Dag‘al dispers sistemalar

Suvda 
Organik 
eritmalarda 
molekulyar
eritma 
zol

---

 SFM larning о‘ziga hos xususiyatlari - bu ularning yuvish, kо‘pik 
hosil qilish va solyubilizatsiyallash (suvli mitsellyar eritmalarda organik 
moddalarni erishi) xususiyatlaridir. Yuvish va kо‘pik hosil qilish 
xususiyatlari xalq hoʻjaligida ahamiyatga ega bо‘lsa, ularning 
solyubilizatsiyalash xususiyatlari dori preparatlarni ishlab chiqarishda 
katta ahamiyatga ega. 
О‘z tarkibida SFM ni saqlaganligi uchun, dori darmon preparatlari 
tanlab ta’sir etadi. Masalan, aspirin qonni suyultiradi, lekin me’da 
shirasining kislotaligini oshiradi, shuning uchun u ichak devorlaridan 
sо‘rilishi maqsadga mufoviqdir. Bu tanlash xususiyatini dori tarkibiga 
kiruvchi 
sirt 
faol 
moddalar 
beradi. Ular solyubilizatsiyalash 
xususiyatlarini namoyon etganda mitsellalar о‘zining ichki qismiga 
organik modda molekulalarini qamrab olib, dori moddani qutbsiz 
muhitga – ularni erish joyiga yetkazib beradi. 
O’t kislotalarining o’z-o’zidan yog’larni emulgatsiyalashi 
solyubilizatsiyalash hodisasi bilan bog’liqdir. U farmatsiya sanoatida 
keng qo’llanadi. Modda almashinuvining ba’zi-bir tamonlarini 
o’rganishda ham ko’riladi. Masalan, organizmning turli hil oleofil 
moddalarining migratsiyasi va assimilyatsiyasida kuzatiladi. SFM bilan 
hujayra membranalarining fragmentlarga bo’linishining asosida ham 
lipidlarning solyubilizatsiyasi yotadi.
Yuqorimolekulyar birikmalar (YUMB) eritmalari ning hossalari 
YUMB eritmalari, shuningdek, biopolimerlar ham kolloid 
eritmalarning hamma xususiyatlariga ega. YUMB eritmalarning zollarga 
о‘xshashligi, YUMB va mitsellalarning kattaligi bir xilligida. Polimer 
eritmalariga, zollarga о‘xshab, zarrachalar diffuziyasining tezligi 
kichikligi, yarimо‘tkazuvchi membranadan о‘tmasligi xosdir.