
shu
jumladan
kutilmagan
shaxsiy
uchrashuvlar yoki to’qnashuvlardan qochishga intilish
Inkor
Adresat tomonidan ta’sir
tashabbuskori iltimosini
bajarishga norozilik bildirish
O’zaro ta’sir jarayoni – bu ikki yoki bir necha istaklar to’qnashuvi, odamning
ongli yoki ongsiz ravishda boshqa kishilarni o’ziga, o’z rejalariga, o’y-fikrlari,
istaklariga moslashtirishga intilishi. Bunda taqlib simmetriyasi shart emas.
Ta’sirning tashqi omillari – tashkilotlar o’zgartira
olmaydigan, ammo o’z
ishida muntazam e’tiborga olishi kerak sharoitlar: kasaba uyushmalar, hukumat,
iqtisodiy sharoit o’zgartira olmaydigan
Ta’sirning ichki omillari – tashkilot tomonidan sezilarli
darajada boshqaruv
ta’siriga tushadigan muhim holatlar: tashkilot maqsadlari va strategiyasi,
uning
xodimlar potentsiali, moliyaviy resurslari, tashkiliy madaniyat va boshqalar.
Yo’naltirilmagan ta’sir – individ o’z oldiga ta’sir ob’ektidan aniq natijalarga
erishish vazifasini qo’ymagan ta’sir. Bunda ta’sir vujudga kelish va ta’sir ob’ekti
tomonidan taqlid qilish mexanizmlarida namoyon bo’ladi.
39
Xulosa o’rnida shuni aytish mumkinki, axborot asri, salohiyat asri, elektronika,
informatsion texnologiyalar asri deb nom olgan bugungi zamonda — ogohlik,
sezgirlik, hushyorlik fazilatlari burch davr talabiga aylanmoqda. Ya’ni ogohlik,
sezgirlik, hushyorlik burchi va mas’uliyatini bola ongi va qalbida uyg’otish,
shuningdek suhbat-muloqotlar davomida ogohlik, sezgirlik, hushyorlikni
uyg’otuvchi birlamchi tasavvur va tushunchalarni shakllantirish lozimdir.
Do'stlaringiz bilan baham: 
