Chirchiq davlat universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi dsc

Natija: O‘quvchilarda molekulyar fizikaga doir nostandart topshiriqlarni takomillashtirish.

Topshiriq: Avtomobilingizga qaysi yoqilg‘i turidan foydalanasiz? (metan yoki propan)

Topshiriq: Avtomobilingizga qaysi yoqilg‘i turidan foydalanasiz? (metan yoki propan)

A) Bu savolga bir qarganda oddiy javob berish mumkin tanlov asosida javob olish mumkin.

B) Agar o‘quvchi fundamental bilimlaridan foydalanib bu gazlarning quydagi xususiyatlarini taxlil qilsa. Masalan: Metan yoki propan bu gaz turlarni tanlayotganda qandaydir ma’lumotlarga emas balki aniq fanda keltirilgan faktlarga tayanish to‘g‘ri tanlov bo‘ladi. Bu kreativ fikrlarning aniq ravon hosil bolishini va ijodiy qobilyatlarning shakllanishiga erishamiz. O’quvchi: Metan yoki propan qaysi biri qulay bo‘lishi uchun texnik va iqtisodiy ko‘rsatkichlari bilan keltirilib. Propan neftni qayta ishlash jarayonida olinadi va gaz holatida havodan ikki barobar o‘g‘ir bo‘ladi, suyultirilgan holida maxsus balonda 16 atm bosimi ostida saqlanadi. Suyultirilgan butan bilan aralashtirilib yoqilg‘i sifatida foydalanadi. Mavsumga qarab bu aralashma tarkibi yozda propan=40%, butan=60%, qishda propan=60%, butan=40%, gap shundaki butan propanga nisbatan ancha arzon propan ishlab chiqaruvchilar uning tarkibiga ko‘proq butan qo‘shishga harakat qiladi. Ammo butan past haroratda suyuq holatdan gaz holatga o‘tishi ancha sekin kechadi. Haydovchilar tilida perlivoniya hodisa yuzaga keladi gaz sizib chiqqanda avtomibil solonining yoki binoning pastki qismida to‘planadi, havodagi konsentratsiyasi 2,1% yetganda portlash yuzaga keladi.

. DARS JARAYONIDA NOSTANDART TOPSHIRIQLARNI QO’LLASH

Propanning dvigatellarga suyuqlik holda yetib boradi degan noto‘g‘ri tushuncha mavjud lekin 1 avloddan 4 avlodgacha barcha propan balonllari suyuq holatdan gaz holatga o‘tkazuvchi kamera bilan jihozlangan natijada propan ham metan kabi dvigatelga gaz holatda uzatiladi. Propan yoqilg‘isidan foydalanishda uchta muammo yuzaga kelishi mumkin, 1.Narxning barqaror emasligi,2.Ikkita gaz quyush shaxobchasida quyulgan gazda bir hil masofalarga yetmasligi, 3. Muammo propan gazining yoqimsiz hididir kabi fikrlar topshiriqni noodatiy yonshuvga undaydi.