Buyuk britaniyaning

Ilmiy – texnologik zonalar. Ilmiy texnologik zonalarni alohida mustaqil 
guruhga ajratish mumkin. Zamonaviy tilda ular texnologik parklar, texnopolislar, ilmiy 
parklar, texnologik markazlar, ishchi markazlar deb ataladi. Buyuk Britaniyada mavjud 
tadqiqot parklarida ilmiy texnika yangiliklari texnik na’munasi yaratilish bosqichigacha 
ishlab chiqiladi. Bunday parklar sanoat kompaniyalari, ilmiy tadqiqot va tajriba – 
konstruktorlik korxonalarini o’zida birbirlashtiradi. Bostondagi park komputer 
texnikasini ishlab chiqaruvchi 700 ta sanoat korxonasini o’z ichiga oladi. Lekin va ilmiy 
ko’rilmalar uchun ajratilgan 22 mln kv fut hududning 2/3 qismini ilmiy – tadqiqot va 

---

19
tajriba – konstruktorlik bilan shug’ullanuvchi korxonalar egallaydi. Maxsus iqtisodiy 
zonalarni ushbu turini rivojlanishi va tarkibini taqqoslashda quyidagilarni aytib o’tish 
lozim: 1986 yil boshida Amerika Qo’shma Shtatlarida 100 dan ortiq park, Fransiya va 
Buyuk Britaniyada 80 yillarda parklar soni 3 dan 20 gacha va 36 gacha; Germaniyada 
18 tagacha oshdi. 80 yillar oxirida Evropada 60 ta park mavjud edi va yana 50 ta ilmiy 
park tashkil qilindi.Yaponiyada 20 ta texnopolis, Osiyoninig yangi industrlashgan
mamlakatlarida 10 ga yaqin texno parklar mavjud. Keyingi yillarda maxsus iqtisodiy 
zonalarning integratsion zonalar bilan hamkorligi rivojlanib bormoqda. Ular o’z 
navbatida milliy va dunyo iqtisodi bilan bog’liq bo’lgan erkin savdo zonalarini keltirib 
chiqaradi. Erkin iqtisodiy zonalarni rivojlantirishda Evropa umumiy bozorga va 
kelgusida mablag’ oqimi, ishchi kuchining harakatini, savdoga nisbatan ijtimoiy, soliq 
va pyl siyosatini ta’minlovchi to’liq iqtisodiy ittifoqni tuzishga intiladi. Buyuk Britaniya 
va boshqa Evropa davlatlarining o’z oldiga bunday vazifani qo’yishdan maqsad maxsus 
iqtisodiy zonaga a’zo bo’lgan davlatlarning iqtisodiy rivojlanish darajasini maksimal 
darajada tenglashtirish.
Ushbu jarayon XX asr boshlarida o’zining yakunlovchi bosqichiga o’tdi. Bunday 
umumiy bozorning hususiyati shundaki, tovarning bir qismini ishlab chiqarib, milliy 
iqtisod uchun qulay bo’lgan sifat Tovar bilan ayriboshlash imkomiyatini yaratadi.