D lutfullayeva, R. Davlatova, M. Saparniyazova

hassaga ко ‘krak qadab turaverishdi.
5-amaliv ish. 
Egallagan bilimingizni savollarga javob berish 
asosida mustahkamlang.
1. Tilshunoslikda gapni bo‘laklarga ajratish masalasi yuzasidan 
qanday nazariy qarashlar shakllangan?
2. Gapda predikativlik qanday kesimlik shakllari orqali ifodalanadi?
3. 
Gap bo'laklari 
va 
gapning aktual bo'laklarga bo'linishi 
o‘rtasida 
qanday bog‘liqlik kuzatiladi?
4. Qaysi birliklar gapni aktuallashtiruvchi vositalar sanaladi?
5. Gapda bosh bo‘laklar qanday tartibda o‘rinlashadi?
6. 0 ‘zbek tilshunosligida gap bo‘laklari qanday tamoyil asosida 
turlarga ajratiladi?
7. Gapda kesimning maqomi qaysi xususiyatiga ko‘ra belgilanadi?
8. Tema-rema va ega-kesim munosabatida qanday farq kuzatiladi?
9. 0 ‘zbek tilida gap bo‘laklari qanday tartibda o‘rinlashadi?
10. Qanday qo‘llanishda gap bo‘laklarining inversiyasi sintaktik 
birlikning mohiyatini tubdan o‘zgartirib yuboradi?
11. Nima sababdan faqat kesim gapning boshqa bo‘lakIariga 
nisbatlanmagan holda aniqlanadi?
12. Qanday tuzilishdagi gaplarda kesimlik ma’nolari maxsus shakllar 
yordamisiz faqat о (nol) shakl orqali ifodalanadi?
181

---

13. Qanday tuzilishdagi gaplarda eganing qo‘llanishi muhim 
bo‘lmaydi?
14. Kesim 
va 
kesimlik 
tushunchalari nimani anglatadi?
15. 0 ‘zbek tilidagi gaplaming shakllanishida muhim bo‘lgan, uning 
mazmuniy va grammatik markazi hisoblanuvchi bo‘lagi (bo‘laklari) qaysi?
16. Kesim tuzilishiga ko‘ra qanday turlarga bo‘linadi?
17. Ega gap qurilishida qanday mavqega ega?
18. Gap kesimi qo‘shimchalaridan anglashilib turadigan, shaxs-son 
ma’nosini aniqlashtiruvchi bo‘lak qanday nomlanadi?
19. Mustaqil va nomustaqil kesim qanday farqlanadi?
20. Qanday vaziyatda kesim bilan ega son shakli bo'yicha 
moslashmaydi?
UYGA VAZIFA