Buxoro Davlat Universiteti 9-2 uzb guruhi talabasi Primova Taxminaning Filologlar uchun Matematika fanidan yozgan Mustaqil ishi

mulohazalardan biri chin, ikkinchisi xato, uchinchisiga orin’ bolmaydi’.


Masalan:


Hamma faylasuflar tabiyotshunosdir.


Bazi’ faylasuflar tabiyotshunos emas.


Bu ikki mulohaza bir vaqtda chin ham, xato ham bola’ olmaydi. Ulardan biri (Bazi’ faylasuflar tabiyotshunos emas) albatta chin, ikkinchisi xato, uchinchi mulohazaga orin’ yoq.’


Demak, Uchinchisi istisno qonuni:


Ikki zid yakka mulohazalarga nisbatan;


Umumiy tasdiq va joziy’’ingor mulohazalarga’ nisbatan;
Umumiy inkor va joziy’’ tasdiq mulohazalarga nisbatan


qollaniladi’.
Yetarli asos qonuni.Togri’’fikrlashga xos bolgan’ muhim xususiyatlardan biri isbotlilik, ishonchlilikdir. Fikrlash jarayonida buyum va hodisalar haqida chin muhokama yuritibgina qolmasdan, bu muhokamaning chinlikiga hechi


qanday shubha bolmasliki’ uchun, uni isbotlashga, asoslashga harakat qilinadi. Bunda chinligi avvaldan malum’ bolgan’ va ozaro’ mantiqiy boglangan’ mulohazalarga asoslaniladi, yani ’ bayon qilingan fikrning chinligi avvaldan malum’ bolgan,’ tasdiqlangan boshqa bir fikr, mulohaza bilan taqqoslanadi. Tafakkurning bu xususiyati yetarli asos qonuni orqali ifodalanadi.