1) fikrning rostligi tasdiqlanadi: darhaqiqat, haqiqatan, haqiqatda,
filhaqiqat (arx.);
2) fikrning qat’iyligi ta’kidlanadi: shubhasiz, shaksiz, so‘zsiz;
3) ishonch: albatta;
4) anglatilayotgan voqelikning yuzaga kelishi tabiiy ekanligini
bildiradi: tabiiy, o‘z-o‘zidan;
5) fikrning chinligi eslatiladi: to‘g‘ri, xoynahoy, muhaqqaq
(arxaik), aslida, darvoqe, rostdan.
2. Fikrning noaniqligini ifodalaydigan modal so‘zlar:
1) fikrning taxminiyligini bildiradi: shekilli, chamasi, chog‘i;
2) fikrning gumonli ekanligini bildiradi: ehtimol, balki;
3) fikrning tusmolli ekanini bildiradi: aftidan;
4) fikrning chinligiga gumon ham, ishonch ham bildiradigan:
har holda, har qalay.
3. Fikrning tartibi: avvalo, avvalambor, birinchidan, ikkinchidan.
4. Fikrning dalillanishi: masalan, jumladan, chunonchi.
5. Xulosa: xullas, demak, nihoyat, xullas kalom.
6. Achinish: afsus, attang, esiz, nachora.
7. Zaruriyat: kerak, zarur, lozim.
8. Quvonch: xayriyat.
9. Mavjudlik va mavjud emaslik: bor, yo‘q.
Bulardan tashqari: binobarin, zero, holbuki, vaholanki kabi modal
so‘zlar ham mavjud.
Modal so‘zlarning ko‘pchiligi mustaqil so‘zlardan o‘sib chiqqan.
1. Otdan: aftidan, haqiqatan, haqiqatda, darhaqiqat, filhaqiqat,
mazmuni, ehtimol, chog‘i, chamasi, mayli, go‘r/go‘rga, darvoqe, aslida.
2. Sifatdan: yaxshi(ki), to‘g‘ri// to‘g‘risi// to‘g‘rirog‘i, so‘zsiz,
shubhasiz, shekilli, rost//rosti, tabiiy//tabiiyki, ma’lumki, ochig‘i,
muhaqqaq.
3. Ravishdan: albatta, rostdan, chindan.
4. Fe’ldan: hoynahoy (tojikcha xohi-naxohi so‘zidan), demak,
deylik, olaylik.
Do'stlaringiz bilan baham: |