Буржуазная теория «второй экономики» // Вопросы экономики. 1986. №11. С. 104-112

---

ko‘p jihatdan kam rol o‘ynamaydigan aralash turdagi iqtisodiy tizim 
yashirinadi, degan fikrga kela boshladilar
130
. 
 
7.1.8-jadval 
G‘arbiy Yevropa mamlakatlarida xufyona iqtisodiyot 
ko‘lamlari, 1994 y., YaIM ga nisbatan % hisobida
131
 
G‘arbiy Yevropa 
mamlakatlari 
Xufyona 
(maxfiy) 
iqtisodiyot 
G‘arbiy Yevropa 
mamlakatlari 
Xufyona 
(maxfiy) 
iqtisodiyot 
Italiya 
25,8 
Irlandiya 
15,5 
Ispaniya 
22,5 
Fransiya 
14,5 
Belgiya 
21,4 
Niderlandiya 
13,6 
Shvetsiya 
18,5 
Germaniya 
13,1 
Norvegiya 
17,9 
Buyuk Britaniya 
12,4 
Daniya 
17,6 
Shveysariya 
6,6 
Shunday qilib, 1980-yy. ga kelib, iqtisodchilar norasmiy 
iqtisodiy faoliyat (garchi har xil shakl va ko‘lamlarda bo‘lsada) 
hamma joyda – Janubda va Shimolda, G‘arbda va Sharqda mavjud 
ekanligiga ishonch hosil qildilar. Bu dunyoning istalgan mamlakatida 
norasmiy iqtisodiyot uchun umumiy va u yoki bu ijtimoiy-iqtisodiy 
tizimlar uchun maxsus hisoblangan tahlillarga bag‘ishlangan maxsus 
iqtisodiy-komparativ tadqiqotlar uchun sharoit yaratdi. 
7.2. MDH mamlakatlarida norasmiy iqtisodiyot 
Norasmiy iqtisodiyot miqyosi bozor iqtisodiyotiga o‘tishga 
qaratilgan islohotlarni amalga oshirayotgan sobiq sotsialistik lager 
130
Sovet “ikkinchi iqtisodiyoti” sovetologik konsepsiyasining birinchi va hozircha 
yagona sharhi S. Xavina va L. Superfinlarning maqolalari bo‘lib qolmoqda, bu yerda 
o‘sha davr uchun muqarrar g‘oyaviy ritorika bilan ushbu muammoga asosiy 
yondoshuvlar yaxshi aks ettirilgan.Qarang: Хавина С, Суперфин Л. Буржуазная теория 
«второй экономики» // Вопросы экономики. 1986. № 11. С. 104-112. 
131
Schneider F. Comment // Economic Policy. 1998. April.; Наумов Ю.Г., Латов 
Ю.В. Экономическая безопасность и теневая экономика. Учебник. М.: Академия 
управления МВД России, 2016. – С.166. 

---

mamlakatlarida ham katta hisoblanadi. Bu yerda shuni aytish lozimki, 
MDH mamlakatlari, shu jumladan, Rossiya Federatsiyasi statistika 
organlari ma’lumotlari Xalqaro tashkilot ma’lumotlaridan farq qilib, 
ularga nisbatan birmuncha past ko‘rsatkichlarni tashkil etadi. 
Masalan, MDH statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2016 yilda 
norasmiy, ya’ni kuzatilmagan iqtisodiyot YaIMga nisbatan 
Ozarbayjonda 9,5%ni, shu jumladan, yashirin iqtisodiyot darajasi 
2,5%ni, Armanistonda shunga mos ravishda 23,6 va 10,9%ni, 
Qozog‘istonda 27,3 va 6,0%ni, Qirg‘izistonda 23,2 va 7,4%ni, 
Rossiyada 14,4 va 4,7%ni tashkil etgan(qarang: 7.2.1-jadval).