Buxgalteriya va kasbiy faoliyat asoslari
BUXGALTERIYA BALANSINING TUZILISHI, TARKIBIY QISMLARI
Download 4.88 Mb. Pdf ko'rish
|
Buxgalteriya va kasbiy faoliyat asoslari
- Bu sahifa navigatsiya:
- Aktivlar ═ Kapital.
- “aktiv”
|
2. BUXGALTERIYA BALANSINING TUZILISHI, TARKIBIY QISMLARI,
MAZMUNI VA AHAMIYATI. Har qanday korxona faoliyat yuritishi uchun, ma’lum miqdordagi mablag‘ga ega bо‘lishi kerak. Bu mablag‘lar aktivlar deyiladi. Korxona faoliyat kо‘rsatishi uchun tadbirkor yoki korxona jamoasi tomonidan kiritilgan barcha mablag‘lar kapital deb nomlanadi. Agar aktivlarning barchasini mulkdor bir о‘zi kiritgan bо‘lsa, unda aktivlar kiritgan kapitalga teng bо‘ladi. Buni quyidagi tenglik bilan ifodalash mumkin: Aktivlar ═ Kapital. Agar mablag‘ni bir qismi chetdan jalb qilingan bо‘lsa, mulkdor jalb qilingan mablag‘ning egasiga qarzdor bо‘ladi. Bunday qarzdorlik, odatda, majburiyat deyiladi. Bu holatda yuqorida keltirilgan tenglik quyidagicha kо‘rinish oladi 56 : Aktivlar ═ Kapital + Majburiyatlar. Korxonada aktivlar (mablag‘lar) bilan kapital (mablag‘larni paydo bо‘lish manbaalari) har doim teng bо‘lishi kerak.Buxgalteriya hisobida mablag‘larni va ularning mabaalarini tengligi balans tuzish yо‘li bilan aniqlanadi. Aktivlar. Korxona mablag‘larining alohida turlaridan: binolardan, tovar zahiralaridan, ishlab chiqarish zahiralaridan, transport vositalaridan, mijozlarga bо‘lgan qarzlardan, kassadagi pullardan, bank schyotidagi pullardan va boshqalardan, majburiyatlari esa, korxonaga yetkazib berilgan tovarlar, ishlab chiqarish zahiralari, korxona manfaati uchun qilingan sarflar va korxonaga berilgan qarz mablag‘lar uchun tо‘lanadigan pullardan tashkil topadi. Kapitalni, odatda, о‘zining kapitali deb aytishadi. Balansning aktiv tomonida korxona aktivlari, passiv tomonida esa korxona mablag‘larining tashkil topish manbaalari va majburiyatlari kо‘rsatiladi. Buxgalteriya balansi chizma kо‘rinishda ikki tomonlama jadval shaklida ifoda qilinadi. Shartli tarzda, uning chap tomoni “aktiv”, о‘ng tomoni esa “passiv” deb nomlanadi. Balans tomonlarining nomlanishiga mos holda uning aktiv tomonida 56 Нидлз Б., Андерсон Х., Колдуэлл Д. Принципы бухгалтерского учета. Москва. Финансы и статистика. 2002, Frank Wood. Business accounting. I Volume ASKERI, 1992 y. 229 korxona aktivlari, passiv tomonida esa korxona kapitali (mablag‘larining tashkil topish manbaalari va majburiyatlari) kо‘rsatiladi (1-Jadval). Xulosa qilishimiz mumkinki, buxgalteriya balansi korxona mablag‘lari, Download 4.88 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|