Chiqiladi. Fermentlar zamonaviy dori vositalari qatoriga kiritilgan. Vino, pivo, non va non

Ikkinchidan, fermentlar juda o'ziga xosdir ; har bir fermentning ta'siri bir tomondan tuzilishi bo'yicha o'xshash (substrat o'ziga xosligi), boshqa tomondan esa transformatsiya turi (reaktsiyaning o'ziga xosligi) bir yoki bir nechta substrat bilan qat'iy cheklangan . Buning yordamida ular boshqalarning tezligiga ta'sir qilmasdan, ma'lum bir reaktsiyani tezlashtiradi. Murakkab ko'p bosqichli reaktsiyalarning yuqori samaradorligi, shuningdek, hujayralar hujayra membranalarida lokalizatsiya qilingan muvofiqlashtirilgan polifermentativ tizimlarga ega bo'lganligi bilan bog'liq, buning natijasida jarayonlar talab qilinadigan yo'nalish va ketma-

ketlikda o'ta uyushgan holda boradi. Har bir ferment keyingi fermentning ta'siriga duchor bo'lgunga qadar substrat molekulasi tuzilishida ma'lum o'zgarishlarni keltirib chiqaradi. Agar fermentlar yuqori o'ziga xoslikka ega bo'lmasa, unda tirik organizmda uning o'limiga olib keladigan tartibli metabolizm bo'lmaydi. Uchinchidan, fermentlar tomonidan katalizlanadigan reaktsiyalar diapazoni g'ayrioddiy kengdir, xususan: fermentlar gidroliz, polikondensatsiya, oksidlanish-qaytarilish, dehidrogenlanish, aldol kondensatsiyasi, turli guruhlarning o'tish reaktsiyalarini va boshqa bir qator reaktsiyalarni katalizlaydi. Tanadagi barcha biologik ahamiyatga ega reaktsiyalar fermentativdir.


To'rtinchidan, hujayradagi fermentlarning o'z faoliyati qat'iy tartibga solinadi. Ferment sintezining tezligi, shuningdek, ularning konsentratsiyasi genetik nazorat ostida va kichik molekulalar tomonidan tartibga solinadi. Ushbu kichik molekulalar ko'pincha substratlar yoki bir xil fermentlar tomonidan katalizlangan reaktsiyalar mahsulotlaridir.

Bundan tashqari, fermentlar ham faol, ham nofaol shakllarda mavjud bo'lishi mumkin va har bir alohida holatda ularning aylanish tezligi va darajasi atrof- muhitning xususiyatlariga bog'liq. Fermentlarning biosintezi jarayoni ham fermentlar tomonidan katalizlanadi.

Fermentlar turli sanoat (tibbiyot, farmatsevtika, oziq-ovqat, kimyo, yengil) va qishloq xo'jaligida keng qo'llaniladi. Yuqori darajada tozalangan individual fermentlarni ishlab chiqarish va ulardan keng foydalanishni o'z ichiga olgan ferment sanoati paydo bo'ldi. Ferment preparatlari (hozirda bir necha o'nlab) tibbiyot va farmatsevtika amaliyotida oshqozon-ichak trakti kasalliklarini davolashda, yaralarni davolashda, qon pÿhtÿlarÿnÿn rezorbsiyasida, yallig'lanish jarayonlarini davolashda va turli kasalliklarni klinik diagnostika qilishda keng qo'llaniladi.