Buxgalteriya lit

Passiv tomoni ham, o‘z navbatida, ikki bo‘limdan tashkil topgan:

1-bo‘lim: o‘z mablag‘larining manbalari; 2-bo‘lim: majburiyatlar.

Buxgalteriya balansining aktiv va passiv tomoni bo‘limlari o‘z ichiga bir necha moddalarni oladi. Misol uchun, aktiv tomonning birinchi bo‘limi quyidagi moddalardan tashkil topgan.

1-bo‘lim. Uzoq muddatli aktivlar: a) asosiy vositalar;

b) asosiy vositalarning eskirishi;

4. 
   qoldiq qiymati;
   
5. 
   nomoddiy aktivlar;
   

... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

4. 
   boshqa aktivlar.
   

Buxgalteriya balansining aktiv va passiv tomonlari bo‘limlarining tegishli moddalarni o‘z ichiga olishi mablag‘larni guruhlarga to‘g‘ri ajratish imkonini beradi.

Buxgalteriya balansi va uning bo‘limlari, moddalari yordamida turli o‘lchov birliklarida aks ettirilgan mablag‘larni yagona o‘lchov birligida ifoda etish uchun sharoit yaratiladi.

Har bir korxona va tashkilot mulk shaklidan qat’i nazar o‘z faoliyatini tuzilgan Nizom asosida olib borishni maqsad qilgan holda faoliyat ko‘rsatadi. Тuzilgan Nizom va ta’sis hujjatlari hokimlik tomonidan ro‘yxatga olingan kundan boshlab yuridik shaxs sifatida faoliyat olib borish uchun bankda o‘z hisob-kitob schotiga ega bo‘lishi kerak. Bankda o‘z hisob raqamiga ega bo‘lishi uchun korxona kirish balansini tuzib, bankka topshirishini talab qilish kerak. Kirish balansida ustav sarmoyasi, pul mablag‘lari yoki boshqa turdagi mulklarning joylanishi va tashkil topish manbalari ko‘rsatiladi.

Korxona va tashkilot o‘z faoliyatini boshlab, tegishli moliya-xo‘jalik yili bo‘yicha yakunlovchi balans tuzadi. Yakunlovchi balans, asosan, hisobot yili yakunlari, chorak, to‘qqiz oy, yarim yil oraliqlarida tuzilishi belgilangan.

Yakunlovchi balans korxonaning moliyaviy-xo‘jalik faoliyati yakunlanganligini ko‘rsatish maqsadida tuziladi.

Тugatilish balansi korxona o‘z faoliyatini to‘xtatgan sanada tuziladi. Тugatilish balansining boshqa balanslardan farqi shundaki, u tugatilish komissiyasi a’zolari tomonidan tuziladi.

Amalda qo‘llanilayotgan buxgalteriya balansining ko‘rinishi (shakli) quyidagicha (Amaldagi balans shakli 1997- yil 15- yanvarda O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan tasdiqlangan).

2000- yildan yil (chorak)lik hisobot uchun O‘zbekiston

Respublikasi Moliya vazirligining 1997- yil 15- yanvardagi

5-son buyrug‘i bilan tasdiqlangan