Бури зиёму аммадов


Download 4.09 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/79
Sana30.08.2023
Hajmi4.09 Mb.
#1671390
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   79
Bog'liq
Pedagogika (Bo\'ri Ziyomuhammadov)

тартибсиз. Масалан, муайян дарахт баргининг тузилиши ёки ариф ­
метик ракамлар тартиби, баргларнинг дарахт шохларига жойла- 
ниши тартибсиз; тезликка эга ва суст — мисол учун жонли нар- 
салар тезликка эга, TOFy тош суст мажмуларда; икки карама-кар- 
ши ва куп томонлама — м асалан, дарё икки к ар ам а -к а р ш и
томонли, кул эса куп томонлама мажму; нуктавий ва тизимли — 
бир хужайрали микроорганизмлар нуктавийга, йул, ракамлар тар­
тиби тизимликка мисол булади; тикланувчи ва тикланмайдиган 
мажмулар: доим аввалги холига кайтиб келадиган — кеча-кундуз, 
фасллар ва хоказо тикланувчи; вак,т, умр эса тикланм айдиган 
мажмуларга мисол була олади; оддий ва мураккаб — водород, 
кислород, тоза сув, соф темир, соф олтин оддий; жинслар, эрит- 
малар, котишма, полимер ва жонзотлар мураккабларига киради
марказлашган ва марказлашмаган — агар мажму кисмлари ораси­
даги богликлик векторларининг хаммаси бир асосий кисмда ке- 
сишса, ундай мажмулар марказлашган булади. Мисол учун Ш аркда 
оилада хамма ишлар ота билан боглик,, у билан барча оила аъзо- 
лари богликликда. Ёки даре деган мажмуни мисол килиб олади­
ган булсак, у укитувчи, укувчи, дастур, дарслик ва дидактик ма- 
териаллар, укитишнинг усул ва услублари ва укитиш нинг техник 
воситалари, деган кисмлардан иборат. Улар узаро богликликда була 
туриб, барча алокалар укувчи деган киемда кесиш ади, укувчи- 
талаба мажмунинг марказида. Ш унинг учун бу мажму м арказлаш ­
ган. Мажмудаги кисмлар тенг хУКУККа эга булиб, бир-бири билан 
бош ка кием оркали эмас, тугридан-турри богликликда булса, 
марказлашмаган мажму булади, мисол учун, дустлар давраси. Бир 
ва куп поронали камиш, жухори пояси, каватли уйлар, давлат 
курилмаси куп погонали мажму, оила бир погонали ва хоказо.
Яна мажмуларни холатига караб куйидаги гурухларга ажратса 
булади: бирламчи мажмулар муайян хусусиятларга азалдан эга 
булганда; иккиламчи мажму булиб шакллангандан кейин муайян 
хусусиятга эга булганда; тугалланган ва тугалланмаган мажмулар —
www.ziyouz.com kutubxonasi


тугаллангани узига янги кисмлар кушилишига йул куймайди, тугаллан- 
магани бунга йул куяди; иммонент ва иммонентсиз мажмулар — би­
ринчи тури узини ташкил килувчи кисмлар билан узвий алокадор- 
ликда, иккинчиси шу билан баробар бошка мажмулар кисмлари би­
лан \ам алокадорликда булишга йул куяди; минимал мажмулар х,ам 
булади, улар узини ташкил килувчи кисмларнинг биронтаси йук 
булганда узи х,ам йук булиб кетади; тургун ва тургун булмаган мажму­
лар — тузилишига узгаришлар киритилганда узгармайдиган мажму­
лар тургун, узгариш киритилганда узгариб кетадиганлари тургун булма­
ган \исобланади; гомоген мажмулар деб, бир хил хусусиятли кисм­
лардан иборат мажмуларга айтилади; гетероге мажму деб, \ар турли 
хусусиятларга эга кисмлардан иборат мажмуларга айтилади; цайтари- 

Download 4.09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   79




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling