Cherchillning Fultondagi nutqi Chop etilgan19. 12. 2018MuallifZiyouz uz
Download 384.27 Kb. Pdf ko'rish
|
nutqlar
|
«haqiqatga intilish» degani) Hindistonni mustamlakachilar zulmidan ozod qilishda ulkan rol o‘ynabgina qolmay, butun dunyoda inson huquqlari uchun kurashga juda katta ta’sir ko‘rsatdi.
Ushbu falsafa zamirida kuch ishlatishdan tiyilish va jabr-zulmni sabr bilan yengish yo‘li bilan dushmanning vijdonini uyg‘otishga intilish yotadi.
* * *
1916 yil 4 fevralda, Banoras shahridagi Hind universitetining ochilish marosimida so‘zlangan nutq
…Shu muqaddas shaharda, ushbu yirik universitet qoshida bu oqshom o‘z millatdoshlarimga chet tilida murojaat qilishga majbur bo‘lganim hammamiz uchun ham haqoratli bir holdir.
…Dekabr oyida men kongressning sessiyalarida qatnashdim. Zalda bu yerdagidan ham ko‘p odam bor edi, sizga faqat hind tilida so‘zlangan nutqlargina ularning qalbini junbushga keltirdi desam ishonasizmi? Hamma hindchani biladigan Banorasda emas, Bombeyda (hozirgi Mumbay shahri 1995 yilgacha Bombey deb atalgan) shunday bo‘lgan edi.
Ammo hind tili va Bombey prezidentligi shevalari o‘rtasida hind va ingliz tillari o‘rtasidagichalik katta farq yo‘q, shu bois kongress majlislarida kim hind tilida gapirgan bo‘lsa ishtirokchilar uni to‘liq tushunishdi. Universitet bu yerga keluvchi yoshlarga ularning o‘z ona tilida bilim berish choralarini ko‘radi deb umid qilaman.
Tilimizda o‘zimiz aks etamiz, shunday ekan, agar siz nozik fikrlarni aniq ifodalash uchun tilimiz nihoyatda kambag‘allik qiladi deydigan bo‘lsangiz, ochig‘ini ayting: bundan ko‘ra hammamiz bitta qolmay qirilib ketganimiz yaxshi emasmi?
Oramizda ingliz tili Hindistonning milliy tili bo‘lishini xohlaydigan biron kishi bormi? Xalqimizga bunday qiyinchilikning nima keragi bor? Bir on bo‘lsa ham o‘ylab ko‘ring, bizning yoshlarimiz bilan ingliz yoshlarining sharoiti barobarmi?
…Bizni uddaburon emassizlar deb ayblashadi. Umrimizning qimmatli yillarini yot tilni o‘rganishga sarflashga majbur bo‘lganimizdan keyin qanday uddaburon bo‘laylik?
…Biz faqat inglizcha ta’lim olamiz. Albatta, buning ta’siri sezilib turadi. Tasavvur qiling, oxirgi ellik yil mobaynida biz o‘z ona tilimizda ta’lim olganimizda nimalarga erishgan bo‘lur edik?
Bugun ozod Hindistonda yashayotgan bo‘lur edik, odamlar ma’rifatli bo‘lur edi, ammo o‘z uyidagi begonalardek ko‘rinmas, aytgan gaplari ham xalqning yuragiga yetib borar edi.
Ular kambag‘alu qashshoqlarning orasida mehnat qilgan bo‘lur edi va ushbu ellik yil ichida ular erishgan hamma narsa millat boyligiga aylanar edi. Biroq hozir hatto ahli ayollarimiz ham bizning eng yaxshi, ilg‘or g‘oyalarimizni tushunishdan ojizdirlar…
…Men umumiy ahvoldan gapirdim, modomiki kaminaga ehtirom ko‘rsatib sizga murojaat qilish imkonini bergan ekansiz, to‘g‘risini aytaman. Albatta, biz avtonomiya talab qilishimiz va shu asnoda ushbu masalalarni yaxshilab tushunib olishimiz kerak.
Sizga boshqa bir holatni aytib beray. Bizning kechagi munozaramizga rahbarlik qilgan maxaraja janobi oliylari hind xalqining qashshoqligi haqida gapirdi. Boshqa notiqlar ham shuni ta’kidlashdi. Lekin vitse- qirol universitetning tamal toshini qo‘ygan pandalda (pandal — hindcha ulkan chodir, bostirma) biz nimaning guvohi bo‘ldik?
Shubhasiz, ajoyib tomosha bo‘ldi: dabdabali ziyofat, naq parijlik eng yaxshi zargar shaxsan o‘zi kelib ko‘rishi kerak bo‘lgan taqinchoqlar ko‘rgazmasi deysiz. Azizlar, men bashang kiyingan oqsuyaklar va millionlab qashshoqlarni solishtirayapmanu zodagonlarga qarata: «Siz vatandoshlaringizning ahvolini o‘nglash uchun o‘z taqinchoqlaringizni yulib olib ularga bermaguningizcha Hindiston balolardan xalos bo‘lolmaydi», — degim keladi.
Bir narsaga aminman, qirolga ham, lord Hardingga (Charlz Harding 1910 yil 23 noyabrdan 1916 yil 4 aprelgacha Hindiston general-gubernatori bo‘lgan) ham ul zotlarga bo‘lgan benihoya hurmatimizni ko‘rsatish uchun boshdan oyoq qimmatbaho taqinchoqlarga burkanishimizning hech keragi yo‘q. Sizga shaxsan qirol Georgning (Georg beshinchi 1910 yil 6 maydan 1936 yil 20 yanvargacha hozirgi Buyukbritaniya va Shimoliy Irlandiya birlashgan qirolligi qiroli bo‘lgan. 1922 yil 6 dekabrgacha bu davlat Buyukbritaniya va Irlandiya birlashgan qirolligi deb atalgan) fikrini yetkazib qo‘ymoqchiman: unga bunday izhori sadoqat kerak emas.
Katta hind shaharlaridan birida — Britaniya Hindistonidami yo bizning oqsuyak dohiylarimiz boshqaradigan Hindistondami, farqi yo‘q — ulkan saroy qurilayotganini eshitsam menga alam qilib ketadi va «Dehqonlar mehnati bilan topilgan pullar mana nimalarga sarflanayotgan ekan» deb o‘yga tolaman.
Mamlakatimiz aholisining to‘rtdan uch qismidan ko‘prog‘i dehqonlar axir, ushbu zahmatkashlar haqida janob Xigginbotam kechagina o‘z ona tilida «bir boshoq o‘rniga ikki boshoq yetishtiradigan odamlar bular» degan edi.
Agar biz dehqonlarni ko‘kartirmasak, topgan-tutganining deyarli barchasini olib qo‘ysak yoki kimlardir tortib olishiga indamay qarab tursak, qalbimizda mustaqillik ruhidan asar ham qolmagani shu emasmi? Dehqonlar bizning najotkorlarimizdir. Najotni bizga yuristlar ham, vrachlar ham, boy zamindorlar ham berolmaydi.
Martin Lyuter King. Umidim shuldirki… Chop etilgan01.11.2018MuallifZiyouz.uz
Martin Lyuter King bu nutqni 1963 yil 28 avgustda negrlar ish o‘rinlari va ozodlik istab Vashingtonga yurish qilgan vaqtda Linkoln haykalining poyida so‘zlagan. Bu Amerikada 1955 — 1968-yillari davom etgan fuqaro huquqlari uchun kurash harakatidagi eng muhim palla edi. Kingning nutqi Amerika tarixidagi eng yaxshi nutqlardan biri hisoblanadi.
Martin Lyuter King (15.01.1929-4.04.1968) — AQShdagi qora tanlilarning grajdanlik huquqlari uchun kurash harakatining yetakchisi. Amerika jamiyatini demokratlashtirishga qo‘shgan hissasi uchun 1964 yilda Nobel mukofoti bilan taqdirlangan.
1865 yilning dekabr oyida AQSh konstitutsiyasiga O‘n uchinchi tuzatish kiritilishi bilan mamlakatda qullik rasman bekor qilingan.
* * * Bugun biz soyai davlatida yig‘ilgan buyuk amerikalik bundan yuz yilcha burun Negrlarni ozod qilish to‘g‘risidagi proklamatsiyani imzolagan edi. Bu muhim farmonga adolatsizlikning kuydiruvchi taftida jizg‘anak bo‘lgan millionlab qora qullar ulug‘vor umid mayog‘i sifatida qaradilar. Uni shodlik tongi, uzoq davom etgan asirlik kechasining intihosi deb qabul qildilar.
Ammo oradan yuz yil o‘tgan bo‘lsa-da, g‘oyat noxush bir holatni tan olishimiz kerak: negr hamon ozod emas. Afsuski, bugun bir asr o‘tib ham negrning hayoti hamon segregatsiya (segregatsiya — irqiy kamsitish shakllaridan biri) kishanlari va diskriminatsiya zanjirlari bilan zimistonga aylantirilmoqda. Oradan yuz yil o‘tgan bo‘lsa-da, hamon negr farovon hayot ummonining o‘rtasidagi qashshoqlik orolida kun ko‘rmoqda. Yuz yildan buyon negr amerika jamiyatining pana-pastqam xilvatlarida ezilmoqda va o‘z yerida sig‘indi maqomida yashamoqda. Bugun biz bu yerga aynan shuning uchun, vaziyatning naqadar ayanchli ekanini ta’kidlash uchun keldik.
Biz davlatimiz poytaxtiga ramziy ma’noda chek bo‘yicha naqd pul olishga keldik deyishimiz mumkin. Bir paytlar respublikamizning tamal toshini qo‘yganlar Mustaqillik deklaratsiyasi va konstitutsiyadagi go‘zal so‘zlarni yozishar ekan, bu bilan har bir amerikalikka meros bo‘lib qoladigan o‘ziga xos vekselni imzolashgan edi. Ushbu veksel bilan hamma odamlarga yashash, ozod yashash huquqi, farovon turmush kafolatlangan edi.
Bugun shu narsa aniq bo‘ldiki, Amerika o‘zining rangli fuqarolariga ushbu veksel bo‘yicha to‘lovni amalga oshirishga qodir emas ekan. Qiyomat qarzini qaytarish o‘rniga Amerika negrlarning qo‘liga soxta chek tutqazdi, buni esa «mablag‘ yetishmaydi» belgisi bilan qaytardilar. Ammo biz adolat banki kasod bo‘lganiga ishonmaymiz. Ulkan imkoniyatlar xazinasiga ega davlatimizda mablag‘ yetishmasligiga ishonmaymiz. Shuning uchun ushbu chek bo‘yicha haqqimizni olgani keldik, bu chek bo‘yicha bizga erkinlik ganji va odillik kafolati berilishi kerak. Biz bu yerga, bu muqaddas joyga yana Amerikaga bugungi kunning qat’iy talabini eslatish uchun ham keldik.
Hozir ko‘ngilga taskin beradigan choralar bilan yoki tadrijiy qarorlar shaklidagi tinchlantiruvchi dorini ichish bilan qanoatlanib qoladigan payt emas. Segregatsiyaning zim-ziyo vodiysidan irqiy adolatning charog‘on yo‘liga chiqish vaqti keldi. Hamma imkoniyatlar eshigini ochish mavridi keldi. Bizning millatimizni irqiy adolatsizlikning bilqillama qumloqlaridan birodarlikning mustahkam qoyasiga olib chiqish fursati yetdi.
Negrlarning qat’iyatini yetarlicha baholamaslik va ushbu fursatning juda ham muhimligini e’tiborga olmaslikning oqibati davlatimiz uchun g‘oyat xavfli bo‘lishi mumkin. Erkinlik va tenglikning ruhlantiruvchi kuzi kelmaguncha negrlarning haqli noroziligining jazirama yozi tugamaydi. 1963 yil intiho emas, ibtidodir. «Negr bir qizishib ketdi-da, endi sovuydi» deb o‘ylayotganlar qattiq adashadi, chunki bizning millat bundan buyon eskicha yashay olmaydi. Negrga uning fuqarolik huquqlari berilmaguncha Amerika tinchlik-xotirjamlik nimaligini bilmaydi. Adolatli yorug‘ kun kelmaguncha inqilobiy bo‘ronlar davlatimiz asoslarini zirillataveradi.
Adolat saroyining tabarruk ostonasida turgan xalqimga aytadigan yana bir gapim bor. O‘zimizning haqqoniy o‘rnimizni egallash jarayonida bizni nojo‘ya harakatlarda ayblashlariga zamin yaratib bermasligimiz kerak. Keling, ozodlikka bo‘lgan tashnaligimizni alam va nafrat kosasidan suv ichib qondirmaylik.
Biz o‘z kurashimizni hamisha o‘z qadrimizni bilgan va tartib-intizomga rioya qilgan holda olib borishimiz kerak. Ezgu maqsadni ko‘zlagan noroziligimiz zo‘ravonlikka aylanib ketishiga yo‘l qo‘ymasligimiz zarur.
Biz jismoniy kuchga ruhiy kuch bilan javob berib, ulug‘vor yuksaklikka erishishga harakat qilishimiz lozim. Negrlar jamiyatida hukm surayotgan favqulodda jangovarlik barcha oq odamlarda bizga nisbatan shubha, ishonchsizlik uyg‘otmasligi kerak, chunki bizning oq birodarlarimizning ko‘pchiligi ularning taqdiri bizning taqdirimiz bilan chambarchas bog‘liqligini, ularning erkinligi bizning erkinligimiz bilan muqarrar ravishda bog‘liqligini anglab yetishgan, ularning bugun shu yerda hozir bo‘lganligi shundan dalolat beradi. Biz yolg‘iz o‘zimiz maqsadga erisha olmaymiz. Harakatni boshlar ekanmiz, nima bo‘lganda ham olg‘a intilishga qasamyod qilishimiz kerak.
Biz ortga qayta olmaymiz. Fuqarolik huquqlarining fidoyi himoyachilaridan «Siz qachon tinchiysiz?» deb so‘rovchilar bor. Uzoq safar tufayli yo‘l azobini tortgan birodarlarimiz hordiq chiqarish uchun yo‘l bo‘yidagi motellar va shahar mehmonxonalaridan qo‘noq olmaguncha biz hech qachon tinchimaymiz. Negrning bir joydan boshqa joyga ko‘chishining asosiy turi kichik gettodan (getto — irqiy, milliy yoki diniy jihatdan past tutilgan aholi guruhi uchun ajratilgan kvartal, mahalla) katta gettoga ko‘chish bo‘lib qolaverar ekan, biz tinchimaymiz. Missisipidagi negr ovoz bera olmas ekan, Nyu-Yorkdagi negr esa ovoz berishda ma’ni yo‘q deb hisoblashda davom etar ekan, biz tinchimaymiz. Yo‘q, adolat arig‘i, odillik daryosi to‘lib oqmas ekan, biz hech qachon tinchimaymiz, xotirjam bo‘lishga haqqimiz yo‘q.
Ko‘pchiligingiz bu yerga og‘ir ko‘rgilik va azob-uqubatlarni boshdan kechirib kelganingizni hech qachon unutmayman. Ba’zilaringiz turmaning tangu-tor kameralaridan to‘g‘ri shu yerga kelgansiz. Ba’zilaringiz ozodlikka intilishingiz tufayli boshingizga politsiyaning qahru-g‘azabi va ta’qib toshlari yog‘ilgan joylardan kelgansiz. Siz haq yo‘lida uzoq vaqt dard chekkan odamlarsiz. Nohaq chekilgan azob-uqubatning ajri borligiga ishongan holda ishlashda davom eting.
Missisipiga qayting, Alabamaga qayting, Luizianaga qayting, shimoliy shaharlarimizdagi gettolar va xarob mahallalarga qayting, bilingki, bu vaziyatqanday bo‘lmasin o‘zgarishi mumkinva albatta o‘zgaradi. Keling, umidsizlik girdobida qiynalmaylik.
Quloq soling, do‘stlarim, shuncha qiyinchilik va ko‘ngilsizliklarga qaramay, mening bir umidim bor. Bu Amerika orzusiga chuqur singib ketgan umiddir.
Umidim shuldirki, millatimiz qaddini tik tutadiganva uning «Hamma odamlar teng huquqli qilib yaratilgan» degan aqidasi ro‘yobga chiqadigan kun keladi.
Umidim shuldirki, kun kelib Jorjiyaning qirmizi zaminida sobiq qullarning bolalari bilan sobiq quldorlarning bolalari birodarlarday bir dasturxon atrofida o‘tira oladigan bo‘ladilar.
Umidim shuldirki, kun kelib hatto adolatsizlik va jabr-zulmdan tinkasi qurigan Missisipidek sahroyi shtat ham adolat va ozodlik chechaklari gullab-yashnagan vohaga aylanadi.
Umidim shuldirki, kun kelib mening to‘rt bolam ularga terisining rangiga qarab emas, bor fazilatu qusurlariga qarab baho beriladigan mamlakatda yashaydigan bo‘ladi.
Umidim shuldirki, kun kelib hozirgi gubernator: «Shtatning ichki ishlariga aralashmanglar, kongress qabul qilgan qonunlarning bizga daxli yo‘q, ularni tan olmaymiz», — deya iddao qilayotgan Alabama shtatida vaziyat o‘zgarib, jajji-jajji qora bolakaylar va qizchalar jajji-jajji oq bolakay va qizchalar bilan xuddi aka- uka va opa-singillarday qo‘l ushlashib yuradigan bo‘ladilar.
Umidim shuldirki, kun kelib barcha pastliklar ko‘tariladi, hamma tepalik va tog‘lar pasayadi, qir-adirlar tekislikka aylanadi, qiyaliklar tekislikka do‘nadi. Yaratganning buyukligi ko‘z o‘ngimizda namoyon bo‘lib, barcha bandalar birgalikda buning guvohi bo‘ladilar.
Biz shundan umidvormiz. Janubga men shunday ishonch bilan qaytaman. Shu ishonch bilan biz chorasizlik tog‘idan umid toshini kesib ola olamiz. Shu ishonch bilan biz xalqimizning g‘ala-g‘ovur ovozini birodarlikning ajoyib simfoniyasiga aylantira olamiz. Shu ishonch bilan biz birgalikda mehnat qila olamiz, birgalikda ibodat qila olamiz, birga kurasha olamiz, turmaga birga keta olamiz, bir kunmas-bir kun ozod bo‘lishimizni bilgan holda ozodlikni birgalikda himoya qila olamiz.
Bu kun barcha odamlar ushbu so‘zlarga yangicha ma’no baxsh etib kuylay oladigan kun bo‘ladi: «Ey ona diyorim, ozod, hur zamin, men seni madh etgum. Ajdodlarim xoki yotgan muqaddas tuproq, sayyohlar mangu intiladigan zamin, barcha tog‘laringda ozodlik taronasi taralsin!».
Amerika buyuk mamlakat bo‘lishi uchun aytganlarim ro‘yobga chiqishi shart. Nyu-Hempshirning ajoyib tepaliklari uzra ozodlik qo‘shig‘i yangrasin!
Nyu-Yorkning azim tog‘lari uzra ozodlik qo‘shig‘i yangrasin! Pensilvaniyaning purviqor Allegan tog‘lari uzra ozodlik qo‘shig‘i yangrasin!
Koloradoning qor bosgan Qoyali tog‘lari uzra ozodlik qo‘shig‘i yangrasin! Kaliforniyaning egri-bugri cho‘qqilari uzra ozodlik qo‘shig‘i yangrasin!
Tennesidagi Lukaut tog‘i uzra ozodlik qo‘shig‘i yangrasin! Missisipidagi har bir adir va tepalik uzra ozodlik qo‘shig‘i yangrasin!
Har bir tog‘ bag‘rida ozodlik qo‘shig‘i yangrasin! Ozodlik qo‘shig‘i yangrashiga, uning har bir qishloq va ovulda, har bir shtat va har bir shaharda yangrashiga imkon bersak, hamma odamlar, qoralar va oqlar, yahudiylar va majusiylar, protestantlar va katoliklar bir-birlarining qo‘llaridan tutib negrlarning qadimgi ma’naviy gimnini kuylay oladigan kun kelishini tezlashtira olamiz: «Nihoyat biz ozodmiz! Nihoyat biz ozodmiz! Qodir egamga ming qatla shukur, nihoyat biz ozodmiz!».
Hasan Karvonli tarjimasi Malala Yusufzay: «Bizning eng qudratli qurolimiz kitobu qalamimizdir» Chop etilgan24.10.2018MuallifZiyouz.uz
Malala Yusufzay 1997 yil 12 iyulda Pokistonda tug‘ilgan.
Otasi Ziyovuddin Yusufzay – shoir, davlat maktablari tizimida ishlaydi. Toliblar ular yashaydigan Svat vodiysida hukmronlik o‘rnatgach, qizlarning maktabga qatnashini taqiqlab qo‘yadi. Shu bois 2009 yildan Malala VVS uchun «Gul Makay» (Bo‘tako‘z) taxallusi bilan blog yurita boshlaydi. Unda bolalarning ta’lim olishga bo‘lgan huquqlarini himoya qilib, toliblarning johilligini fosh etadi.
2012 yilning 9 oktyabrida toliblar uning joniga qasd qiladi. Toliblarning maktab avtobusiga uyushtirgan hujumi natijasida Malala va uning yonida o‘tirgan ikki qiz jarohatlanadi. Og‘ir ahvoldagi yarador qiz Peshovardagi shifoxonaga olib boriladi. 15 oktyabrda esa Malala Buyukbritaniyaning Birmingem shahridagi harbiy gospitalga ko‘chiriladi.
Malalaga qilingan suiqasd butun dunyoda qizg‘in bahs-munozaralarga sabab bo‘ldi. Pokistonda ikki milliondan ziyod kishi Malala bilan birdamlik ramzi sifatida hukumat nomiga yozilgan «Ta’lim olish huquqi» degan iltimosnomaga qo‘l qo‘ydi.
2013 yili oktyabr oyida Buyukbritaniyada Malala Yusufzayning ingliz jurnalisti Kristina Lemb bilan hammualliflikda yozilgan «Men Malalaman» nomli avtobiografik kitobi chop etildi.
Malala Yusufzay 2014 yil 10 oktyabrda Nobel mukofotiga sazovor bo‘lgan. Shuningdek, Malala yana bir nechta xalqaro mukofotlar bilan ham taqdirlangan. U butun dunyo bolalarining ta’lim olishiga ko‘maklashuvchi «Malala fondi»ning asoschisidir.
Malala tug‘ilgan kun – 12 iyul BMT qarori bilan «Malala kuni – bolalarning ta’lim olishi uchun kurash kuni» deb belgilangan.
* * * 2013 yilning 12 iyulida BMT Yoshlar assambleyasida so‘zlangan nutq
Bismillahir rohmanir rohiym. Muhtaram Bosh kotib Pan Gi Mun janoblari, hurmatli Bosh assambleya raisi Vuk Jeremik, Global ta’lim bo‘yicha BMTning faxriy elchisi janob Gordon Braun, hurmatli ustozlar va mening qadrdon aka-ukalarim, opa-singillarim, assalomu alaykum!
Uzoq vaqtdan so‘ng siz bilan yana uchrashib turganimdan g‘oyat xursandman. Bu dargohda sizdek ulug‘ odamlar davrasida bo‘lish xotiramda umrbod saqlanib qoladigan farahbaxsh hodisa. Huzuringizga marhuma Benazir Bxuttoning ro‘molini boshimga o‘rab kelish sharafiga musharraf bo‘lganim ham menga cheksiz quvonch bag‘ishlaydi. Azbaroyi hayajonlanganimdan gapimni nimadan boshlashni ham bilmayapman. Odamlar mendan qanday gap kutayotganini bilmayman, avvalo, hammamizni inson qilib yaratgani uchun Ollohga beadad shukur, mening tezda oyoqqa turib yangi hayot boshlashimni so‘rab duo qilganlarga mingdan-ming rahmat. Odamlar meni shunchalik yaxshi ko‘rishini tasavvurimga sig‘dira olmaganman. Men butun dunyodan yaxshi tilaklar bildirilgan minglab maktublar va sovg‘alar oldim. Ularning barchasi uchun barcha do‘stlarga tashakkur aytaman. Beg‘ubor tilaklari og‘ir damlarimda qalbimga dalda bo‘lgan bolajonlardan minnatdorman. Duolari bilan menga umr tilab turgan yoshi ulug‘larga qulluq. Yana oyoqqa turishim va kuchga to‘lishimga yordam bergan Pokiston va Buyukbritaniyadagi shifoxonalarning qo‘li yengil vrachlari, farishtamonand hamshiralari va barcha xodimlariga hamda Birlashgan arab amirliklari hukumatiga minnatdorlik bildirmoqchiman.
Men Bosh kotib Pan Gi Mun janoblarining, BMTning global ta’lim bo‘yicha faxriy elchisi Gordon Braun va BMT Bosh assambleyasi raisi Vuk Jeremikning global ta’limga oid tashabbus va sa’y-harakatlarini jonu dilim bilan qo‘llab-quvvatlayman. Ular bizni tinmay harakat qilishga undamoqda. «Intilganga tole yor» deb bejiz aytmaganlar axir. Qadrli aka-ukalar, opa-singillar, shuni doim yodda tuting: Malala kuni faqat mening kunim emas. Bu kun o‘z huquqini talab qilayotgan har bir ayolning, har bir o‘g‘il-qizning kunidir. O‘z huquqlarini nafaqat talab qiluvchi, balki ezgu maqsadi – tinchlik va tenglikka erishishga, ma’rifatga bor kuchi bilan intiluvchi, inson huquqlari uchun kurashuvchi yuzlab fidoyilar bor.
Terrorchilar minglab kishilarni o‘ldirdi, millionlab kishilarni yaraladi. Men jabrlanuvchilardan bittasiman, xolos. Mana qarshingizda turibman. Mana qoshingizdaman: ko‘pchilik orasidagi yolg‘iz bir qizcha. Men o‘zim haqimda gapirayotganim yo‘q, mening ovozim tinch yashash huquqi uchun, insoniy haqlari uchun – ularga odamdek munosabatda bo‘lishlari uchun, hammaga teng imkoniyat berilishi uchun, ta’lim olish huquqi uchun kurashganlarning ovozidir.
Qadrli do‘stlar, 2012 yilning 9 oktyabrida toliblar menga qarata o‘q uzdi. Do‘stlarimni ham o‘qqa tutdi. Ular bizning ovozimizni o‘q bilan o‘chirmoqchi bo‘ldi, biroq bu niyatiga erisha olmadi. Ularning kutganining aksi bo‘lib, ovozimizga minglab ovozlar qo‘shildi. Terrorchilar bu qizning maqsadini o‘zgartiramiz, intilishlarini to‘xtatamiz deb o‘ylashdi. Ammo mendagi zaiflik, qo‘rquv va umidsizlik o‘rnini kuch, jasorat va iroda egalladi. Hayotimda bundan boshqa o‘zgarish bo‘lgani yo‘q. Men o‘sha Malalaman, niyatlarim, umidlarim, orzularim ham o‘sha-o‘sha. Qadrli aka-ukalar, opa-singillar, men hech kimga qarshi emasman. Bu yerda toliblarga yoki boshqa har qanday terrorchilik guruhiga yomonlik tilamoqchi emasman. Men bu yerda har bir bola ilm olish huquqiga egaligi haqida gapirmoqchiman. Men toliblarning va barcha terrorchi-yu ekstremistlarning ham farzandlari ilm olishini, ma’rifatli bo‘lishini xohlayman. Men hatto o‘zimga o‘q otgan tolibga ham yomonlikni istamayman. Hatto qo‘limda qurolim bo‘lganda ham uni otmagan bo‘lardim. Bu tuyg‘u men rahmdillikda tengi yo‘q hazrati payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalomdan, Iso Masihdan, Buddadan o‘rgangan rahm-shafqat tuyg‘usidir. Bunday qarash kaminaga Martin Lyuter King, Nelson Mandela va Muhammad Ali Jinnadan merosdir. Ana shu kuch ishlatishdan voz kechish falsafasini men Gandidan, Bacha Xondan, Tereza onadan Download 384.27 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|