C. J. Omarova,G. B. Sidrasulieva t. S. Bawatdinov «ximiya»

.8
- Laboratoriyaliq jumis 
 
Tema:
 
Duzlardın` gidrolizi.Gidrolizge tiyisli ta’jriybeler.
Jumistin’ maqseti: Gidroliz protsesinin’ jiljiwina ha’r qiyli faktorlar ta’sirlerin 
u’yreniw. 
A’sbap ha’m reaktivler: Probirkalar ha’m olar ushin shtativ, shisha tayaqsha, 
spirt lampasi, universal indikator qag`azi, fenolftalein, natriy xlorid, natriy atsetat, 
alyuminiy sulfat, tsink sulfat, natriy fosfat, natriy karbonat, tsink metali. FeCl
3
, 
Al(SO
4
)
3
, Na
2
CO
3
lardin’ 0,5 n eritpeleri, Bi(NO
3
)
3 
tin’ konsentrlengen eritpesi. 
 
1-ta’jribe. Gidroliz protsesinde eritpe ortalig’inin’ o`zgeriwi. 
Alti probirkag’a 1-2 ml den distillengen suw quyin’. Bir probirkani salistiriw 
ushin qaldirin’, qalgan bes probirkanin’ birinshisine natriy xlorid, ekinshisine 
natriy karbonat, ushinshisine alyuminiy sulfat, to`rtinshisine tsink sulfat ha’m 
besinshisine natriy fosfat duzlarinan bir qisimnan salin’. Eritpelerdi shisha 
tayaqsha menen aralastirin’ (shisha tayaqshani juwmastan bir probirkadan ekinshi 
probirkag’a tusirmen’). Har bir probirkadag’i eritpeni universal indikator qag`azi 
menen tekserin’. Indikator ren’inin’ o`zgeriwine qarap, har bir duz eritpesinin’ 
reaksiya ortalig’i haqqinda juwmaq shig’arin’. Baqlaw ha’m juwmaqlarin’izdi 
to’mendegi tablitsag’a jazin’: 
Tartib 
nomeri 
Duzlardin’ 
formulasi 
Indikator ren’inin’ 
o`zgeriwi 
Reaksiya 
ortalig’i 
Eritpenin’ pH 
ko’lemi 
1 
H
2
O 
2 
NaCl 
3 
Na
2
CO
3
4 
Al
2
(SO
4
)
3
5 
ZnSO
4
6 
Na
3
PO
4
Tekserilgen duzlardin’ qaysi biri gidrolizlenedi? Gidroliz reaksiyalarinin’ 
molekulyar ha’m ionli ten’lemelerin jazin’.