Цзбекистон республикаси

II. Asosiy dizayn ta’limi
V-VII sinflar uchun mehnat ta’limi darslarida, sinfdan tashqari ishlarda 
dizayn ta’limini berish bo‘yicha Davlat ta’lim standartlariga asosan o‘quvchilarda 
rivojlantirilishi lozim bo‘lgan bilim, ko‘nikma va malakalarni ishlab chiqdik 
(yog‘ochlarga ishlov berish texnologiyasi yo‘nalishi misolida). 
V sinf: Materialni tejamli sarflash, texnik rasmi, loyihasi va chizmasi haqida 
tushunchalar. Yog‘ochga ishlov beruvchi kasblar. O‘ymakorlik. Loyihalash, 
kompozitsiyalash, ishlov berish va iqtisodiy masalalarni hisobga olish. 
Buyumlarning maketini tayyorlash. Bezak elementlarini ko‘chirish hamda 
mustaqil ijodiy naqshlar tuzish. Mahsulotlarning badiiy estetik xususiyatlarini 
tahlil qilish. Buyumlarning hajmli fazoviy tuzilishi. Praporsiya va marom. 
O‘zbekistonda badiiy hunarmandchilikni rivojlantirishning ahamiyati.
VI sinf: Yog‘ochga ishlov berish stanogi va parmalash stanogida dizayn 
buyumlar tayyorlash. Silindrik shakldagi buyumlar loyihasi. Naqsh turlari va 
ayrim xususiyatlar haqida tushunchalar. Naqsh turlari bo‘yicha eskizlar tayyorlash. 
Oddiy bezash ishlarini bajarish va buning uchun trafaretlar tayyorlash. Buyumlarni 
dizaynerlik еchimlarini hal qilish mashqlari. Plastiklik. Rang va ranglar 
uyg‘unligi.
VII sinf: Konstruksiyalash elementlari, materiallarning xususiyatlari, 
yog‘och buyumlarning eskizlari va ularni tayyorlash, kompozitsiya tuzish. 
Assimmetriya haqida tushuncha, buyumlarga naqsh chizish. Loyihalar asosida 

---

55 
buyum tayyorlash. Turli geometrik figuralardan tashkil topgan buyumlar loyihasi. 
Yog‘ochga ishlov beruvchi kasblarning umumiy xususiyatlari. Badiiy bezash 
ishlarida shakl, rang, tasvirlar va naqshlardan foydalanish. Badiiy harflar yozish, 
sayqal beruvchi bezatish asboblari bilan ishlash texnologiyasi. Mahsulotlarning 
sifati, estetik ko‘rinishi. Buyumning turlarini tahlil qilish. Dizaynerlik loyiha 
tuzish tartibini o‘rganish. Buyumning texnik mohiyati va go‘zalligi. Tayyor 
buyumlar sifatini tekshirish.