D lutfullayeva, R. Davlatova, M. Saparniyazova

xix»lab yo'lga tushdi. Chiqib ketayotganida chol-kampir pichir-pichir 
qilayotganini sezdim. Bobomning «а?» degani qulog'imga chalindi.
- Pish-e! - oyog'imga suykalgan mushukni bir tepgan edim, «big'» 
etib uch qadamcha nariga borib tushdi. Oyim dik etib о ‘midan turdi.
- Voy-voy-voy, sodda mug ‘ambirey! - ikki qo ‘llab yuzimdan ushlab 
ко 'zlarimga tikildi.
Cholimning aytishicha tabib sigirini ham sizlab gapirarkan. «Chu» 
demay, «chuing» derkan.
- Shoshma, Qorako ‘z, shoshma... Drr! Xop!
Ana bo ‘Idi. Ketdik.
- Chu, birodar.
%
11-amaliy ish. Egallagan bilimlaringizni savollarga javob 
berish orqali mustahkamlang.
1. Qaysi tilshunos olimlaming taqlid so‘zlar tadqiqiga oid ilmiy 
izlanishlarini bilasiz?
2. O'zbek tilida taqlid so‘zlar qanday morfologik xususiyatlarga ega?
3. Taqlid so‘zlar qanday xususiy belgilari asosida farqlanadi?
4. Taqlid so‘zlaming mustaqil so‘zlar bilan o‘xshashlik belgilari 
nimada kuzatiladi?
130

---

5. Taqlid so'zlar ma’no jihatdan qanday turlarga bo‘lib o‘rganiladi?
6. Taqlid so‘zlar gapda qanday sintaktik vazifalami bajaradi?
UYGA VAZIFA
^  
A.Qahhor asarlaridan taqlid so‘zlar ishtirok etgan gaplami 
ajratib ko‘chiring. Taqlid so‘zlaming gapdagi sintaktik vazifasini aniqiang.
■S 
Ilmiy manba va darsliklar bilan tanishib quyidagi savollarga 
javob yozing.
1. Nima uchun ayrim ilmiy manbalarda taqlid so‘zlar mustaqil so‘zlar 
turkumiga kiritilgan?
2. Sh.Rahmatullayevning “Hozirgi adabiy o‘zbek tili” (-Toshkent: 
“Universitet”, 2006. 213-215-b) darsligida taqlid so‘zlar nima uchun tasvir 
birliklari turkumiga. kiritilgan? Olimning fikriga munosabat bildiring.
^  
“Yoz yomg‘iri” mavzusida ma’rifiy matn tuzing. Unda 
taqlidiy so‘zlardan keng foydalanishga harakat qiling.
^  
Ulug‘bek Hamdam asarlaridan tovushga taqlid so‘zlar ishtirok 
etgan 10 ta gap topib ko‘chiring. Ulaming sintaktik vazifasiga izoh bering.
Undov so‘zlar
1-amaliy ish. “ Iushunchalar tahlili” metodi orqali 
mavzuga oid tayanch tushunchalarga izoh bering. 0 ‘qituvchingiz bergan 
qo‘shimcha ma’lumotlami 3-ustunga qayd eting.